Albert Erkiaga zendu da, Boiseko Oinkari dantza taldearen sortzaileetakoa
Idahoko eta Ameriketako Estatu Batuetako euskal dantzaren eta kulturaren sustatzaile handienetako bat izan da Albert Erkiaga (Boise, 1935-2022) euskal-amerikarra. Oinkari dantza taldea sortu zuten dantzarietako bat, taldeko lehen zuzendaria eta Boiseko Jaialdiren bultzatzaile eta antolatzaileetakoa, 87 urterekin hil da Al Erkiaga.
Idahon jaiotako euskalduna zen Al Erkiaga. Bizkaitarra, Ispasterrekoa zuen aita Tomas, 1920an Amerikara joana artzain lanetan aritzera eta bertan ezkondu zen Anita Etxebarriarekin, Mallabiko "Aldape Zarra"ren alaba berau. Al gaztea Boisen hasi zen dantzan ikasten, Juanita Jay Uberuagak ematen zituen dantza-eskoletan. 1960an, Boiseko zazpi euskal gazte Euskal Herrira bidaiatu eta hiru astez beraien gurasoen jaioterria ezagutzen ibili ziren. Pasaiako Oinkari dantza taldearekin harremana egin zuten eta haiekin dantzan ikasten hasi ziren bi hilabetez, baita taldean dantzatu ere. Oinkaritar haiek lagun amerikarrei esan zieten Amerikara itzultzean Oinkari izeneko dantza taldea sortu behar zutela eta halaxe egin zuten.
Oinkari, NABO, Jaialdi...
Horrela sortu zen Boiseko Oinkari dantza taldea. Al Erkiaga eta Diana Urresti izan ziren Oinkariren lehen zuzendariak. 1960ko abenduan, Artzainen Dantzaldian egin zuten estreinaldiko emanaldia. Lehen emanaldi hark eragin zituen erreakzio eta emozioek ekarri zuten Oinkariren belaunalditako ibilbide arrakastatsua. Ikusleek txalo eta oihuz hartu zituzten oinkaritar dantzariak, hunkituta eta begiak bustita.
1970eko hamarkadan Basque Studies Center-eko kide zen Al Erkiaga, eta NABO (National American Basque Organization) sortzeko prozesuan parte hartu zuen eta erakunde horretako lehen presidentea izan zen. 1980ko hamarkadan, berriz, Jaialdi antolatu zuen lehen antolaketa taldean aritu zen Erkiaga.
Aste hondar honetan euskal dantzen hiriburu bilakatu da Hendaia. Akelarre dantza talde hendaiarraren 50. urtemugaren testuinguruan, Lapurdi, Baxe Nafarroa eta Xiberoako hamasei dantza talde elkartu ditu bertan Iparraldeko Dantzarien Biltzarrak.
Iazko azaroko Sansaturnino eguneko ospakizunak gibelean utzita, Iruñeko Duguna dantza taldeak 75. urteurreneko ekitaldiekin aitzina eginen du martxo hondar eta apiril hastapenean. Ondorengo lerroetan taldeak berak azaltzen ditu ospakizunok.
Kaskarotak eta maskaradak kasik urtearekin batera hasi dira eta jarraian etorri dira beste zenbait inauteri festa. Goiztiarrenak urtarrilean ari dira ospatzen, baina aurten inauteri gehienak datoz oso goiz. Otsailaren 8an izango da Ostegun gizena eta 13an Inaute asteartea. Hadi!... [+]
Urtarrileko lehen asteburuarekin atera dira kaskarot goiztiarrenak. Beskoitzekoak izan dira lehenak eta otsail hasierara arte larunbatez eta igandez astero ibiliko dira herriko auzoetan etxez etxe dantzan eta festan. Goiztiarrenak eta irteera gehiena egiten dituztenak dira... [+]
Dantzaria, koreografoa, abesbatzako zuzendaria, idazlea… 102 urterekin zendu da Filipe Oihanburu (Argeles-Gazost-Miarritze, 1921-2023) Miarritzeko bere etxean. Hain zuzen Miarritzeko Urrezko Domina jasoa zuen euskal dantzan eta musikan egindako lan guztiagatik. Segundo de... [+]