Arnaut Oihenarten poema berriak aurkitu dituzte

  • Gidor Bilbao EHUko ikerlariak Grenobleko liburutegian Cobla Berriae liburuaren ale bat topatu du, eta Baionako liburutegikoak baino lau orri gehiago ditu. Bertan daude orain arte ezagutzen ez genituen ahapaldi eta poema berriak. 

Gidor Bilbao EHUko ikerlariak aurkitu ditu poema berriak. (Argazkia: Euskal Idazleen Elkartea)

2023ko apirilaren 28an - 09:44
Azken eguneraketa: 11:21

Arnaut Oihenart historialari eta idazlearen poema berriak aurkitu ditu Gidor Bilbao EHUko ikerlariak. Grenobleko liburutegiko Cobla Berriae liburuak, Baionako udal bibliotekakoak baino lau orrialde gehiago ditu, eta han topatu ditu orain arte ezagutzen ez genituen ahapaldi eta poema berriak. Euskal Idazleen Elkarteak elkarrizketatu du Bilbao, eta bertan eman du ikerketaren xehetasunen berri. Poemak ere irakur daitezke bertan.

XVII. mendeko poetak bi poema liburuxka argitaratu zituen: Oten gaztaroa neurtitzetan eta Kobla berriak. Orain arte genekienaren arabera, azkenaren ale osatuena Baionako liburutegian zegoen, Parisekoak baino orri gehiago baitzituen. Roblesekoan, ordea, lehenengo orrian orain arte ezagutzen ez genituen zazpi ahapaldi daude. Azken orrialdeetan, berriz, Jorraleen koblak I eta Jorraleen koblak II poemak aurkitu ditu bermeotarrak. Jorraleen koblak izenburua bazegoen Baionako alean, baina poemak ez.

Bilbaok azaldu duenez, lehen orrialdeko ahapaldietan beste inon erabili ez duen egitura metrikoa darabil Oihenartek: "Irudipena daukat horrek egilearen helburu nagusietako bat salatzen digula, hau da, euskarazko poesiagintzan era askotako egitura metrikoak erabil daitezkeela erakustea". Ikerlariak aurkitu bezala utzi ditu poemako hitzak, baina editatu ere egin ditu, gaur egungo grafiara eta puntuaziora egokituta eta hainbat oharrekin, "pentsaturik Oihenarten poemak ulertzea ez dela erraza".

Jorraleen koblak testuak ere ekarpen historikoa egin du. Xikitoen tradiziokoak dira poemak, baina, Bilbaoren ustez, hemendik aurrera "perraka-xikitoak" esan beharko genuke. Xikitoetan gizonezkoa gizonezkoari xikito!-ka aritzen zitzaion, baina Oihenarten poema hauetan ikusten da nola andreak gizonari "xikito" esaten dion, eta gizonak andreari "perraka" (andre zarpaila). "Horrek esan nahi du, seguruenik, bazegoela ahozko tradizio bat, guk uste duguna baino zaharragoa eta aberatsagoa".


Kanal honetatik interesatuko zaizu: Euskal literatura
Otsoa dator!

Gizakiak istorio kontatzaileak gara, hainbeste, ezen esan ere egin daitekeen narrazio gaitasuna dela gizaki egiten gaituen ezaugarrietako bat. Kontakizunak behar beharrezkoak zaizkigu geure burua eta errealitatea eraikitzeko, eta bereziki aipatzekoa da ipuin klasikoek horretan... [+]


Uxue Alberdi. Hamarkada bi idazten (I)
Aulkitik aulkira, euli-giro eta Jenisjoplin, kontrako eztarritik dendaostera

Uxue Alberdiren lanari begira jarriko gara oraingoan. Lehenengo artikulu honetan helduentzako idatzi dituen ipuinak, eleberriak, saiakera eta kronika hartuko ditugu kontuan. Bigarren artikulu batean ilustratutako anekdotez, istorioez, filosofia liburuez eta idatzizko bertsoez... [+]


2024-02-12 | Jakoba Errekondo
Indi gaztainondoaren gerrateak

Zuloan sartuta egotea ez duk txarrena –esan zion Manuk–, txarrena duk ez jakitea noiz aterako haizen, edo inoiz aterako haizen ere. Lander Garroren Gerra Txikia nobelan, non gerra bateko iheslarien gorabeherak azaltzen dituen, pertsonaien artean, Anna Frank dakarte... [+]


2024-02-06 | Estitxu Eizagirre
Gorka Setien idazlea hil da

Gorka Setien Berakoetxea poemagile hernaniarra hil da otsailaren 4tik 5erako gauean. Bost liburu idatzi zituen, irrati libreetako ahotsa izan zen eta gozo entzuten eta zaintzen zekien. 2019an autoedizioan argitaratu zuen bere poema liburu berriena, Naufragoen altzoa.


Eguneraketa berriak daude