Australian jatorrizko herritarrak Konstituzioan aitortzeko erreferenduma egingo dute

  • Proposamenaren arabera, Herritarren Ahotsa taldeak ekarpenak egingo ditu aborigenen eta Torres Itsasarteko Irlen inguruko gaietan. Azken 50 urteetan ez da aldatu Australiako Konstituzioa.


2023ko martxoaren 24an - 11:20
Azken eguneraketa: 12:35
Haurrak, aborigenen banderari helduta. (Argazkia: Getty images)

Australian erreferenduma egingo dute jatorrizko herritarrak Konstituzioan aitortuak izan ala ez erabakitzeko. Azken 50 urteetan lehen aldiz aldatuko litzateke Konstituzioa, baiezkoa aterako balitz. 

Proposamenaren arabera, Herritarren Ahotsa taldeak eskumena izango du ekarpenak egiteko aborigenen eta Torres Itsasarteko Irlen inguruko gaietan. Hala ere, Parlamentuak Ahotsaren osaeraren funtzioen, eskumenen eta prozeduren inguruan erabakiak hartzeko ahalmena izango luke.

Uluru Bihotzaren Adierazpena

Herritarren Ahotsa taldea sortzeko proposamena 2017an egin zuten lehen aldiz, 250 buruzagi indigena baino gehiagok sinatutako Uluru Bihotzaren AdierazpeneanDioenez, Australiako indigenek "ezintasuna" sentitzen dute egiturazko arazoei aurre egiteko. Arazo horien artean daude, besteak beste, indigenek gainerako australiarrek baino bizi-itxaropen laburragoa izatea, osasun- eta hezkuntza-maila eskasagoak eta espetxeratze-tasa handiagoak. 

Uluruko Adierazpena sinatu zuen Prog Megan Davisek honakoa adierazi zuen: "Indigenak ez diren pertsonek inoiz bisitatu ez dituzten eta ezagutzen ez dituzten komunitateei buruzko erabakiak hartzen dituzte".

Oraindik ez dute Parlamentuan eztabaidatu proposamena. Aurreikuspenen arabera, Parlamentuak ekainean bozkatuko du, eta onartuz gero, erreferenduma irailetik aurrera izango da. Australiako Anthony Albanes Australiako Lehen Ministroak ostegunean adierazi zuen aldaketa "garrantzitsua" eta "oso erraza" izango litzatekeela.

Aldaketaren forma, zehazteke

Konstituzioaren aldaketak zein forma hartuko lukeen ere ez dago argi. Proposamen baten arabera, kontsulta-organoak 24 kide izango ditu: estatu eta lurralde bakoitzeko ordezkariez gain, Torres Itsasarteko Irlako eta urruneko aborigenen ordezkari bana. Uluruko Adierazpenak eskatzen du batzorde bat osatzea, indigenen historiaren inguruko tratuak egiteko eta "egia kontatzeko prozesua" gainbegiratzeko.

Inkesten arabera, australiarren hiru laurdenek baiezkoa bozkatuko lukete. Aldaketa egiteko, Australiako sei estatuetatik gutxienez lautan irabazi beharko luke baiezkoak.


Kanal honetatik interesatuko zaizu: Australiako aborigenak
Australiako Egun Nazionala “inbasioaren eguna” dela aldarrikatu dute milaka lagunek aurten ere

Britaniarren kolonialismoaren aurka egin dute, ekintzaile aborigenek inbasioaren eguntzat hartzen baitute. Melbournen hainbat monumentu kaltetu dituzte, esaterako, James Cook kolonizatzaile ingelesaren estatua.


Jatorrizko herritarrak konstituzioan onartzeari uko egin dio Australiak erreferendumean

Konstituzioaren zuzenketaren proposamena Anthony Albanese lehen ministroak bultzatu du. Hala ere, herrialdearen gehiengoak ezezkoa bozkatu du erreferendumean.


2023-08-30 | Ilargi Manzanares
Indigenak aitortzeko erreferenduma egingo dute Australian

Urriaren 14ean egingo dute konstituzioa aldatzeko bozkaketa. Lehen Ministro Anthony Albanesek “nazioa elkartzeko aukera” gisa definitu du erreferendumaren eguna.


Hamaika aborigen baino ez daude Australiako Parlamentuan

Alderdi ezberdinetakoak dira, eta orain arte egon den aborigen-errepresentaziorik handienetakoa da.


Eguneraketa berriak daude