Aurreko urtetik %30 hazi da suizidio tasa EAEn, eta Nafarroan apur bat jaitsi da
Espainiako Estatuan batez beste egunean hamaika pertsonak egin zuten beren buruaz beste 2020an, Espainiako Suizidioaren Behatokiak erregistratutako datuen arabera; gizonezkoak izan dira %74, gehienak 50-59 adin tartekoak.
Espainiako Estatistika Institutuak (INE) urtero azaleratzen dituen datuen arabera, 2020. urtean inoiz erregistratu den pertsona gehien hil ziren suizidatuta; batez beste egunean hamaika lagunek egin zuten beren buruaz beste. Aipagarria da hildako 3.941 pertsonatatik %74 gizonezkoa izan dela, eta gainerako %26a emakumezkoa. Erregistratzen hasi zirenetik lehen aldiz, 1.000 emakume baino gehiago hil dira suizidioagatik Espainiako Estatuan. Heriotza gehien erregistratu duten adin-tartea 50-59 bitartekoa da.
Espainiako Suizidioaren Behatokiak argitaratu duenez, EAEn handitu da gehien suizidio-tasa: 2019an 139 pertsonak kendu zuten bizia eta 2020an 179k, aurreko urtearekin alderatuta %30 gehiagok. Nafarroan bestelakoa da datua: 2020an 44 lagun hil ziren suizidatuta, 2019an baino bi gutxiago.
COVID-19 pandemiaren itxialdiaren eraginez 2020an kanpoko heriotza-tasa apaldu denez (trafiko-istripu eta homizidoei lotutakoak), suizidioekin berbera pasatzea aurreikusten zuen Espainiako Suizidioaren Behatokiak, baina alderantziz gertatu da. Konfinamendutik ateratakoan “errebote-efektua” egon dela adierazi dute: 2019ko datuekin konparatuta, apirilean %18 suizidio gutxiago erregistratu zituzten, aldiz, abuztuan %34 gehiago.
Heriotza bakoitzeko 20 saiakera
OME Osasunaren Munduko Erakundearen arabera, suizidio bidezko heriotza bakoitzeko beste 20 saiakera daude. Munduan 800.000 pertsonak kentzen dute bizitza urtean; gerrek eta homizidioek baino heriotza gehiago eragiten ditu. Espainiako Suizidioaren Prebentziorako Fundazioak “kezka” agertu du datuen aurrean: “Suizidioaren prebentziorako plan eta estrategia zehatzak falta dira”. Besteak beste, buruko osasunaren arloan inbertitzeko eskatu diote Espainiako Gobernuari.
Halaber, Suizidioaren Behatokiak ohartarazi du mito asko daudela suizidioaren gainean: “Ez da egia suizidatzen denak hil nahi duela. Inork ez du hil nahi, eta are gutxiago bere burua hil; sufrimenduarekin bukatu nahi du. Ez da egia ez duela bizitu nahi, baizik eta ezin duela horrela bizi”.
Abuztuaren 13an, 54 urteko Nafarroako garraiolari bat hil zen Bartzelonan deskarga lanak egiten zituen bitartean. Hurrengo egunean, Errenteriako Merkaoiartzunen 58 urteko langilea hil zen istripu ez-traumatiko baten ondorioz.
Bilboko Errekalde auzoko igerileku batean gertatu zen ezbeharra. Larrialdi zerbitzuek erreanimazio lanak egin zizkioten adin txikikoari, eta Gurutzetako ospitalera eraman zuten; hiru egunetara hil egin da.
.JPG)
7 urteko umea oporretan zegoen Fuenmayorren (Errioxa). Logroñoko San Pedro ospitaletik Nafarroako ospitalera eraman zuten eta bertan hil zen.
Russell mendian gertatu da ezbeharra, amildegi batetik jausita. Gaztea Iruñekoa zen.
Zenbat min jasan dezake bihotz batek?
Zenbat aztarna sentitu dezake azkenengo bihotz-taupadara arte?
Jaiotzen garenetik, min desberdinak sentitzen ditugu. Desilusioak eta arazoak, gero eta helduago garenean, orduan eta jasanezinagoak bihurtzen dira.
Jolasa bukatzea... [+]
Langilea uztailaren 15ean hil zen eraikin baten estalduraren konpontze lanak egiten zebilela, eta ostegunean jakinarazi du ELA sindikatuak. Estaldura apurtu, eta altueratik erori zen. Guztira 31 langile hil dira Hego Euskal Herrian 2025ean, bostgarrena Araban.
Suizidioagatiko dolua humanizatzen lagun dezaketen elementuak aztertu eta prebentziorako neurriak azaldu dituzte Suizidioaren humanizazioa ikastaroan, Biziraun elkarteak antolatuta. Osasun arloko profesionalek, suizidioak eragindako heriotza baten bizirauleek eta suizidio... [+]
17 urteko gazteari tiro egin zion Frantziako poliziak bere nahia bete du, eta Ipar Euskal Herrira ekarri dute lanera. Polizia gehiegikeriaren ondorioz hildako Merzouken kasuak mobilizazio eta protesta ugari eragin zituen Frantziako Estatuan.
Maiatzaren 27an Frantziako Estatuko Legebiltzarrak onartu zuen heriotzarako laguntza baimentzen duen legea. Askok aurrerapen humanistatzat jo arren, lege berri honek kezkak piztu ditu pertsona ezinduen eskubideen aldeko mugimenduetan. Gaur egungo gizarteak ez badizkie pertsona... [+]
Eutanasia edo suizidio lagundua gisako hitzak nahita saihestuta, “hiltzeko laguntza aktiboa” baimentzen duen legea onartu du Frantziako Asanblea Nazionalak. Senatuaren oniritzia jasoz gero, 2027an sartuko litzateke indarrean legea, kasurik azkarrenean.
José Alberto Mujica, gerrillari tupamaro eta Uruguaiko presidente izandakoa, astearte honetan hil da, minbizi baten ondorioz. 89 urte zituen eta txakurrarekin batera bere etxebizitzan lurperatzeko argibideak utzi zituen. “Nire zikloa amaitu da”.
Zer nolako harremana dugu heriotzarekin? Zer nolakoa helduek, zer nolakoa haurrek? Adinean gora egin ahala nola aldatzen da heriotzarekiko dugun begirada? Eta nola hitz egin heriotzaz haurrekin?
Bai, gai tabua bada ere, hitz egin dezagun heriotzaz. Hirugarren saio honetan... [+]
Soco Lizarraga mediku eta Nafarroako Duintasunez Hiltzeko Eskubidea elkarteko kidearen ustez bizi testamentuak heriotza duin bat eskaini eta familiari gauzak errazten dizkio.
Gertakariak igande egunsentian suertatu dira 5:00ak aldera Gasteizeko Mitika diskotekan. Hildako pertsona 31 urteko gizon bat da, eta lurraren kontra buruarekin hartutako kolpe baten ondorioz hil da, antza atezainak kolpe bat eman ostean.
.jpg)
Hauek izan ziren nire azken hitzak zure lo arnas sakonean eskutik helduta ginela joan zinenean. Aparteko minik gabe, xume, duin, geratu zen betiko zure bihotza. Zuk nahi eta eskatu bezala. Guk nahi eta errespetatu bezala.
Jada hilabete, neguaren atarian, gaurik luzeenak diren... [+]