Frankismoaren krimenen aurkako euskal plataformaren eta Elgetako Udalaren agiria
Pasa den 2017ko azaroaren 14an publikoki zoriontzen ginen, baita zoriondu ere Bergarako 4. Epaitegia, Elgetako Udalak hartu zuen erabaki ausartagatik, non 1936tik aurrera frankismoak udalerrian eragindako krimen guztiengatik aurkeztu zuen Kereila onartua izan zen.
aurre egingo dieten hedabide independenteak
Kereila horretan salatzen diren krimenegatik Justiziaren eskaerak lehendabiziko aldiz izan zuen erantzun baikor bat, hainbat biktimek eta senitartekoek urteetan zehar, diktadura garaian lehenengo eta egungo sasi-demokrazia honetan geroago, eskatzen zutena aintzat hartuaz, hainbeste urtetan ezereztuak, ahaztuak eta isilarazitakoak izan eta gero.
Kereilaren onespenak izugarrizko arrakasta soziala izan zuen Euskal Herrian eta Estatuan. Baina 38 egun iraun du bakarrik: pasa den abenduaren 22an epaile berri batek Kereilaren artxibatze agindua eman zuen betiko aitzakiak jarriaz: delituen preskripzioa, eta gainera hor dagoela 1977ko Amnistiaren Legea edozein gauza barkatzeko prest. Kereilaren abokatuek aurkeztu dute jadanik dagokion helegitea.
Bergarako 4.Epaitegi horretan izan diren epaileen arteko prozedura-arrazoi edo tirabiretatik haratago, garbi ikusten dugu esku politikoa izan dela epailearen aldaketa azkarra eragin duena iniziatiba bertan behera utziaz. Esku-hartze honek agerian uzten du, berriz ere, espainiar judikadurak duen gabezia, interes politiko atzerakoi eta demokraziaren aurkako indarrez inguraturik dagoena, Estatu eta gobernu demokratikoekin zerikusirik ez duena.
Ez da lehendabiziko Udala Justiziaren eskaera bat bertan behera geratzen dela ikusten duena. Ezta azkena izango ere. Baina asko dira aurrera jarraitzeko prest dauden Udalak frankismoaren krimenek eragindakoak salatzeko, eta seguru gaude jarrera honek sekulako uholdea ekarriko duela frankismoak oraindik dituan lege-zirrikitu babesleak medio duen inpunitatea salatuaz, hainbat erakunde nazional eta internazionalek egiten duten moduan. Zentzu honetan, aipatzekoa da pasa den urrian Madrilgo kongresuan oposizioko alderdiek aurkeztutako Lege Proposamen bat, aldaketa batzuk onartuak izan daitezen 1977ko Amnistiaren Legean eta Kode Penaleko legalitate-printzipioan.
Bergarako Epaitegian gertatutako jokaera politikoa Estatuko botereek Justiziari dioten beldurraren eragina izan da. Baina frogatzen digu, baita ere, badaudela, zalantzazko legalitateen gainetik, duintasunez eta gogoz Justizia ezartzeko prest dauden Epaileak. Denon artean irekiko dugu Egiaren, Justiziaren eta Erreparazioaren aldeko arrail geroz eta handiagoa, frankismoaren ehundaka-milaka biktimei zor zaiena. Azken finean, benetako gizarte demokratiko batek bere buruari zor diona baita.
Artikulu hau Goienak argitaratu du eta ARGIAra ekarri dugu CC by-sa lizentzia baliatuta
2025ean 40 urte beteko dira Mikel Zabalza hil zutenetik, eta 47 urte Germán Rodríguez eta Joseba Barandiaran hil zituztenetik. Horiek guztiak Estatuko Segurtasun Indarren biktimak dira, eta Sanfermines78 Gogoan elkarteak Espainiako Gobernuari eskatu dio "Estatuaren... [+]
IRUTXULOKO HITZAk eta Dinamita Tour egitasmoak 36ko gerra Donostian nolakoa izan zen eta hiria beste ikuspegi batetik ezagutzeko ibilaldia antolatu dute elkarlanean, uztailaren 21erako. Elkargunea Bretxako Sarriegi plazako estatua izango da, 19:30ean, eta Amararaino joango dira... [+]
Astelehenean, 40 urte beteko dira Joseba Sarrionandia eta Iñaki Pikabea presoek Martuteneko kartzelatik ihes egitea lortu zutenetik. Egiako pisu batean izan ziren ezkutaturik bi iheslariak, eta oraindik milaka eztarrik abesten dute «kristoren martxa dabil!».
Altzagatik itsasadarraren parean doan BI-711 errepidearen Jose Luis Goyoaga etorbidearen izena aldatzeko herritarren parte-hartze prozesuaren ondoren, kale horren izen berria Zirgariak etorbidea izango da.
78ko Sanferminak Gogoan plataformak eta Gasteizko Martxoak 3ko ekimenak bat egin dute espainiar estatuak gertakari latz horietan bere erantzukizuna onartu eta biktimen aitortza ofiziala egin dezan. 'Estatua Erantzule!' izena darama kanpainak.
Inor gutxik ukatuko du ziurgabetasunez beteriko garai batean gaudenik. Krisi ekonomikoaren, ezegonkortasun politikoaren eta klima-aldaketaren inguruko mezuez inguraturik gaude. Ikaraturik bizi gara. Hori guztia gutxi balitz, globalizazioaren ondorioz, nazioen izaera zalantzan... [+]
Belaunaldi oso baten liburua da Palinpsestoa. Idazten dakien modura idatzi du Arrieta Ugartetxeak, eta horixe dateke alde gaitza. Gainerakoan, hortxe gure iragan hurbila, gerra ondoa, apaiz giroa, euskara, militantzia… eta ez hain hurbila ere, senide nagusien gerra... [+]
Datorren irailaren 25ean 40 urte beteko dira GALek Baionako Monbar hotelean egindako atentatutik, non lau euskal errefuxiatu hil zituen. Horren karietara, Gogora Memoria, Elkarbizitza eta Giza Eskubideen Institutuak oroimen ekitaldi bat egingo du udazkenean.
Donostiako Udaleko Memoria Historikoaren Aholku Batzordeko Sinbologia Lantaldeak dokumentazioa aurkeztu du, eskultura frankista dela frogatzeko. Eskulturaren jatorriaren inguruko eztabaida ireki nahi dute hirian, eta udal gobernuari zenbait eskaera egin dizkiote.
Salvador Puig Antich frankismoaren kontrako militantea izan zen. Askapen Mugimendu Iberikoko kidea, 1973ko irailaren 25ean atxilotu zuten. Gerra-kontseilua egin zioten, eta garrotez exekutatu zuten handik sei hilabetera, 1974ko martxoaren 2an. Aurtengo otsailean baliogabetu du... [+]
Nazismoaren biktimak izandako euskal herritarrak oroitzeko Eusko Jaurlaritzak egin duen lehen aitorpen instituzionala da. Hego Euskal Herriko 253 pertsona deportatu zituzten 1940 eta 1945 urteen artean. 113 bertan hil ziren eta beste asko, handik bizirik irten baziren ere... [+]
Oraindik ikusgai dago Donostiako San Telmo museoan Memoriaren Basoak erakusketa, maiatzaren 11ra arte. Totalitarismoek gizartea kontrolpean hartzeko erabiltzen dituzten metodo eta tekniken inguruko hausnarketa bat da, espresio artistiko ugariren bidez ondua.
50 urte bete dira Polizia frankistak Mikel Gardoki Azpiroz ETApm-ko kidea tirokatuta hil zuenetik. Egiari Zor fundazioko kideek eta Gardokiren kide Juan Miguel Goiburu Mendizabal 'Goiherri'-k hartu dute parte ekitaldian.
1945ean Neuengammeko nazien kontzentrazio esparruan hil zen Jean Iribarne gamerearraren diru-zorroa berreskuratu eta bere senideei eman diete. Ipar Euskal Herrian gutxienez 350 herritar deportatu zituzten erresistentzian parte hartzeagatik, eta ia erdia ez ziren bizirik atera.
Kirola eta oroimena uztartuko dituzte, bigarrenez, mendi-martxa baten bitartez. Ez da lehiakorra izanen, helburua beste bat delako. La Fuga izeneko mendi martxak 1938ko sarraskia gogorarazi nahi du. Ezkabako gotorlekuan hasi eta Urepelen amaituko da. Maiatzaren 17an eginen dute.