Arrasto arkeologikoak aurkitu dituzte AHTren Tafallako obretan
Guneak 5.000 metro karratuko azalera hartzen duela iragarri du Nafarroako Gobernuak. Hasierako ikuskapenekin, Bigarren Burdin Aroko piezak izan daitezkeela azaldu dute. Arkeologia lanak laster hasiko dira, baina ez diote AHT eraikitzeko epeei eragingo.
Tafallako La Gariposa inguruan egiten ari diren AHTren obretan arrasto arkeologikoak aurkitu dituzte. Gunetik hurbil, ekialdean, Nafarroako Inbentario Arkeologikoan bilduta dagoen erromatar hiribildu baten arrastoak daude. Aste honetan atzemandako piezak zaharragoak direla uste dute, Bigarren Burdin Arokoak.
Nafarroako Gobernuak asteartean jakinarazi duenez, trenaren prospekzio eta drainatze lanetan egin da aurkikuntza. Datuak azaleraren desugerketan oinarritzen dira eta ez ikerketa estratigrafikoetan, beraz, “eskuratutako informazioa partziala da, ez delako egiaztatu aurkikuntzaren hedadura osoa, egituraren tamaina, ezta kronologia ere”.
5.000 metroko karratuko azalera hartzen du aurkitutako guneak, baina hasierako balorazioa egin eta gero, bigarren esparru bat edo arrasto gehiago egon daitezkeela azaldu dute. Kultura Zuzendaritza Nagusiak “zehaztasunez eta zalantzarik egon gabe” ikertuko ditu hedadura osoa eta arrastoen ezaugarriak eta nolakotasuna. Erregistro, Ondasun Higigarri eta Arkeologia Ataleko teknikariekin lankidetzan jardungo du.
Behin-behineko neurriak
Ikerketa hasi bitartean, Nafarroako Gobernuak ingurua hesitu eta sarrera debekatuko du, espoliazioa edota piezei egindako bestelako kalteak ekiditeko. Halere, azterketek ez diote AHTren obren epeei “modu esanguratsuan” eragingo: batetik, arkeologia lanak epe laburrean buruko dira; bestetik, ADIFek adierazi du ez dutela aurreikusi trenaren eraikuntza lanak gune horretan egitea.
AHTren lanen atzerapena
Aste honetan egindako aurkikuntzek atzerapenik sortuko ez badute ere, trenaren obrek 15 urte daramatzate martxan, eta inbertsioaren %58 falta da oraindik egiteko. Nafarroan, egoera larriagoa da: AHT Gelditu plataformak salatu duenez, hamar urte eta gero inbertsio osoaren %96 falta da trenbidea martxan jarri ahal izateko. Gainera, Nafarroako Gobernuak finantzaketa hori lortzeko funts publikoak erabiliko dituela ere salatu du plataformak, pandemiaren osteko egoerari aurre egiteko Europatik jasotzen dituen laguntzak, hain zuzen.
Arqueología e Historia aldizkari espainiarraren 63. alea, urrikoa, aldez aurretik zetorren iragarria baskoien herriari eta historiari buruzkoa izango zela. Azala, zeinean badirudi erreferentzia egiten zaiola Ocho Apellidos Vascos filmari (bi pertsonaiak hango aktoreen oso... [+]
Sergio Escribano Ruizek (Mungia, 1977) zuzentzen ditu Sancti Spiritu gotorlekuko indusketa arkeologikoak, gaztelarrek Hego Amerikan ezarritako lehenengo asentamendua. Ikerketak testuetan jarritako historia koloniala ezbaian jartzeko aukera eskaini dio.
Ikerlariek ez dute erromanizazio zantzurik atzeman Burdin Aroko kokaleku horretan. Adituen arabera gunea suntsitu gabe abandonatu zutela erakusten dute arrastoek.
Zaragozako unibertsitateko ikerlari talde batek Castellets (Mequinensa, Zaragoza) aztarnategian ehortzitako 25 indibiduoren DNA aztertu dute, eta emaitzak Communications Biology aldizkarian argitaratu dituzte.
Brontze Aro amaierako komunitate horren familia egiturei buruzko... [+]
Vichamako (Peru) aztarnategian, arkeologoek 3.800 urte inguruko estatuatxo berezi bat aurkitu berri dute. Caral zibilizazioaren azken arokoa da, eta bi apo irudikatzen ditu.
Aztarnategi bereko hainbat hormairuditan gosetea, lehortea eta, finean, ingurumen krisiari lotutako... [+]
Duela mende bat Perun aurkitutako momia baten aurpegiko tatuajeak aztertu berri dituzte. Emakumezko baten momia da eta 800 urte inguru ditu. Adituek ez dakite zer funtzio zuten tatuaje horiek, baina oso bereziak direla nabarmendu dute.
Batetik, aurpegiko... [+]
Indo ibaiaren harana, duela 5.000 urte inguru. Mohenjo-Daro hiriak 35.000 biztanle inguru zituen eta, berriki PNAS aldizkarian argitaratutakoaren arabera, Giniren koefiziente oso baxua zuen, 0,22koa –koefiziente horrek gizarteen desberdintasun ekonomikoa neurtzen du,... [+]
Nafarroako Erriberako Andosilla herrian, sorpresa ugari ematen ari den indusketa arkeologikoa egiten ari dira Aranzadiko arkeologoak eta herritar boluntario taldeak. Resako aztarnategian orain arte oso ezezaguna zaigun Goi Erdi Aroko gizarteak hobeto ulertzeko aztarnak aurkitu... [+]
Aranzadi Zientzia Elkarteko Etnografia Sailaren zuzendari berria da Maite Errarte Zurutuza (Beasain, 1995), urrian Fermin Leizaolaren lekukoa hartu ondoren. Kultura materiala aztertzen jarraitzeko beharra azpimarratu du, gizartearen memoria eta bizimodu aldaketak erregistratzeko... [+]
Atapuercako aztarnategian hominido zahar baten aurpegi-hezur zatiak aurkitu dituzte. Homo affinis erectus bezala sailkatu dute giza-espezieen artean, eta gure arbasoek Afrikatik kanpora egindako lehen migrazioei buruzko teoriak irauli ditzake, adituen arabera.
Martxoaren 30erako Iruña-Veleia martxan, SOS Iruña-Veleia eta Euskeraren jatorria elkarteek manifestaziora deitu dute, Aski da! Argitu, ez suntsitu lelopean. Azken bi urteetan "hondeatzaileak sistematikoki eremu arkeologiko oso aberatsak suntsitzeko modu... [+]
Etiopia, 1974ko azaroaren 24a. Lucy-ren hezurdura aurkitu zuten Hadarren, giza arbasoen arrasto zaharrenetakoa. Australopithecus afarensis espezieko hominidoak 3,2 eta 3,5 milioi urteren artean ditu.
Homo espezieen arbasotzat jo zuten orduan, gu guztion amatzat. Mende erdi... [+]
Normandiako erromatar garaiko aztarnategi batean lanean ari zirela, arkeologia ikasle batzuek aurkikuntza bitxia egin dute berriki: buztinezko eltze baten barruan kristalezko flasko txiki bat topatu zuten, XIX. mendean emakumeek lurrina eramateko erabili ohi zuten... [+]
Yamagata unibertsitateko Masato Sakai arkeologo japoniarra buru duen ikerlari talde batek geoglifo ugari aurkitu berri ditu Nazcako basamortuan (Peru). Guztira 303 geoglifo topatu dituzte, orain arte ezagutzen zen geoglifo kopurua ia bikoiztuta. Horretarako adimen artifiziala... [+]
Trebiñu, VI. mendea. Eremita talde bat Las Gobas kobazuloetan bizitzen hasi zen, eta historiaurretik okupatutako Laño ibaiaren haitzarte hartan kobazulo berriak hondeatu zituzten. Hurrengo mendean kobazuloetako bat nekropoli modura erabiltzen hasi zen bertako... [+]