Euskadi eta heriotza duina
Azaroaren 2an heriotza duinaren nazioarteko eguna ospatu zen. Horren harira, gai honetan Euskadiko egoera nola ikusten dudan adierazi nahi dut idatzi honen bidez.
Jakin badakigu heriotzaren gaia ez dela gustukoa lagun askorentzat, bera gertatzea saihestezina bada ere, eta, bizitzarekin gertatzen den bezala, modu onak eta txarrak daude. Horregatik, agian, heriotzari buruz hitz egin beharrean heriotza duinari buruz hitz egin beharko genuke. Zer da heriotza duina? Istripuz, eraginda edota bat-batean gertatzen dena kenduta, norberak aukeratzen duena da, hots, nola, non eta noren ondoan hil nahi dugun erabakitzeko aukera izatea da.
Hala erlijio gehienek nola alderdi eskuindar eta faxista batzuk uko egiten diote gure hiltzearen jabe izateko aukerari. Nik, berriz, geure buruaren jabe izan gabe askeak ez garela eta duintasuna galtzen dugula defenditzen dut, eta, ondorioz, duintasuna nahiz askatasuna izateko gure bizitza eta heriotza gure esku egoteari nahitaezko deritzot. Eskuindarrek bizitzea betebeharra bihurtu nahi duten bitartean, demokratok, besteak errespetatzen ditugunok, eskubidea dela azpimarratzen dugu.
Lehen eutanasia Euskadin burutu zen arren, geroago gizarte mailan eman den informazioa nahiz profesionalei eskainitako prestakuntza oso eskasak izan dira
Hiritarrok eskubideak ditugu, baina hutsean geratzen dira baldin eta haietaz ezer jakiten ez badugu. Eskubide horien artean gure osasunarekin eta hiltzearekin lotutako batzuk dira. Heriotzaren kasuan, Euskadin, hiltze prozesuan ditugun eskubideak eta duintasuna bermatzen dituen 11/2016 Legea, Eutanasia Legea eta aurretiazko borondateak arautzen dituen 7/2002 legea ditugu.
Esan bezala, lege horiek biltzen dituzten eskubideak ezagutzea nahitaezkoa da heriotza prozesua gure esku izateko. Nor da herritarrei horren guztiaren berri eman behar diena haiek libreki aukera dezaten? Eutanasia Legeak berak informazioa, prestakuntza eta edukien hedapena Eusko Jaurlaritzari dagozkiola ezartzen du.
Zoritxarrez, denbora pasa ahala, itxura baino ez da izan Jaurlaritzak gai hauetan izandako jarrera, zeren eta lehen eutanasia Euskadin burutu zen arren, geroago gizarte mailan eman den informazioa nahiz profesionalei eskainitako prestakuntza oso eskasak izan dira, eta berdin esan daiteke Aurretiazko Borondateen Agiriari (ABA) dagokionez, hala nola eskubide horiek gauzatzeko behar diren baliabideei ere.
Ondorioak datuetan islatzen dira: Euskadin egindako eutanasiak hildakoen %0,11koak izan dira, eta Belgikan eta Holandan, gutxi gorabehera, %4koak. ABA egiteari dagokienez, ez dira %2ra ailegatzen. Datu horiek Jaurlaritzaren ardura eskasa frogatzen dute, eta hiritar askorentzat sufrimendua suposatzen du, kontuan izanda ABA dela geure buruaren jabe izan ezean hiltzeari dagokionez gure nahia bete ahal izateko bide bakarra.
Horregatik guztiagatik, Eusko Jaurlaritzari eta Eusko Biltzarrean dauden alderdi guztiei aipatu gabezia horiek gainditzeko behar diren neurriak har ditzatela exijitzen diet, muga asko dituen legeak berak ere hori bera exijitzen duelako, eta hiritarrak haien eskubideen alde borrokatzera animatzen ditut.
Julen Goñi, filosofia irakasle ohia
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Gauza garrantzitsu asko gertatzen ari dira Palestinan, Euskal Herrian eta munduan. Espantu israeldarraren aurrean Euskal Herrian inteligentzia kolektiboa martxan dago, inoiz baino indartsuago. Jende ezberdin asko, toki ezberdin askotan, gauza ezberdin asko egiten ari da... [+]
Palestinan gertatzen ari diren gizadiaren aurkako krimenak “berariaz gaitzesten ez dituzten” Israelgo erakundeekin harremanik ez izateko 2024ko apirilean EHUko Gobernu Kontseiluak hartu zuen konpromisoaz gain, beste urrats bat eman du euskal unibertsitate publikoak... [+]
Aurtengo uda garaian 46 gradutara iritsi da tenperatura Espainia eta Portugaleko leku batzuetan. Europako beste leku batzuetan ere 40tik gorako tenperaturak izan dituzte, baita Euskal Herrian ere. Iaz baino tenperatura altuagoak izan ditugu eta aspalditxo izan ditugun handienak... [+]
Nazio Batuen Batzorde batek bi urte behar izan ditu palestinar herriak hamarkadetan salatu duena berresteko: Israelgo estatu sionista genozidioa gauzatzen ari dela. Herri presioa gero eta handiagoa da gure agintarien gainean, eta nazioarteko boikotak lehen arrakalak ireki ditu... [+]
TikTok-en parafernaliatik urrun bizi naizenez, aurreko egunera arte ez nuen jakin Maria Pombo horren berri. Sare sozialek orduero aurkitzen dute kalapitarako gairen bat eta, honakoan, kristorena sortu zuten influencerrak irakurtzearen gainean egindako adierazpenek. "Esango... [+]
Badira egun batzuk Instagrameko @denuncias_euskalherria kontuan argitalpen bat agertu zela. Bertan, ama batek adierazten zuen bere alaba Bernedoko euskal udalekuetan egon zela hamabost egunez eta talde mistoetan dutxarazten zituztela 13-15 urte bitarteko nerabeak, aukerarik eman... [+]
Aurrekoan idatzitako Irakasleon figura artikuluaren harira, kontu esanguratsu bat landu nahiko nuke. Artikulu horretan aipatu bezala, jende askoren ahotan dabil irakasleon lan karga baxua dela (gehienbat hezkuntza publikokoena), eta ditugun pribilegioak gehiegizkoak direla. Ez... [+]
Euskal Eskola Publikoaren alde borrokatzea STEILASen ikurra da. Ikasturte hasierarekin batera, gogoratu behar da aurreko ikasturtean hainbat kolektibotan akordio garrantzitsuak sinatzea lortu genuela, hezkuntza publikoan grebak eta mobilizazioak egin eta gero. Lan-akordio horiek... [+]
Jakina da poliziari esku sartzeak beti dakarrela arrisku nabaria. Bere garrantziagatik eta seriotasunagatik, kontuz aztertu beharra eta larria denez, terminologia-trabarik gabe, badaezpada.
Duela aste batzuk Ertzaintzak Azpeitian egindako esku hartzeak, bertako herritar askok... [+]
Edozein arlotan, arazo bat suertatzen denean, eta ia inor ados jartzen ez denean, ohiko galdera plazaratzea da onena: Nori egiten dio mesede?
2024ko irailaren 11n, "Lortzear ote gaude?" izeneko artikulua argitaratu ziguten hainbat hedabidetan. Urtebete igaro da eta garbi esan dezakegu: EHUko gobernu aldaketak (Ferreira zen buru, Bengoetxea da orain) ez digu aurrerabiderik ekarri. Orduko zailtasunek zailtasun... [+]
Aurtengo ekainaren 25ean Eutanasiaren legeak laugarren urtemuga bete zuen. Nire iritziz, lege hori hainbat biztanleren lanari esker lortu da, eta, nolabait, pentsa dezakegu merezitako saria izan dela; izan ere, lege hori lortu bitartean pertsona askok erailketa salaketak,... [+]
2023ko uztailean jaso genuen berria antzuolarrok. Irimon bi aerosorgailu erraldoi jartzeko proiektu bat aurrera eramateko eskaera jaso zuela Udalak. Hasieran zalantzak eta galderak: nor zegoen proiektuaren atzean? Zein zen proiektuaren benetako helburua? Zein izango... [+]
Horixe da datorren irailaren 10ean Frantziako Estatua hankaz gora jarriko duen deialdi herritar berriaren lema. Sarean gaia lantzen ari diren gune asko daude, baina bi interesgarrienak aipatzearren, hor daude, besteak beste, @lessoulevements edota @bloquonstout atariak.
Izan... [+]
Donostia arpilatua, bortxatua eta propio erreta Espainiako independentziaren alde 1813ko abuztuaren 31n.
1808an Napoleon enperadoreak Baionan bildu zituen elkarren aurka borrokatzen ari ziren Espainiako errege aita-seme borboiak, Carlos IV.a eta Fernando VII.a, biek nahi... [+]
