Arabako Herri Unibertsitatea: Krisi eko-sozialaren inguruko laborategi bizia abian da
Noizbehinka aipatu ohi da zientzia, edo hobe esanda akademia, gizartetik urrunegi dagoela. Gauzak honela, aditu eta arituen arteko distantzia ahalik eta txikien izatea da jasangarritasunaren zientziaren zioetako bat. Jasangarritasunaren arloan aritzen garen zientzialariok hamaika ahalegin egiten dugu gizartearen kezkekin bat egiteko eta, ahal dugun heinean, laguntzeko bai komunikabideetan parte hartuz, hitzaldiak eskainiz edo tokian tokiko aktibismo mota ezberdinak jorratuz. Euskal Herrian halako eskarmentua badaukagu.
aurre egingo dieten hedabide independenteak
Euskal Herrian, krisi eko-sozialaren alorrean, beste arloetan bezala (hots, osasuna, hezkuntza, etab.) gizartearen gehiengoak zientzia aktiboa beharrezkotzat dauka. Beste zenbait lekutan, aldiz, AEBetan kasu, zientziarekiko haustura sortzen ari da, Trumpismoak bultzatuta. Horrek erakusten digu zientzia ez dela automatikoki bermatuta dugun aktiboa. Gurean, COVID garaian gertatu zen legez, gizartearen gehiengoak ulertu du zientzia babestearen beharra. Beraz, ezagutza zientifikoa eta politika publikoak lerrokatzea ezinbestekoa da. Are gehiago, zientziak gauza konplexuak aztertu eta hobeto ulertzeko helburua du. Prozesu horretan, galdera berriak etengabe pilatzen dira, jakinmina zientziaren akuilu bihurtzeraino. Hala ere, zientzian aurrera egiteko akuilu garrantzitsuago bat hauxe litzateke: gizartearekin bat eginik, aurrean ditugun arazo konplexuei irtenbideak aurkitzen saiatzea. Tamalez, honelako adibide gutxi daude gurean.
Orain dela urtebete, krisi eko-soziala ardatz hartuta, Gorbeialdeako Herri Unibertsitatea sortu zen. Gizartearen eta akademiaren arteko lankidetza xume bezain berritzaileari forma eman eta trantsizio energetikoaren gaiari heldu zion. Herri mugimenduetako eta akademiako talde batek zera galdetu zion bere buruari: Euskal Herrian trantsizio energetikoaren auzian eztabaida pipermintzeko arriskua handia izanik, aditu eta arituen arteko elkarlanean oinarritutako ekarpen positibo bat egiteko aukerarik ba al dago? Urtebete joan da galdera hori egin genuenetik eta erantzuna baiezkoa dela frogatua dugu. Gorbeialdeko Herri Unibertsitateak hamaika ekitaldi antolatu ditu eta trantsizio energetikoaren alorrean bere ekarpen xumea egin du, hainbat gairen inguruan hausnarketak bultzatuz eta datuak plazaratuz; hala nola, energia berriztagarriaren beharra, ingurumen justizia, lurraldearen antolaketaren araubidea, desazkunde energetikoa, eta abar. Jorratutako gai guztiak elkarloturik egonik eta, gaiaren konplexutasuna aintzat harturik, hasieratik egindako erreflexioa egokia dela nabarmendu dezakegu: hots, datuetan oinarritutako ezagutza gizartearekin partekatzea beharrezkoa dela trantsizio energetikoari modu justu, demokratiko eta eraginkorrean heldu ahal izateko.
"Gorbeialdeko Herri Unibertsitatea abian jarri genuenetik, Arabara zentzugabeko proiektu energetiko ugari jaurtitzen jarraitzen dute. Honen aurrean, hurrengo fase bat irekitzearen beharra ikusi dugu"
Egitasmoa abian jarri genuenetik, Arabara modu kaotikoan eta meteoritoak bailiran, zentzugabeko proiektu energetiko ugari jaurtitzen jarraitzen dute. Egoera honen aurrean, erantzun egoki bat eman ahal izateko hurrengo fase bat irekitzearen beharra ikusi dugu. Akademia eta mugimendu sozialaren arteko elkarlana areagotzeko helburuarekin, Arabako esparru naturala aintzat hartuta baina Euskal Herri osorako instrumentu izateko anbizioarekin, Arabako Herri Unibertsitatea (AhU) sortu da. AhUk trantsizio eko-sozialaren inguruko eztabaidari ahalik eta modu irekienean heltzen lagunduko dion esparru anitza izan nahi du. Euskal Herriko disziplina anitzeko aditu eta esparru ideologiko ezberdinetako arituekin elkarlanean ideia, datu eta analisiak partekatzeko bokazioarekin sortu da AhU. Halabeharrez, esperimentaziorako gunea izango da egitasmo berri hau. Zentzu honetan, AhU laborategi bizia da. Horretarako, bere ateak irekita ditu jada Araba eta Euskal Herriko esparru ezberdinetan trantsizio eko-sozialari ekin nahi diotenekin hausnarketak partekatzeko. Ongi etorri, bada, Arabako Herri Unibertsitatea.
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Euskararen normalizazioaren motorrak herri dinamikara bueltatu behar du aurrera egin nahi badugu
Antropologo eta ingeniaria den Yayo Herrerok dioen bezala, datu bat da. Horren jatorria ulertzeko erraza den baieztapen xume batean laburbil daiteke: Lurra agortzen ari da.
Gaia konplexua da. Ikuspegi asko daude, interesak gurutzatzen dira, informazioa desinformazioarekin... [+]
Sasijakintsua, jakineza eta franco txikia: horiexek dira aurrekoan Gotzon Lobera jaunak, Bilboko kale batzuen izenak aldatzeko ekimenaren kariaz, Deia egunkarian zuzendu dizkidan epitetoak. Ez du nire izena aipatu, egia, baina neu izan naizenez urte eta erdi luzeko borrokan... [+]
Euskara badago Bilbon, baina non? Eta zertarako? Nork sortzen du euskarazko kultura, eta nork sostengatzen? Galdera horien aurrean, udalaren azken urteetako erabakiei begira, argiago ikusten da euskara eta kultura bizirik nahi ditugunontzat kezkagarriak diren erabakiak hartu... [+]
Hasieratik argi utzi nahiko nuke ez naizela inolaz ere feminismoan, sexu- eta genero-teorietan ezta LGTBIQ+ komunitatearekin lotutako gaietan aditua. Gizon txuri heterosexual bat naiz, ezkertiarra esan dezagun, bere burua feministatzat hartzen duena (edo feministen aliatua,... [+]
Goizaldeko lehenengo eguzki-izpiekin batera zabaldu ditu ateak Kirikiño Ikastolak. Zapatua da, auzolan eguna. Parte-hartze batzordeko arduradunak irrintzia egin eta lanera bideratu ditu bertaratu diren ehundik gora partaide: “Hemen erronkak denonak dira! Aurrera,... [+]
Amasa-Villabonako EH Bilduk argitaratutako idatziaren harira, hainbat adierazpen egin nahiko genituzke. Lehenik eta behin, argi utzi nahi dugu larrialdi klimatikoari aurre egitearen urgentzia ukaezina dela, eta horregatik, krisi honekiko dugun kezkagatik beragatik jartzen dugula... [+]
Milaka pertsonak modu aktiboan parte hartu dute, eta hala jarraitzen dute, XXI. mendeko holokausto telebisatu handienaren aurka protestatzeko, eta pertsona horiei errespetu eta miresmen handiena zor diet. Baina, gizateriaren zoritxarrerako, askoz gehiago dira, egoerarekin... [+]
Gizakia kosmosa da. Kosmosa, mundua ez da gizakiarena, askotan hala dela ematen badu ere.
Udako solstizioan, egunez eguzkiak itsutu egiten gaitu duen argiaren indarrarekin, baina gauak ederrak dira, zeruan izar dirdiratsuak kabitu ezinka ikusten ditugunean. San Juan suaren... [+]
"Saharar erradikalizatuek Estatu Islamikoaren burutza hartu dute Sahel-en". Izenburu asaldagarria, berriki argitaratua, baina hasierako asalduratik harago, testuaren irakurketa eta analisi sakonago bat eginda, honako ondorio hauek atera daitezke.
Kezka, ezinegona eta... [+]
Aurrean duzunak min ematen badizu, ez begiratu aurrera. Muturren aurrean duguna saihesteko logikoa dirudi, ezta? Zer ikusiko ote du gutako bakoitzak albo aldera so egiten duenean? Beharbada, miope batek betaurreko bila ikusten duen antzeko zerbait.
Miope bezain itsu,... [+]
Gu gara euskara. Euskara gure baitan bizi da. Guk biziarazten dugu. Euskara bizi dugu eta euskarak bizi gaitu. Guk elikatzen dugu eta gu elikatzen gaitu. Euskara gara. Euskara egiten dugunean euskarak egiten gaitu. Guk dugu, euskarak gaitu.
Euskararik gabe ez gara, eta hori... [+]
Barau kolektiboak beti erdaraz izaten ziren, baraualdi bat euskara hutsean antolatzen hasi ginen arte. Irakurketa dramatizatuak taldean, abestu, dantzatu, arnasketa kontzientea, masaje trukaketa, Bergarako igerilekura jaistea, kanten liburuxka... eta pilota partiduak.
Aurten,... [+]
Zenbat min jasan dezake bihotz batek?
Zenbat aztarna sentitu dezake azkenengo bihotz-taupadara arte?
Jaiotzen garenetik, min desberdinak sentitzen ditugu. Desilusioak eta arazoak, gero eta helduago garenean, orduan eta jasanezinagoak bihurtzen dira.
Jolasa bukatzea... [+]
Askotan hitz egin izaten da (dugu) banketxeen inguruan, kritika askoren jo-puntuan jarriz behin baino gehiagotan. Inor gutxi ezagutzen dut banketxeei buruz zerbait txarra esan ez duenik… baina, era berean, inor gutxi ezagutzen dut banketxeen zerbitzurik erabiltzen ez... [+]