Frankismoaren krimenen aurkako euskal plataformaren eta Elgetako Udalaren agiria
Pasa den 2017ko azaroaren 14an publikoki zoriontzen ginen, baita zoriondu ere Bergarako 4. Epaitegia, Elgetako Udalak hartu zuen erabaki ausartagatik, non 1936tik aurrera frankismoak udalerrian eragindako krimen guztiengatik aurkeztu zuen Kereila onartua izan zen.
aurre egingo dieten hedabide independenteak
Kereila horretan salatzen diren krimenegatik Justiziaren eskaerak lehendabiziko aldiz izan zuen erantzun baikor bat, hainbat biktimek eta senitartekoek urteetan zehar, diktadura garaian lehenengo eta egungo sasi-demokrazia honetan geroago, eskatzen zutena aintzat hartuaz, hainbeste urtetan ezereztuak, ahaztuak eta isilarazitakoak izan eta gero.
Kereilaren onespenak izugarrizko arrakasta soziala izan zuen Euskal Herrian eta Estatuan. Baina 38 egun iraun du bakarrik: pasa den abenduaren 22an epaile berri batek Kereilaren artxibatze agindua eman zuen betiko aitzakiak jarriaz: delituen preskripzioa, eta gainera hor dagoela 1977ko Amnistiaren Legea edozein gauza barkatzeko prest. Kereilaren abokatuek aurkeztu dute jadanik dagokion helegitea.
Bergarako 4.Epaitegi horretan izan diren epaileen arteko prozedura-arrazoi edo tirabiretatik haratago, garbi ikusten dugu esku politikoa izan dela epailearen aldaketa azkarra eragin duena iniziatiba bertan behera utziaz. Esku-hartze honek agerian uzten du, berriz ere, espainiar judikadurak duen gabezia, interes politiko atzerakoi eta demokraziaren aurkako indarrez inguraturik dagoena, Estatu eta gobernu demokratikoekin zerikusirik ez duena.
Ez da lehendabiziko Udala Justiziaren eskaera bat bertan behera geratzen dela ikusten duena. Ezta azkena izango ere. Baina asko dira aurrera jarraitzeko prest dauden Udalak frankismoaren krimenek eragindakoak salatzeko, eta seguru gaude jarrera honek sekulako uholdea ekarriko duela frankismoak oraindik dituan lege-zirrikitu babesleak medio duen inpunitatea salatuaz, hainbat erakunde nazional eta internazionalek egiten duten moduan. Zentzu honetan, aipatzekoa da pasa den urrian Madrilgo kongresuan oposizioko alderdiek aurkeztutako Lege Proposamen bat, aldaketa batzuk onartuak izan daitezen 1977ko Amnistiaren Legean eta Kode Penaleko legalitate-printzipioan.
Bergarako Epaitegian gertatutako jokaera politikoa Estatuko botereek Justiziari dioten beldurraren eragina izan da. Baina frogatzen digu, baita ere, badaudela, zalantzazko legalitateen gainetik, duintasunez eta gogoz Justizia ezartzeko prest dauden Epaileak. Denon artean irekiko dugu Egiaren, Justiziaren eta Erreparazioaren aldeko arrail geroz eta handiagoa, frankismoaren ehundaka-milaka biktimei zor zaiena. Azken finean, benetako gizarte demokratiko batek bere buruari zor diona baita.
Artikulu hau Goienak argitaratu du eta ARGIAra ekarri dugu CC by-sa lizentzia baliatuta
Urriaren 19ra arte dago ikusgai Donostiako Kaian Amerikako konkista eta arpilatzeari bandera berdea eman zion itsas-espedizioko itsasontzi baten erreplika: Cristobal Colónen Santa Maria. Espainiarrek segitzen dute haien loria inperiala gorazarre egiten, bertoko agintari... [+]
Bertsio ofizialaren arabera, ETAko militante Montxo Martínez Antiak 1975ean bere buruaz beste egin zuen Madrilen, Poliziak inguratuta zuen eraikin batean. Eusko Jaurlaritzak bertsio horri eutsi zion 2015ean. Orain, GEBehatokiak ikerketa egin du eta ondorioztatu du poliziek... [+]
Bi egun baino ez ditu iraun zabalik LAB sindikatuaren historia barnebiltzen duen 1974tik etorkizunera, LAB zabaltzen erakusketak, Tuterako Rua zentro zibikoan. Erakusketa paratu dute Erriberan 40 urte egin dituela ospatzeko sindikatu abertzaleak antolatutako egitarau barruan.
50 urte bete dira Txiki eta Otaegi fusilatu zituztenetik. Urteurrenaren harira, BERRIAk lan hau ekoiztu.
«Txikiren anaia bat kalean ikusi nuen behin, Zarautzen [Gipuzkoa], eta pentsatu nuen: '50 urte igaro dira fusilamenduaz geroztik. Zer pentsatuko du berak? Nola... [+]
Frankistek Txiki eta Otaegi fusilatu zituztela 50 urte bete direnean, ekitaldi jendetsua egin du Sortuk Iruñeko Anaitasuna pabiloian. “Bakarren batzuk haien memoria kriminalitzatzen eta jazartzen jarraitzen dute”, esan du alderdiko idazkari nagusi Arkaitz... [+]
Txikitatik pentsatu nuen nortzuk ote ziren paretetan, karteletan, oroitarritan, asteroko manifestazioetako aurpegi horiek. Baziren eskelak egunkarietan eta herriko plazan, baina gero, baziren besteak. Ez nituen inoiz kaletik ikusi, ez nekien izenik, baina edozein herritan... [+]
Frankismoaren azken exekuzioak hartu ditu hizpide Javier Buces historialariak, Askatasun Haizea (Txalaparta) liburuan. Estatuak eragindako biktimak, "bigarren mailako biktima" izaten jarraitzen dutela uste du Bucesek.
1985eko irailaren 25ean Inaxio Asteasuinzarra hernaniarra, Sabin Etxaide zestoarra, Agustin Irazustabarrena astigarragarra eta Jose Mari Etxaniz urretxuarra hil zituen GALek Baionan. 40 urte geroago omenaldia egin diete Monbar Hotelaren aurrean, hil zituzten lekuan.
Azaroaren 15ean kalera irtetera dei egin dute, PSN, EH Bildu eta Geroa Baik “ezarritako arrabolari erantzuteko”. Frankismoaren biktimak gutxietsiak sentitzen dira Iruñeko Udal Gobernuaren partetik.
Izpegiko besten karietarat Baztango eta Baigorriko gazteek mahai-ingurua antolatua dute arrats honetan Iparretarrak talde armatuaren memoria kolektiboa eraikitzeko beharrez. IKko sortzaileetan izan den Pilipe Bidartekin mintzatu gira, jakiteko nola bizi izan dituen 40 urte... [+]
.jpg)
Nafarroako Gobernuan ondare historikoaz arduratzen den erakundea da Vianako Printzea, eta Iruñeko Udala haren zain zegoen birgaitze prozesuarekin aurrera jarraitzeko. Datozen asteetan, beraz, obrarako lehiaketa irekiko da.
"Oraindik korapiloa askatzeko" dagoela gogoratzeko eta Txiki eta Otaegiren fusilatzeen 50. urteurrena kari, Sortuk bi pankarta handi eskegi ditu Cuelgamuroseko monumentuko arku batetik. 1975ean bertan lurperatu zuten Francisco Franco diktadorearen gorpua, 1936ko gerran... [+]
Iratzar eta Olaso Dorrea fundazioek antolatu duten erakusketa ibiltaria ezin izango da Zarauzko areto publikoetan ikusi. Udalak argudiatu du errelato "partziala" eta "ideologizatua" eskaintzen duela. EH Bilduren lokalean paratuko dute azkenean.