Emakumeek dantza-jauziak dantzatzearen alde bozkatu dute Luzaiden

  • 150 lagun inguruk parte hartu du Luzaideko Bolanten batzordeak martxoaren 24an, 25ean eta 26an egindako galdeketan. Horietatik %75ek baiezkoaz erantzun dio egindako lehen galderari: "Mutilek egiten duten bezala, neskek dantza taldean parte hartzearen alde zaude?". Iritzia eman dutenen %20k ezetz erantzun dio galderari eta %5 balio gabekoak izan dira. 

Artikulu hau CC BY-SA 3.0 lizentziari esker ekarri dugu.

2016ko apirilaren 04an - 11:48
Bolantak Luzaiden, 2015ean (Arg.: Aritz Ibañez/Dantzan.eus–CC by sa)

Baietz diote beraz, luzaidarrek, neskek orain arte Bolant Egunean dantzatu ez dituzten dantzak, dantza-jauziak ere egin beharko lituzketela. Taldeko neskek dantza horiek herritik kanpo dagoeneko dantzatzen dituzte, baina Pazko igandez ospatzen den Luzaideko festa handian bazterrean izaten dira gizonezkoei begira dantza horietan.

Neskek jauziak dantzatuz gero nola jantzita egin beharko luketen ere galdetu du Bolanten batzordeak. Galdeketan jasotako erantzunen %65ek gaur egun neskek darabilten jantzia (gerruntzea eta gonarekin) erabili beharko luketela diote, %18ek mutilek darabilten jantzi berbera (petxera eta xingolaz apaindutako alkondara eta prakak) erabiliko beharko luketela neskek, eta %17k diote beste jantzi bat asmatu beharko litzatekeela neskentzat.

Nexkatoak 1968tik

Luzaideko Bolanten batzordeak antolatutako galdeketa herritarren iritzia ezagutzeko antolatu da, baina erabakia Bolanten batzordeak berak hartuko du, ez da galdeketa loteslea izan. Datorren edo hurrengo urteetara begira egin da galdeketa eta beharrezkoa den denbora hartuko dute gogoeta egiteko eta hurrengo urratsa zein izango den erabakitzeko.

Miguel Angel Sagasetak jasota duenez, emakumeak, Nexkatoak izeneko taldean, 1968tik ari dira parte hartzen Luzaideko bolant festan. Kontra-dantzetan eta dantza-luzian parte hartu behar zuten neskak ziren hasieran. Lehen urte horietan dozena bat inguru izaten omen ziren, kontra-dantzetan behar ziren kopurua zehazki.

Emakumeen jantziaren bilakaera

Sagasetak jaso duenez, 1968an sortu zen Nexatoen jantzia, hain zuzen ere kontra-dantzak modu formalean ematen hasi ziren urte berean. Horretarako emakumeen jantzia Jose Migel Esparza lesakarrak diseinatu zuen Jabier Sanzberro Luzaideko erretore izandakoaren enkarguz.

Blusa zuria, gerruntzea, gona, galtzerdi zuriak, gerritik zintzilik zeramaten zetazko zapia eta txapin beltzek osatzen zuten jantzia. Nesken erdiak gerruntze berdea eta gona beixa zeramaten, ete beste erdiak gerruntze granatea eta gona grisa. Gonak belaun gaineraino iristen ziren, motz xamarrak beraz. Janzkera hau hamar urtez, 1968 eta 1978 bitartean erabili zuten neskek.

Nexkatoen jantzia 1978 inguruan aldatu zen. Gona zuriak ordezkatu zituen aurreko gona grix eta beixak. Gona zuri hau aurrekoak baino luzeagoa da, ia orkatileraino iristen baita, eta bi xingolaz apainduta ageri da inguru osoan, gorria goian eta berdea azpian. Txapin beltzen ordez espartinak daramatzate, hauek ere xingola gorri eta berdez apainduak. Zetazko zapia desagertu egin da.

Albiste hau dantzan.eus-ek argitaratu du eta CC-by-sa lizentziari esker ekarri dugu ARGIAra


Kanal honetatik interesatuko zaizu: Euskal dantza tradizionala
2024-03-22 | dantzan.eus
Duguna dantza taldearen erakusketa Iruñean, 75. urteurreneko ospakizunetan

Iazko azaroko Sansaturnino eguneko ospakizunak gibelean utzita, Iruñeko Duguna dantza taldeak 75. urteurreneko ekitaldiekin aitzina eginen du  martxo hondar eta apiril hastapenean. Ondorengo lerroetan taldeak berak azaltzen ditu ospakizunok.


2024-01-31 | dantzan.eus
Inauteriak 2024 oinarrizko egutegia

Kaskarotak eta maskaradak kasik urtearekin batera hasi dira eta jarraian etorri dira beste zenbait inauteri festa. Goiztiarrenak urtarrilean ari dira ospatzen, baina aurten inauteri gehienak datoz oso goiz. Otsailaren 8an izango da Ostegun gizena eta 13an Inaute asteartea. Hadi!... [+]


2024-01-10 | dantzan.eus
Dantza, kantua eta jan-edana, kaskarotak martxan!

Urtarrileko lehen asteburuarekin atera dira kaskarot goiztiarrenak. Beskoitzekoak izan dira lehenak eta otsail hasierara arte larunbatez eta igandez astero ibiliko dira herriko auzoetan etxez etxe dantzan eta festan. Goiztiarrenak eta irteera gehiena egiten dituztenak dira... [+]


2023-12-22 | dantzan.eus
Filipe Oihanburu euskal dantzari eta koreografoa hil da

Dantzaria, koreografoa, abesbatzako zuzendaria, idazlea… 102 urterekin zendu da Filipe Oihanburu (Argeles-Gazost-Miarritze, 1921-2023) Miarritzeko bere etxean. Hain zuzen Miarritzeko Urrezko Domina jasoa zuen euskal dantzan eta musikan egindako lan guztiagatik. Segundo de... [+]


Eguneraketa berriak daude