Antisistema sistematizatua
Zer zentzu dauka kapitalismoaren kontra egiteak, aldi berean enpresa eta galeria handientzat lan egiten bada? Paradoxikoa, ezta? Sentitzen dut Banksy, zugatik eta nigatik, beti gustatu izan zaidalako zure artea.
“Pintadek esan ohi dute paperek isiltzen dutena”. Horrela dio Berri Txarrak talde euskaldunaren kanta batek. Dendaz beteriko kaleetan ezkutatzen dira pintada horiek, ‘graffitiak’. Egunero milaka pertsonek gurutzatzen dituzten kalezuloetan. Hirietako publizitate panel handien ondoan. Probokatzaile, kritiko, ahaikari. Sistemaren aurka egiteko erabiltzen baitira askotan. ‘Underground’ kulturaren adar artistikoa direla esan ohi da. Kultura ofizial eta komertzialetik kanpo kokatzen den mugimendu baten adar artistikoa. Bestalde, luxuzko galerietan saldu egiten dira horietako asko, eta prezio bereziki altuetan.
Adibide argi bat da Banksy grafiti artista anonimoa. Bere lanek kritika gogorra egiten diote politikari, armen erabilerari, gerrari, merkatuari, modari, gizarteari, sistemari. Ez dira oharkabekoak inolaz, eta inorentzat. Egindako obrak oso famatuak dira batez ere bere ideologia eta ideiak konpartitzen dituen jendearen artean. Nolabaiteko erreferente bihurtu da askorentzat. Oihartzun handia izan zuen esaterako umeen esklabutza kritikatzeko egindako lan batek. Irudi hori erabili zuten hainbat pertsonek merkatu eta sistemaren aurka egiteko. Iruditzen zait pertsona horiek ez zekitela aipatutako obra 900.000 eurogatik saldu zela ‘London Film Museum’ deituriko aretoan, bertaratutakoei luxuzko Tattinger Xanpaina zerbitzatzen zitzaien bitartean.
Ez da bakarra, noski. Eta ez da hori saldu duen lan bakarra. Kaleko arte zirenak, herriaren obrak, erosi egin dira asko. Baina ez kaleko jendearengatik, baizik eta prezio altu horiek ordaindu ahal dituzten pertsonengatik. Eskaintzarik onena egin zuenak eraman zituen Banksyren lanak. Eta eskaintzarik onena egin zuenak eraman zuen Banksy bera ere. Salduta, herriaren izenean hitz egiten duen artista hori, sistemari erabat salduta.
Ze zentzu dauka kapitalismoaren kontra egiteak, aldi berean enpresa eta galeria handientzat lan egiten bada? Paradoxikoa, ezta? Sentitzen dut Banksy, zugatik eta nigatik, beti gustatu izan zaidalako zure artea. Baina merkatuaren kontra egiteko marraztutako lan horiek komertzializatzen dituzun bakoitzean, elikatu egiten duzu merkatua bera. Sistema kritikatzeko sortu dituzun obrak, gorroto duzun sistema horren parte bihurtu dituzu.
Abuztua heldu zaigu, irakurle. Oporretan zaude eta zuretzako denbora gehiago daukazu? Edo agian ez daukazu denborarik, oporrak planez bete dituzulako? Edozein modutan, kontuz! Egungo bizimoduaren psikologizazioak edonon sailkatzen ditu sindrome berriak, eta oporraldiak ez daude... [+]
Kai Nakai, Maren eta Olatz Salvadorren kontzertua bertan behera utzi zuen Bilboko Udalak joan den igandean. Hiru musikariek azaldu dute gertatutakoa.
Fitxa: Musika Hamabostaldia. Victoria Eugenia Zikloa. Mitsuko Uchida (pianoa).
Egitaraua: Beethovenen hiru azken sonatak.
Lekua: Donostiako Victoria Eugenia Antzokia.
Data: abuztuaren 18a.
Mitsuko Uchidak Musika Hamabostaldia bisitatzen duen hirugarren aldia da. Bere estiloak... [+]
Zer: Biarritz Piano Festival. Amaierako errezitaldia. Benjamin Grosvenor, pianoa.
Egitaraua: Schumann eta Moussorgskyren lanak
Lekua: Biarritzeko ‘Espace Bellevue’.
Data: abuztuaren 8a.
-------------------------
Biarritz Piano Festival... [+]
Munduko hainbat txoko zeharkartzen dituzten ibaiek, bizirik dauden heinean, euren begirada propioa dute mundua bera ikusteko. Gizakiaren garapenaren testigu isilak dira: hirigintza, gerra, kutsadura, uholdeak... dituzte ikusmiran, baita euren bazterretan etengabe ernetzen diren... [+]
IB3 telebista publikoaren neurria "katalanaren aurkako erasotzat" jo dute katalanaren normalizazioaren aldeko zenbait eragilek, eta "berehalako zuzenketa" eskatu dute. Zuzendaritza aldaketa izan da berriki kate publikoan, PP eta VOXen botoei... [+]
Zer: Euskadiko Orkestra
Zuzendaria: Diego Martin-Etxebarria. Easo Abesbatza
Zuzendaria: Gorka Miranda
Bakarlariak: Arantza Ezenarro, Gillen Munguía, Marifé Nogales, Lucía Gómez, Juan Laborería, José Manuel Díaz, Darío Maya, Luken... [+]
Goizegi Hiltzeko
Ødei
Autoekoizpena, 2025
53 min.
Ulertzen nauten herrian ez da musika hau entzuten. Rap musikak akaso urte okerragoak izan ditu Euskal Herrian, baina oraindik ez da beste batzuen altuerara heldua. Denentzat ditu koplak Odei Barroso... [+]
Lautadako mamua
Xabier Montoia
Elkar, 2024
112 orrialde
Eleberri labur honetan egileak XIX. mendeko Euskal Herrira garamatza, sekulako sona hartu zuen Juan Diaz de Garaio hiltzailea duela protagonista. Arabako landa guneko jendarte tradizional eta giro hotzean barneratzen... [+]
Apirilean argitaratu zuen Amorante frantsesa (Susa) Miren Agur Meabek (Lekeitio, 1962). Thriller ukitua du poemen bidez idatzitako nobela deigarriak eta, istorioa fikziozkoa den arren, badu idazlearen aurreko lanak markatu dituen kutsu autobiografikoaren arrastorik. Hortaz,... [+]
Zer: Orquesta de la Comunitat Valenciana.
Zuzendaria: Mark Elder. Donostiako Orfeoia.
Zuzendaria: José Antonio Sáinz Alfaro.
Bakarlariak: Federica Lombardi (sopranoa), Paula Murrihy (mezzoa), Xabier Anduaga (tenorea), Will... [+]
Zer: Orquestra de la Comunitat Valenciana
Zuzendaria: Mark Elder
Bakarlaria: Nelson Goerner (pianoa)
Egitaraua: Txaikovsky eta Xostakovitxen lanak
Lekua: Kursaal Auditorioa, Donostia.
Data: abuztuaren 3a.
-------------------------
Orquestra de la Comunitat Valenciana... [+]
Euskal diasporaren Boiseko Jaialdiaren testuinguruan, Etxepare Euskal Institutuak eta AEBetako euskal erakunde NABOk euskararen irakaskuntza sustatzeko akordioa sinatu dute. Hori horrela, AEBetako Euskal Etxeek euskara "sustatuko eta trinkotuko" dute, eta Jaurlaritzak... [+]
Etxe pareko lokala itxita, obretan, zerbait berria irekiko dutelako susmoa. Ez da izanen mertzeria bat, ez eta loradenda bat. Kasurik onenean taberna bat, ohikoa, auzokoa, eta txarrenean gastrobarra edo specialty cafe bat. Ez duzu dirurik bost euroko kafea erosteko. Ez duzu... [+]