“Gizonak ez gara bortxatzen dugun bakarrak, eta emakumeak ez dira biktima diren bakarrak. Beste gizon batzuk bortxatzen dituzten gizonak daude eta gizonak bortxatzen dituzten emakumeak, baina gizonak arduradun nagusi bihurtzen gaitu salatutako bortxaketen %99ren erantzule izateak.

Noiz zara bortxaketaren kulturaren parte? Bada, ez zait gustatzen esatea, baina gizon izate hutsak egiten zaitu parte.

Ni ez naiz etengabe ahul/erasogarri sentitzen. Ikasi behar izan dut emakumeek sentimendu hori jasan behar dutela beren bizitza sozialaren zati handi batean. Emakume askok ez daki zer den munduan barna askatasunez mugitzea eguneko nahiz gaueko edozein ordutan, inongo arazorik izango ez dutela pentsatuz; alderantziz, aurkakoa sentitzen dute emakume askok. Emakume batek beti pentsatu behar du nora doan, zein ordutan iritsiko den, zein ordutan itzuliko, asteko zein egun den, bakarrik geratuko ote den uneren batean… Bortxaketaren kultura ulertzeko, gogoratu biztanleriaren erdiak ez duela gizonok dugun askatasunaz gozatzen.

Horregatik, elkarbanatzen dugun mundu honetan emakumeak erosoago senti daitezen, espazio publikoetan hura eta haren espazio pertsonala kontuan hartzen saiatzen naiz. Hori da gizonok egin dezakegun gutxienekoa. Beste batzuen portaeragatik gure ohiturak aldatu behar izatea bidegabea dela pentsa dezakezue, baina emakumeen errua al da? Ala lotsagarri jokatzen duten eta gainerakoak gaizki uzten gaituzten gizon batzuen errua? Beraien erruz, egin dezakegun okerrenaren arabera neurtuko gaituzte gizonak, eta estereotipoen kontu hau kaka zaharra dela uste baduzu, nola erreakzionatuko zenuke zuk suge bat topatuz gero? Ez al zenuke epaituko egin dezakeen eta sor dezakeen kaltearen arabera? Emakumeek gizonenganako duten beldur hori gizonon ardura da.

Bortxaketak saihesteko, gizonek ulertu behar dute “ez” inoiz ez dela “bai”, emakumea alkoholaren edo drogen eraginpean dagoenean eta ezin duenean hitz egin ez dela “bai”, harreman batean egoteak ez duela zertan beti “bai” esan nahi. Pentsa dezagun, gizon moduan, zer egin dezakegun bortxaketarik egon ez dadin, nola desegin ditzakegun horiek onartzen dituzten egiturak eta nola molda ditzakegun horiek toleratzen dituzten jarrerak.

Bortxaketaren kulturaren adibide dira:

- Errua biktimari botatzea.

- Eraso sexualak goxatzea (“Gizon hauek…”).

- Txiste sexualki esplizituak egitea.

- Jazarpen sexuala onartzea.

- Bortxaketa faltsuen salaketen datuak puztea.

- Biktimaren janzkera ohiturez, osasun psikikoaz, motibazioaz eta historialaz azterketa publikoa egitea.

- Funsgabeko genero biolentzia pelikuletan eta telebistan.

- ‘Maskulinitatea’ definitzea menderatzaile eta sexualki erasokor gisa.

- ‘Feminitatea’ definitzea otzan eta sexualki pasibo gisa.

- Gizonak presionatzea ‘euren helburuak lor ditzaten’.

- Emakumeak presionatzea ‘pozik egon daitezen’.

- Aurresuposatzea emakume promiskuoak baino ez dituztela bortxatzen.

- Aurresuposatzea ez dagoela gizon bortxaturik eta bortxatu dituztenak ‘ahulak’ direla.

- Bortxaketa salaketak serio ez hartzea.

Nola joka dezaket kultura honen baitan?

- Emakumeak despertsonalizatzen edo umiliatzen dituen hizkera saihestu.

- Txiste iraingarriren bat edo bortxaketa goxatzen duen komentariorik entzunez gero, ozen erantzun.

- Lagun batek esaten badizu bortxatu egin dutela, kontuan hartu eta lagundu.

- Hedabideetatik emakumeez, gizonez, harremanez eta biolentziaz iristen zaizkizun mezuekiko pentsamendu kritikoa izan.

- Zure bikotekide sexualekin komunikazio etengabea izan, ez ezazu baiezkoa presuposatu.

- Maskulinitatearen eta feminitatearen kontzeptuak zuk zeuk definitu. Ez utzi estereotipoek gida zaitzaten".