Martxoaren 8a, Emakumeen Nazioarteko Eguna, munduan zehar milioika emakumeontzat berdintasuna, eskubideak eta justizia eskatzeko borroka eguna da. Hala ere, gerrek, gatazkek eta politika militaristen hazkundeak markatutako testuinguru global batean, inoiz baino premiazkoagoa da aldarrikapen horietan begirada eta jarrera feminista antimilitarista gehitzea, egungo armamentu- karrera justifikaezina eta militarismo arranditsua salatzeko, arrisku larrian jartzen baititu munduko bizikidetza, lankidetza, segurtasuna eta bakea.
Sistema patriarkala eta militarismoa estuki lotuta daude. Gizartearen militarizazioak dominazioan, hierarkian eta indarkerian oinarritutako botere-egiturak indartzen ditu, maskulinitatearen eraikuntza tradizionalek historikoki sustatu dituzten balioak. Armadak existitzeak berak, eta armetan inbertitzeak, indarra eta erasoa gatazkak konpontzeko bitarteko legitimoak direlako ideia iraunarazten dute, eta horrek zuzeneko eragina du indarkerien normalizazioan.
Feminismoak, indarkeria patriarkal mota guztien aurkako borrokan, ezin du alde batera utzi gerrak eta militarismoak emakumeen zapalkuntzan jokatzen duten rola.
Gerra eta gatazka armatuek eragindako desplazamendu behartuen biktima nagusiak emakumeak eta haurrak dira, eta esplotazioaren, sexu-esplotazioaren eta muturreko pobreziaren eraginpean geratzen dira.
Gerra edo errepresio testuinguruetan, mugimendu feministak zailtasun handiagoak ditu antolatzeko eta aldaketak aldarrikatzeko
Gatazka armatuetako sexu-indarkeria gerra-arma gisa erabili izan da eta erabiltzen da, nahiz eta ikusezina, ezezaguna eta normalizatua izateko interes handiak dauden.
Feminismo antimilitaristaren funtsezko beste alderdi bat gastu militarraren salaketa da. Urtero, gobernuek milaka milioi bideratzen dituzte armagintzara, hezkuntzan, osasunean eta berdintasun- politiketan aurrekontuak murrizten dituzten bitartean.
Azpimarratu behar da gatazka belikoek ere zuzenean eragiten dietela borroka feministei eta eskubideetan egindako aurrerapenei. Gerra edo errepresio testuinguruetan, mugimendu feministak zailtasun handiagoak ditu antolatzeko eta aldaketak aldarrikatzeko. Aktibistak jazarriak, espetxeratuak eta erailak izaten dira munduko leku askotan, non erregimen militar eta autoritarioek edozein ahots disidente zapaltzen duten.
Historian zehar, munduan zehar, emakumeok funtsezko zeregina izan dugu erresistentzia antimilitaristan eta bake-prozesuen eraikuntzan; horregatik, haien lekukoa hartu eta gure egiten dugu Emakumeen Mundu Martxaren deia, “mundu osoko mugimenduetako emakumeei, gerren eta kapitalismoaren aurka eta herrien subiranotasunaren eta bizimodu onaren alde ahotsa ozenago eta kementsuago altxa dezaten..."
Beraz, tokikotasunetik, bizi garen lekutik, gerretarako euskal ikerketa eta ekoizpen militarra salatu eta arbuiatzen ditugu. Euskal Herrian, 2007az geroztik, produkzio militarrean diharduten enpresen kopurua hirukoiztu egin da, hirurogeita hamar inguru izatetik 200 baino gehiago izatera igaro baita.
Gure ustez, mundu solidario, sozialki parekide eta seguru batek gure bizi-eredua errotik aldatzetik hasi behar du. Gure neurrigabeko kontsumoari mugak jarri behar dizkiogu eta Hego Globaleko herrialdeekiko menderatze eta esplotazio harremanetatik eratorritako era guztietako desberdintasunak gainditu beharra dago.
Hain zuzen ere, eufemismoz beteriko adierazpenetan, gerra-ekonomia defendatzen dutenek eraman nahi gaituzten mundu bidegabearen kontrakoa. Horren adibide dira Mikel Torres bigarren lehendakariorde eta Ekonomia eta Enplegu sailburuak berriki egindako adierazpenak; izan ere, Zedarriak Enpresa Foroak jaurtitako apustua jasoz, euskal armamentu-industria "indartsua" bultzatzeko konpromisoa hartu zuen, "aukera" aprobetxatzeko deia egin zuen eta Eusko Jaurlaritzak sektoreari "laguntza" ziurtatu zion "herrialde osoaren onuraren" izenean. Eusko Legebiltzarrean onartutako Herrialde Pobretuekiko Justizia eta Elkartasunerako Gutunaren abenduaren 28ko 14/2007 Legea urratzen da horrela.
Lotsagarria eta etikoki jasanezina da industria militarra diru publikoarekin finantzatzea, horrek heriotza, suntsipena, zauri sozial sakonak dakartza, eta konplize bihurtzen gaitu. Gerra hemen hasten bada, hemen geldituko dugu
Gure ustez, heriotzaren merkatarien erasoaldi planifikatu eta arriskutsu horren aurrean, beharrezkoa da bizi nahi dugun gizarte ereduari buruz gogoeta egitea. Bizitzarako ekoiztea eta sortzea ala beste alde batera begiratzea, gerrako jaunek giza basakeria inposatzen duten bitartean?
Gainera, gure taldearentzat lotsagarria eta etikoki jasanezina da industria militarra diru publikoarekin finantzatzea, horrek heriotza, suntsipena, zauri sozial sakonak dakartza, eta konplize bihurtzen gaitu. Gerra hemen hasten bada, hemen geldituko dugu.
Eta amaitzeko, itxaropenari egin beharreko keinua: "Garrantzitsua da mundua aldatzea posible balitz bezala jokatzea, esplotazioa, arrazakeria eta gerra gizartearen ezaugarri nagusiak ez diren une bat errealitate bihurtzea planetaren historian" (Angela Davis)
Horregatik guztiagatik, martxoaren 8an, Euskal Herriko Mugimendu Feministak Faxismoaren kontra: ausardia eta aliantza feministak! lelopean egingo dituen mobilizazioetan parte hartzera gonbidatzen zaituztegu, gure eskubideak defendatzeko eta indarkeriarik, militarizaziorik eta zapalkuntzarik gabeko mundua aldarrikatzeko. Faxismoaren aurrerabidearen aurrean aliantza feministak eraikitzeko deia geure eginez. Ez huts egin, elkarrekin geldiezinak gara!
Sasijakintsua, jakineza eta franco txikia: horiexek dira aurrekoan Gotzon Lobera jaunak, Bilboko kale batzuen izenak aldatzeko ekimenaren kariaz, Deia egunkarian zuzendu dizkidan epitetoak. Ez du nire izena aipatu, egia, baina neu izan naizenez urte eta erdi luzeko borrokan... [+]
Hasieratik argi utzi nahiko nuke ez naizela inolaz ere feminismoan, sexu- eta genero-teorietan ezta LGTBIQ+ komunitatearekin lotutako gaietan aditua. Gizon txuri heterosexual bat naiz, ezkertiarra esan dezagun, bere burua feministatzat hartzen duena (edo feministen aliatua,... [+]
Bizi-biziak dira oraindik musikan dabiltzan emakume eta genero disidenteen azalean bizi izandako indarkeriaren orbainak. Ugaritu dira, halaber, orbain horiei buruzko ahotsak komunikabideetan, ikerketetan zein hainbat ekimenetan. “Asko dago egiteko oraindik”, diote... [+]
Euskal dantzak, pilates, bilobekin egon, gurutzegramak egin eta beste zaletasun asko ditu Grego Idiakez Kortak (Ezkio-Itsaso, Gipuzkoa, 1950). 62 urterekin iktus bat izan zuen, eta ordutik, ezin ditu nahi beste gauza egin. Iktusaren ondorioz, begi baten ikusmena galdu du, eta... [+]
Langabezian geratu nintzen 24 urterekin, eta ezagun batek lan xelebrea eskaini zidan: ezkondu aurreko despedidak antolatzea. Logroñoko bere enpresa hedatu nahi zuen beste hiriburuetara, tartean Bilbora. Ezkongaien lagunen deiak jasotzen nituen, eta askotariko jarduerak... [+]
Motorrez gainezka dago Iñaki Mujikak Altsasun duen tailerra. Ilaran daude denak, baina bada barreneko gelaxka batean aparte gordetako bat. Mujikak beretzat egokitu nahi duen motorra da. 2021ean igo zen azkenekoz motor gainera; istripu larria izan zuen moto-kros zirkuitu... [+]
Urte luzeak daramatza Laura Macayak indarkeria jasan duten emakumeei lagun egiten, arlo instituzionalean, militantzian, bai eta beste justizia-eredu batzuetatik abiatuta ere. Horri guztiari buruzko liburu bat kaleratu berri du: Gatazka eta abusua ez dira gauza bera (Katakrak,... [+]
Norbere gorputzaren gaineko erabakiez, estetika heteropatriarkalaren morrontzaz, kontraesanez eta musikaren industriaz solastatzeko baliatu dugu Arrigorriagako polemika: herri horretako jai batzordeak Vulkano orkestra festa-egitarautik kentzea erabaki du, ikuskizuneko... [+]
30 urte baino gehiago daramatza Zero Chou zinemagile taiwandarrak istorioak kameraren atzetik kontatzen, bai zinemarako, bai telebistarako. Aurten, Zinegoak jaialdiaren 22. edizioko ohorezko saria jaso du.
Euskal Herrian zein munduan, gero eta ugariagoak dira lurraren defentsan sortzen diren mugimenduak, bizitzari eusteko ezinbestekoa den lurraren balioa aldarrikatzen dutenak. Borroka hauek ez dira soilik erresistentzia; itxaropenaren eta konplizitatearen oinarri ere bihurtu dira... [+]
“Bohemioa”, “poeta”, “mozkorra” eta “amodioaz maiteminduta” dagoen drag bat da Travis Tea (2024, Travistonia planetakoa). Autopertzepzio bat dela dio, eta kanpotik “talenturik gabeko eta antigoaleko poetatzat” dutela... [+]
1925. urtea izango balitz, akaso emakume erraketistak izango lirateke Zeruko Argiako aktualitate orrialdeetako protagonistak. Agian haien kirolari merituak goraipatzeko, agian feminitate arauak desobeditzeagatik seinalatzeko. Nire buruari agindu diot haien izenak memorizatzeko... [+]
Emakundek babestutako Hizkuntza aldaketa sozialerako tresna: hizkuntza inklusiboaren erabileraren ondorio batzuen azterketa teorikoa eta enpirikoa ikerketak ondorioztatu du hizkuntza inklusiboa erabiltzea garrantzitsua dela genero ezberdintasunak ez areagotzeko.
Uda giroan barneratuta, heldu dira herriko festak, baita sexu erasoen salaketen gorakada ere. Gozamenerako guneak sortzeko hilabeteetako lana egiten dute jai eta txosna batzordeetako kideek, eta goraipatzekoa da espazio horiek bermatzeko herritar boluntarioek egiten duten... [+]
Sanferminak ate joka direla, Iruñerriko feministek Alde Zaharreko kaleak zeharkatu dituzte, eraso sexisten aurkako aldarria zabalduz.