Arnaut Oihenarten poema berriak aurkitu dituzte
Gidor Bilbao EHUko ikerlariak Grenobleko liburutegian Cobla Berriae liburuaren ale bat topatu du, eta Baionako liburutegikoak baino lau orri gehiago ditu. Bertan daude orain arte ezagutzen ez genituen ahapaldi eta poema berriak.
aurre egingo dieten hedabide independenteak
Arnaut Oihenart historialari eta idazlearen poema berriak aurkitu ditu Gidor Bilbao EHUko ikerlariak. Grenobleko liburutegiko Cobla Berriae liburuak, Baionako udal bibliotekakoak baino lau orrialde gehiago ditu, eta han topatu ditu orain arte ezagutzen ez genituen ahapaldi eta poema berriak. Euskal Idazleen Elkarteak elkarrizketatu du Bilbao, eta bertan eman du ikerketaren xehetasunen berri. Poemak ere irakur daitezke bertan.
XVII. mendeko poetak bi poema liburuxka argitaratu zituen: Oten gaztaroa neurtitzetan eta Kobla berriak. Orain arte genekienaren arabera, azkenaren ale osatuena Baionako liburutegian zegoen, Parisekoak baino orri gehiago baitzituen. Roblesekoan, ordea, lehenengo orrian orain arte ezagutzen ez genituen zazpi ahapaldi daude. Azken orrialdeetan, berriz, Jorraleen koblak I eta Jorraleen koblak II poemak aurkitu ditu bermeotarrak. Jorraleen koblak izenburua bazegoen Baionako alean, baina poemak ez.
Bilbaok azaldu duenez, lehen orrialdeko ahapaldietan beste inon erabili ez duen egitura metrikoa darabil Oihenartek: "Irudipena daukat horrek egilearen helburu nagusietako bat salatzen digula, hau da, euskarazko poesiagintzan era askotako egitura metrikoak erabil daitezkeela erakustea". Ikerlariak aurkitu bezala utzi ditu poemako hitzak, baina editatu ere egin ditu, gaur egungo grafiara eta puntuaziora egokituta eta hainbat oharrekin, "pentsaturik Oihenarten poemak ulertzea ez dela erraza".
Jorraleen koblak testuak ere ekarpen historikoa egin du. Xikitoen tradiziokoak dira poemak, baina, Bilbaoren ustez, hemendik aurrera "perraka-xikitoak" esan beharko genuke. Xikitoetan gizonezkoa gizonezkoari xikito!-ka aritzen zitzaion, baina Oihenarten poema hauetan ikusten da nola andreak gizonari "xikito" esaten dion, eta gizonak andreari "perraka" (andre zarpaila). "Horrek esan nahi du, seguruenik, bazegoela ahozko tradizio bat, guk uste duguna baino zaharragoa eta aberatsagoa".
Umea hemen, Umea han
Chuck Groenink. Itzulpena: Nagore Perez
Ibaizabal, 2025
Historiaurreko istant bat du azpi izenburu liburu honek, eta horixe da, hain zuzen, egileak kontatu nahi diguna, istant... [+]
"Israelen kontrako boikot kanpainak martxan dauden honetan, kulturgileoi lerratzea dagokigu", adierazi du Saioa Alkaizak komunikabideetara igorritako oharrean. BDZk txalotu egin du Alkaizaren erabakia, eta Elkar argitaletxeari gonbita luzatu dio, "erabaki ausartak... [+]
2020ko Euskadi Literatura Saria irabazi zuen Cambiar de idea (Ideiaz aldatu) autofikzio feministarekin. Emakume idazleek literatura kanon patriarkalera egokitu beharra kritikatu zuen liburu horretan. Todo empieza por la sangre (Dena odoletik hasten da) bere seigarren... [+]
LAIDA ikerketa taldeak Bermeoko Arrantzaleen museoan abuztuaren 28 eta 29 antolatutako ikastaroan egingo duen hitzaldiaren sintesia da Arestiren ekarpen artistikoa nabarmentzea.
Parranda dezente egindakoa naiz Kardaberazen –Hernanin izen hori zeukan kalean, alegia–, baina ez nuen asko espero festa egin ahalko nuenik inoiz Kardaberazekin: a ze dibertimendua 1761ean argitaratu zuen Euskararen berri onak. Idatzi zituen beste lan gehienak ez... [+]
Joxe Azurmendi Otaegi euskal idazlea, filosofoa, saiakera egilea eta poeta da. Etikaren, politikaren, hizkuntzaren filosofiaren, teknikaren, euskal literaturaren eta, orokorrean, filosofiaren gaineko liburu eta artikulu asko plazaratu ditu.
- Eduki arduraduna: Haritz... [+]
Joxe Azurmendi (Zegama, Gipuzkoa, 1941-2025) idazle, filosofo eta saiakeragilea zendu da. Literatura eta pentsamenduaren arloan lan itzela egindakoa, intelektual gisa ez ezik, euskararen eta kulturgintzaren aldeko mugimenduetan engaiaturik eman zuen bizitza osoa. Besteak... [+]
6 urtez azpiko haurrek egunean ordubetez baino ezin zuten egon Debako liburutegian, eta egoera hori aldatzeko borrokan aritu da herriko ama talde bat. Udal gobernuak jarrera aldatu eta onartu du herritar guztiek, duten adina dutela, nahi dutenean egon ahal izatea liburutegian... [+]
Belaunaldi oso baten liburua da Palinpsestoa. Idazten dakien modura idatzi du Arrieta Ugartetxeak, eta horixe dateke alde gaitza. Gainerakoan, hortxe gure iragan hurbila, gerra ondoa, apaiz giroa, euskara, militantzia… eta ez hain hurbila ere, senide nagusien gerra... [+]
Ostegunean banatu dute saria, Amasa-Villabonako Hika txakolindegian. Bertan jakinarazi dute 2024koa izan dela 111 Akademiak banatuko duen azken saria.
Euskaltzaindiak, EHUko Gabriel Aresti Katedrak, Gabriel Aresti kultura elkarteak eta Bilboko Koral Elkarteak elkarlanean antolatu dute egitaraua. Ostiral honetan, adibidez, Bilboko Udalaren Txistularien Bandak Aitaren Etxea emanaldia joko du Euskaltzaindiaren... [+]
Diziplina askotan ibilia da Amaiur Epher (Izpura, 1994). Aktore lanak egiten ezagutu nuen orain urte batzuk. Diabolo Kiwi edo Frigo taldeekin erritmo dantzagarriak joz ikusi eta entzun du, ziur, batek baino gehiagok. Eta idazlea ere bada. Bigarren liburua argitaratu berri du:... [+]
Ekainaren 5ean 50 urte beteko dira Gabriel Aresti zendu zela, jaio zen hirian bertan, Bilbon. Ziutatearen tristeziak bestelako kolore bat duen garaiotan, belaunaldi berri batzuek Arestiren hitzak goratzeaz aparte, haren esanak gaurko egunetik aztertu dituzte hiri horretan... [+]
Heriotzak Eduardo du izena
- Egilea: Formol konpainia (eta Ander Lipusen manifestua)
- Non: Modelo Aretoan, Zarautzen, Literaturia jaialdia
- Noiz: Maiatzaren 23an.
-------------------------------------------------------------
Bunker batean garatzen da antzezlana... [+]
Dantza, xake edo kirol topaketak egiten diren bezalaxe, literatura gustuko duten haur eta gazteek ere zaletasuna partekatu, elkar ezagutu eta egunpasa ludikoa egiteko aukera izango dute, datorren igandean. Ikasturtean zehar elkarri gutunak idazten aritu diren 130 gaztetxo... [+]