Eskola euskararen gotorleku... ikasle txikienentzat
Egun betea atzokoa. Urtetako lanaren ondoren, Soziolinguistika Klusterrak, Eusko Jaurlaritzak eta ISEI-IVEIk Arrue ikerketa bukatu dute, eta Klusterrak urteroko Euskal Soziolinguistika Jardunaldiak baliatu zituen ikerketari astindua emateko.
Euskal Autonomia Erkidegoko 9-10 eta 13-14 urteko ikasle guztiei egin dizkiete galderak, haiek elkarren artean eta irakasleekin, gela barruan eta jolastokian, zein hizkuntzatan egiten duten jakiteko. Proiektua erraldoia (hemen txostena), eta horren inguruko atzoko jarduna mamitsua, angelu askotatik begiratua. Hona zaparrada bizitik ateratako tantak, inolaz ere atzokoaren laburpen izan nahi ez duena:
Eskola gotorleku, atmosfera kontrolatu, kontrapisu…
Hiru termino horiek behintzat erabili zituzten eskola euskararen normalizazioan betetzen ari den funtzioa kontuan hartuta. Mikel Zalbidek esana: “Hartuko bagenitu etxea, lagunartea, administrazioa… garbi dago eskola gotorlekua dela”. Dena dela, gotorleku horrek umeentzat bai, baina gaztetxoentzat nola gero eta indar gutxiago duen azaldu zuen: umeen bi gune nagusiak dira eskola eta etxea, 13-14 urtekoentzat berriz, bizitza eremuak hedatuz doaz, eta eskolaren eragina, txikituz.
Eduardo Apodakak eskolarentzat atmosfera kontrolatua terminoa erabili zuen, umeei erreferentzia eginez, eta ez gazteei. F. Xavier Vilak kontrapisuaz hitz egin zigun. Bildutako ehundik gora laguni ez desanimatzeko deia egin zigun, eskola zerbait izatekotan euskararen (bere kasuan katalanaren) normalizazioan daukagun kontrapisurik garrantzitsuena eta eraginkorrena delako.
Eskolako leihotik burua atera eta…
Seguru asko, emaitzak irakurri ditugun denok ariketa bera egingo genuen (txostena Soziolinguistika Klusterraren webgunean daukazue); 9-10 urtekoen erabilera emaitzak 13-14 urtekoenekin alderatu, eta uiiiiii, portzentajeek nola egiten duten behera… Inpresioa egiten du, baina atzoko saioan inor gutxi zegoen harrituta emaitzekin. Hala ere, gaiari heldu zioten. Zergatik umeetatik gaztetxoetara horrelako aldea? Eta sozializazio hitza erabili zen hitzetik hortzera.
Zigor Etxeburuak: “Nola bizi dira gurasoak? Erdaraz. Beraz, umeak ere bai”. Mikel Zalbidek muturreko konparaketa hau egin zuen: A ereduko ikaslea, eskolatik kanpo bazter guztietan euskaraz bizi dena. D ereduko ikaslea, eskolatik kanpo gaztelaniaz bizi dena. Eskola barruan zein hizkuntzatan egingo lukete batak eta besteak? “sozializazio unibertsalak unibertsalak dira”. Iñaki Martinez de Lunak esapide hau erabili zuen: “Umeek zer ikusi hura ikasten dute, zenbat eta gehiago zabaldu gizartera, horko erabilerara egokitzen dira”
Entzuleetan artetik bestelako fenomeno bat ere aipatu zen, hau da, nerabezaroa garai “arraroa”, “berezia” dela, eta denaren kontrako joera izaten dutela. Pakete horretan sartzen da euskararen kontra egitea, helduek euskaraz egiteko mezua luzatzen dietelako. Jaime Altuna ez zegoen oso konforme bertsio horrekin, haren ustez, araua apurtzeko nahia izaten dute nerabeek, baina heldu izateko gogoa ere bai, eta haiei begira daude. Alegia, gurasoek zein hizkuntzatan egiten dute? Gaztetxoen kultur, kirol erreferenteak zein hizkuntzatan ari dira?
Jone Miren Hernandezen gogoeta
Zalantza batzuk jarri zituen mahai gainean:
-Ikerketa interesgarria da, kuantitatiboa. Hutsuneak baditu: behaketa bidezkoa (Arrue proiektuan umeei galdetu egiten zaie) eta tokian tokikoa falta dira.
-Aurreikuspenak egiteko ez dadila erabili ikerketa. Etorkizuna asmatzeko ez litzateke erabili behar.
-Kontuz ikasleen jardunarekin. Oso gordin kontatzen dituzte barneratuta dauzkaten estereotipoak.
-Eskolak zer eman duen. Lehen euskaraz zekitenak eta ez zekitenak geneuzkan. Orain, datuek erakusten dute eskolan continuum bat dugula. Euskaldunak dira, baina oso desberdinak.
Irakasleak gogogabetuta?
Iñaki Artola irakasleen ilusioaz aritu zitzaigun. Berak ez zuen esan ilusiorik gabe ari diren ala ez, baina gaia azpimarratzeak ulertzera eman dezake hortik badela zerbait. Mikroilusioak, ilusio autonomoak, arrazoizkoak, ez urrutira begirakoak, sortzeko beharra nabarmendu zuen.
Pablo Suberbiola Klusterreko kideak ohartarazi zigun 15 aditu / arituri eskatu dietela ikerketaren gaineko gogoeta, eta zehazki noiz ez badakigu ere, webgunean eta Bat aldizkarian argia ikusiko dute.
Oharra: Onintza Iruretaren Jalgi hadi plazara blogetik hartutako artikulua. Bertan euskarari buruzko gogoeta gehiago topatuko dituzu.
IFOP institutuak eginiko ikerketa ezaguratarazi du Eskualde eta Herri Solidarioen Federazioak Korsikan, eta ondorioztatu dute Frantziako Estatuan biztanleen erdiak nahiko lukeela bere eskualdeak autonomia handiagoa izatea.
Euskarak urte luzeetan ezaguturiko zapalkuntzaren ondorio larriak, frankismoaren errepresio itogarriak, baita gure hizkuntzarekiko erakutsi zuen jarrera erasokorrak ere, piztu zituzten herri honen euskaldungoaren kontzientzia eta oldarra. Eguneroko esperientziaren egoera larriak... [+]
Hizkuntzalari ospetsu José Ignacio Hualdek hiru joera nagusi bereizi ditu euskaldun berrien artean, batuarekiko harremanari dagokionez: euskalki biziko herrietan, gazteek etxean euskalkia darabilte eta eskolan batua; gaztelaniaz hitz egiten den hiriguneetan, gehienek batua... [+]
Ez diote ezeri muzin egin nahi opor giroan: natura, aisialdia eta gogoeta izango dira ardatz Euskaltzale Independentisten Akanpadan, abuztuaren 25etik 31ra.
Gaixoaldi baten ondorioz, 65 urterekin hil da Daniel Larrea Mendizabal.
Euskararen biziberritzeari buruz asko hitz egiten ari azken urteetan eta horren inguruan ari da lanean Euskaltzaindiko talde bat. Talde horretan dago Jon Sarasua ere eta galdetu diogu zeregina zertan den. Galdetu diogu, halaber, udaberrian idatzi zuen Puprilusoko artikulu... [+]
IB3 telebista publikoaren neurria "katalanaren aurkako erasotzat" jo dute katalanaren normalizazioaren aldeko zenbait eragilek, eta "berehalako zuzenketa" eskatu dute. Zuzendaritza aldaketa izan da berriki kate publikoan, PP eta VOXen botoei... [+]
Zientzia-dibulgazioa saritzeko erreferentziazko sariak izan dira CAF-Elhuyarrekoak. Antolatzaileek 31. edizioa martxan zegoela etetea erabaki dute, "sariketa behar bezala egiteko baldintzarik ez dagoelako".
Euskararen normalizazioaren motorrak herri dinamikara bueltatu behar du aurrera egin nahi badugu
Euskararen balizko etorkizunari buruzko ikerketa bat ezagutzera eman da berriki, eta zalaparta eragin du bertan irudikatzen den paisaia beltzak. Asaldamendu hori auzitan jarriz abiatuko dut nire ekarpena. Zergatik da harrigarria datu hori? Zein mundutan bizi gara, gure egoeran... [+]
Euskara badago Bilbon, baina non? Eta zertarako? Nork sortzen du euskarazko kultura, eta nork sostengatzen? Galdera horien aurrean, udalaren azken urteetako erabakiei begira, argiago ikusten da euskara eta kultura bizirik nahi ditugunontzat kezkagarriak diren erabakiak hartu... [+]
Sasijakintsua, jakineza eta franco txikia: horiexek dira aurrekoan Gotzon Lobera jaunak, Bilboko kale batzuen izenak aldatzeko ekimenaren kariaz, Deia egunkarian zuzendu dizkidan epitetoak. Ez du nire izena aipatu, egia, baina neu izan naizenez urte eta erdi luzeko borrokan... [+]
Euskalgintzaren Kontseiluak deituta, Espainiako Auzitegi Gorenak joan den astean ebatzitako sententzia salatzeko prentsaurreko bateratua egin dute Bilbon. Sententzia "euskal gizartearen eta euskal erakundeen borondate demokratikoaren aurkako eraso zuzena" dela... [+]
Lizarrako Udalak udarako antolatu dituen bost musika ikuskizunetan eta beste horrenbeste film emanaldietan bat bera ere ez da euskaraz izanen; datorren astean hasiko diren festen egitarauan haurrentzako ekitaldi bat dago euskaraz programatua, justu, erraldoi eta buruhandien... [+]
Hankak lurrean dituzte gure solaskideek. Euskalgintzaren eta herri mugimenduen joko-zelaian dabiltza etengabe eta eskarmentu horretatik hitz egiten dute euskarari eusteaz, hizkuntza zapalkuntza ez normalizatzeaz eta erdaldunengandik espero beharko genukeenaz. Gorka Torrek ez du... [+]