Apustuen negozioaren gaineko liburuxka argitaratu dute Gasteizko Judimendi auzoko gazteek
Dozenaka behaketa-lan eta eztabaidaren ostean, joko-aretoen inguruko ondorio nagusiak jaso eta areto horien kalteez ohartarazteko lan bat argitaratu dute Judimendiko gazteek.
aurre egingo dieten hedabide independenteak
Apustuen negozioa errealitate bihurtu da gurean. Gasteizko datuei erreparatuz gero, 27 joko-areto daude zabalik, eta 32 izango dira urte amaieran; Txagorritxu, Zabalgana eta Lakua auzoetan irekiko dituzte. 2017an, errehabilitazioan diren Arabako Jokalarien Elkarteak 146 pertsona artatu zituen, eta elkartera gerturatutako %89 gizonezkoak izan ziren. Hainbat inkesta, behaketa-lan eta eztabaida izan ondoren, liburuxka bat argitaratu dute: Auzoan jokoz kanpo. Joko aretoen hainbat argipen.
Historikoki, gazte eragileen erronka nagusietako bat izan da aisialdia non eta zertan igarotzen duten aztertzea –eta beharrezkoa izanez gero, horri buelta ematea–. "Gure inguruko lagun askok areto hauetan denbora pasatzen zuela ikusi genuen. Hori izan zen joko-aretoen inguruko lanketa hasteko arrazoietako bat", dio Virginia Gomez (Gasteiz, 1996) Judimendiko Gazte Asanbladako kideak. Harekin batera dago Igor Serna (Gasteiz, 1995), eta gogora ekarri du joko-aretoen afera lantzen hasi zirenean beste auzo batzuetako zenbait gurasoren deia jaso zutela. Izan ere, nahiz eta Olagibel kalean dagoen aretoarekin lanketa zehatz bat hasi duten, gazteen hitzetan "Gasteiz mailako arazo baten aurrean gaude".
Behaketa lanak
Gazte asanbladaren lehenengo urratsa izan zen barne-mailan eztabaida bat abiaraztea: "Formazio beharra ikusita, irakurketa bat egin genuen jokoaren eta honen ondorioen inguruan". Ikerketa faseari ekiteko, areto barruan egon ziren eta bertan zeuden profilak aztertu zituzten. Hiru nabarmendu dituzte txostenean: aretoan bakarrik dauden gizon nagusiak, gizon gazteagoak neskalagunarekin edo emaztearekin, eta 18 urte pasatxo dituzten mutil taldeak. Nahikoa esanguratsua iruditu zitzaien apustu-makinen dekorazioa, eta baliteke hori izatea profil horiek ulertzeko arrazoietako bat. "Emakumea erabat hipersexualizatuta dago", dio Gomezek.
Aretoko barne-funtzionamenduaren berri izateko, lokaleko langile ohiak elkarrizketatzea lortu dute. Bi tabernari ohirekin hitz egin dute; "kontrol zorrotzak" salatu dituzte biek ala biek. Lokal barruan kamarak daude: "Bezeroak eta lankideak kontrolatzeko erabiltzen dituzte".
Auzoko komertzioak ere kexu
Apustu-makinak izateaz gain, joko-aretoa taberna bat denez, prezioak oso baxuak direla salatu dute auzoko tabernariek. Are gehiago, gosariak ematen dituzten inguruko bi taberna itxi dituzte azken urtean. "Ordutegi zabala lagun, eta taberna funtzioa betetzen duenez, taberna gehiago ixtea ekar dezake", gaitzetsi dute gazteek. Asteburuetan soilik bi orduz egoten da itxita joko-aretoa.
Hala ere, zenbait auzokidek ez dute iritzi bera. "Joko-aretoen kontra daudela esan digute, baina taberna bat bezala ikusten dute eraikina", dio Sernak. Beste kasu batzuetan, askoz sinpleagoa izan da jaso duten erantzuna: "Bakoitzaren erabakia da apustuak egitea", esan diete. Beste askok, berriz, poliziaren presentzia eta istiluak handitu direla salatu dute. "Droga kontsumoak gora egin du: aretoko atean bertan trafikatu ohi dute", salatu du Gomezek. Gazteen esanetan, "drogen eta istiluen aitzakipean kontrol soziala ezarri nahi dute".
Hori gutxi balitz, jaso dituzten gainerako testigantzek ere zur eta lur utzi dituzte gazteak. "Kale hezitzaileen beharra izan duten auzokideak topatu ditugu makinekin jokatzen". Hori azalduta, beste hiriburu batzuetako borrokak ditu gogoan nagusienak: "Areto hauek ez dituzte Burgos edo Madril erdialdean kokatzen; Fuenlabrada edo Gamonal bezalako zonaldeetan irekitzen dituzte halako negozioak. Behar sozioekonomikoekin jokatzen oso trebeak dira".
Baina zergatik ez hurbildu auzoko komertzio berrira kafe bat hartzera? Beste galdera batzuekin erantzun dute: "Gutxi batzuek dirua irabazten badute, nork galtzen du? Enpresa handi batek irabazi handiak baditu, nork galtzen ditu bezeroak? Halako komunitate bat eraiki nahi dugu?". Galdera horiek guztietarako erantzun bakarra dute: "Auzoak galtzen du".
Ikerketak ikerketa, arazoa "oso normalizatuta" dagoela uste dute asanbladako kideek. "Jokoak pertsonak kontrolatu nahi ditu. Eta gazteei dagokienez, jabeek badakite nola jokatu: dirua momentu zehatz baterako nahi dute, epe luzera begiratu gabe". Zentzu horretan, gazteei bideratutako kanpaina bat jarri dute martxan, ludopatiaren inguruan kontzientziatzeko eta joko-areto batean lan egiteak zer suposatzen duen azaltzeko.
Gainerako auzoetarako ere liburuxka baliagarria izatea espero dute. "Insituzioetatik zerbait egin beharko litzateke, baina esperantza handirik ez dugunez espero dugu problematika honi aurre egiteko sare bat osatzea", adierazi du Sernak. Bitartean, Judimendiko gazteek ekoitzitako Auzoan jokoz kanpo. Joko-aretoen inguruko hainbat argipen liburuxka auzoko bost gunetan egongo da eskuragarri; Sumendi espazioan, Candelan, Globon, Granjen, Latan, Kilkerran, Gure Txokon, Rey Luisen eta Irustan.
Israelgo zazpi jokalariek uko egin diote Sestaoko xake txapelketan jokatzeari, beren parte hartzearen aurka antolatutako protesten ondoren. Antolakuntzak aurretik eskatu zien parte ez hartzeko edota Israelgo banderarik ez erabiltzeko.
Osasuna futbol taldeak bat egin berri du AHTren aldeko enpresarien plataformarekin. Baina, "kirola eta politika ez dira nahastu behar" 'koinatuen' esaldirik gogokoena Bilbon gertatutakoaz besterik ez dugu entzun. 23 hilabetez jarraian estatu genozida batek... [+]
Osasuna futbol taldeak bat egin du Nafarroako Abiadura Handiaren aldeko plataformarekin, azken honek ostegun honetan jakinarazi duenez. UGT sindikatuak eta Eraikuntzaren Industrializatzearen Aldeko Nafarroako Klusterrak ere bai.
“Israelgo Estatuaren enbaxadore” gisa datozen txirrindulariei parte hartzen uzteagatik, zale ugarik protesta egin du Vueltaren aurka, hamargarren etapan. Irunberrin, errepidea mozten saiatu diren herritarrak baztertu eta bi pertsona identifikatu ditu Poliziak.
Bigarren aldiz gelditu dute Katalunian Espainiako Vuelta Israel-Premier Tech taldearen parte-hartzea salatzeko. Hainbat pertsonak Palestinako banderak atera dituzte eta txirrindularien bidea oztopatu dute Oloten.
Flamenco On Fire jaialdian ospatu dute ijito komunitatearen, flamenkoaren eta pilotaren arteko harremana. Iruñeko Alde Zaharreko Mañueta pilotalekuan antolatu dute jaialdia, eta bertan omenaldia egin diete lau pilotari ijitori.
Hainbat lagun errepidera atera dira Palestinako banderak eta Gazako genozidioaren aurkako mezuak eskuan, eta Israelgo taldeko txirrindularien taldekako asteazkeneko erlojupekoa oztopatu dute. Etaparen ondoren argitaratutako ohar batean, taldeak manifestarien "ekintza... [+]
Abuztuaren 9an errekor berria ezarri zuen Estefi Etxebestek (Ituren, Nafarroa, 2002) Sunbillako Ramon Latasa pilotalekuan. 100 kiloko harria 59 aldiz goratu zuen, eta 2014an Idoia Etxeberriak ezarritako 56 altxaldiak gailendu.
Wallball txapelketa abuztuaren 27tik 30era jokatuko dute. Euskal Herritik aparte Argentina, Belgika, Erresuma Batua, Valentzia, Herbehereak eta Puerto Rico herrialdeek hartuko dute parte.
Sentitzen dut, baina kosta egiten zait sinestea. Yeray Alvarez Athleticeko jokalariak analisi batean positibo eman izanak berriro azaleratu du kirolean existitzen den dopinaren inguruko eztabaida. Eliteko kirolean, hobeto esanda; eta horra hor auziaren gakoa. Kirolari... [+]
Futbola herriaren opioa zela zioten batzuk; garrantzitsuak ez diren gauzetan garrantzitsuena dela pentsatzen dute hainbatek; kapitalismo basatienarekin lotzen duenik ere bada… Nire iritziz, gizartearen isla soila da; herritarron gabezia eta arazo askoren isla.
Ez zait... [+]
BDZ Israeli Boikota, Desinbertsioak eta Zigorrak mugimenduko (BDS nazioartean) ordezkaritza bat bildu berri da Donostiako Klasikoa antolatzen duen Oceta erakundeko arduradun batekin. Jakinarazi digu aurten, iaz ez bezala, lasterketara ez dela talde israeldarrik etorriko... [+]
Motorrez gainezka dago Iñaki Mujikak Altsasun duen tailerra. Ilaran daude denak, baina bada barreneko gelaxka batean aparte gordetako bat. Mujikak beretzat egokitu nahi duen motorra da. 2021ean igo zen azkenekoz motor gainera; istripu larria izan zuen moto-kros zirkuitu... [+]
Semea futbol talde batean jolasten da eta, kurtso amaieran jokatutako hamaika torneoren artean, Athletic Cup-era gonbidatu dute bere ekipoa aurten. Txapelketak laurehun talde eta 5.000 futbolari inguru batu ditu; haur eta nerabe, senideak eta lagunak kontatu gabe. Itzelezko... [+]
Gasteizko eskolako futbol partida batean guraso batek irainak bota, mehatxatu eta pertsona bati eraso egiten saiatu zen adin txikikoen aurrean. Arabako Foru Aldundiak kudeatzen duen mota horretako bigarren salaketa da.