Abiadura Handiko Trenak bide-gaitza du Bidasoan
TAV eta LGV bi sigla eta erran-nahi bera: Abiadura Handiko Trena (AHT). Irun-Hendaia-Hondarribian, ataka gaitza dauka proiektuak. Trena Akitanian beheiti aise heldu da, Baionatik beheiti nekez, eta Bidasoan, artean gauzatu gabe. Obraren gauzapena motel garatzen ari da.
Frantziako Estatuak ez du interesik izan, eta Akitaniako Kontseiluak ez dio Abiadura Handiko Trenari lehentasuna eman, bereziki Akize eta Hendaia lotzeko. Ipar Euskal Herrian izandako erresistentziak ere gibelarazi du Hegoaldeko AHTrekin lotzeko proiektua.
Irun hiriaren berregituraketak eta plangintza berriak, ez dio AHTko proiektuari bidea erraztu. Hendaian (SCNF) eta Irunen (RENFE-ADIF) trenbideek okupatu izan duten lur-eremua oso zabala da. Azken hogei urteotan, erabiltzetik urrun, andeatze handia jasan dute tren azpiegiturek. Irunen etorkizuna hirigintzaren egitasmoak baldintzatuko du AHT, baita tren modalitateen arteko konfluentzia ere. AHT ezin da gauzatu, Irun berriaren gauzapena aintzat hartu gabe
Hexagonoko egitasmoak hego-mendebalerako halaxe aurreikusi dira: Bordele-Tolosa (Okzitania) eta Bordele-Hendaia trenbideen garapenak segitzen du indarrean, baina, 2019ko urteko urtarrilean, iritzi publikoari galdetu ostean, tokiko herritarrek, hots, Bordele, Akize, Baiona eta Hendaian bizi direnek ez diote lehentasunik ematen proiektuari.
Frantziako Estatuak Espainiarekin lotura baino, Italia, Suitza, Alemania eta Belgikarekin lotzen dituzte trenbideak lehenesten ditu. Europako tren azpiegiturak aitzina doaz, baina Espainiako Abiadura Handiko Trenaren lasterketan azken furgoia da.
Espainiak ere baditu eta izan ditu berezko interesak horrela izateko. 1992 urtean jada, Madril-Sevilla arteko bideari eman zion argi berdea. Gero, Bartzelona, ondoren Zaragoza, hots, mundu mailako Kirol eta Azoka ikuskizunen arabera garatu du trenbide berria. Hego Euskal Herriko pasabidea ez da inoiz lehentasunezkoa izan harentzat. Ligne à Grande Vitesse (LGV) webgune honetan ageri denez, Bordeletik eta Espaniaren arteko trenbidea ez da ageri.
Interesak interes, aitzakia erraza izan du egitasmoa gibelean uzteko: Euskal Herriko orografia malkartsua da, hiri eta herri asko tarteko, kostu handikoa. Hau da, egin ahala ohartu dira, azpiegitura garestia izateaz gain, ez duela tren horretako ezaugarriek eskaintzen dituzten abantailak bermatuko, eta herritarrek bizkarra emanen ote dioten hasi dira pentsatzen agintariak.
Urteak joan ahala, AHTren erabateko gauzapena atzeratzen doa. Bizkaia eta Gipuzkoako obrak amaituta izateko data berritu dute: 2023 urtea. Itxura batez, proiektuaren sustatzaileek ilusioa mantentzeko erakargarria. Urtea iritsiko da, eta berriz ere, zapuzgarria izan liteke ilusiozko iragarpenak. Haientzat bereziki, bistan da.
Izan ere, AHT proiektuak kontrako sektore zabalak izan ditu iraganean. Gaur egun, erresistentzia geratu bada ere, oro har, eta jendarteko sektoreren batek inoiz “ilusioa” izan bazuen proiektu honetan, esan dezakegu, balizko ilusioa hori ahituta dagoela hein handi batean. Bizkaian eta Gipuzkoan gai sozialak eta beharrizanak dira herritarren lehentasuna.
"Berdela iparralderantz ari da mugitzen, itsasoa berotzeak sardinari ez dio on egiten eta geroz eta gutxiagoa dago, antxoarentzat ona da eta geroz eta gehiago dago, baina txikiagoa da...", dio Aztiko ikerlari Xabier Irigoienek, EITB Datak tenperaturaren gorakadaz egin... [+]
Izarrak, ortzi mugagabean, keinu egiten diguten argi izpi dardarti liluragarriak dira, osotasuna eta ezereza bateratuta, zer garen ulerrarazteko oroitarri zaizkigunak: izan sua, izan ondotik joan zaizkigun kuttunak, gizakiaren txikitasuna edo Anbotoko Mariren edertasuna;... [+]
Orriuldu gabe daude oraindik zuhaitzak eta arbolak. Hostoak ihartu gabe daude, bai. Eta hostoa jasotzeko sasoi aproposa da. Hostoa, batez ere geroago jasotzen da; zuhaitzaren adaburua janzten duen orritza edo hostotza erortzen denean edo orriultzen denean, lurraren instantziako... [+]
Irulegi eta Anhauze artean ditu mahastiak Joanes Haritschelharrek, Amama proiektuaren bultzatzaileak. “Mahastiak ene amarenak ziren, eta bera jubilatu zenean hartu nuen nik etxaldea, 2022an”, azaldu du. Ama mahastizaina eta aita ardi gasnagilea ditu, eta beraz, beti... [+]
Ekofeminismoak bizitza nondik eta nola baloratzen duen, ikuspegi konplexuagoa eraikitzeko proposamena dakart. Desazkundearen inguruko ekofeminismoa eta antiespezismoa ezagutzearen ondorio dira datozen lerroak; landa eremuan jaio eta hirigunean bizitzeak dakartzan ikuspegiekin;... [+]
Osasuna futbol taldeak bat egin du Nafarroako Abiadura Handiaren aldeko plataformarekin, azken honek ostegun honetan jakinarazi duenez. UGT sindikatuak eta Eraikuntzaren Industrializatzearen Aldeko Nafarroako Klusterrak ere bai.
Astearte honetan egin da Valle de Odietako makroetxaldearen aurkako epaiketa Iruñeko Justizia Jauregian. Epaileak ebatzi behar du ea 2021ean haien lur sailetan egindako isuri baten ondorioz, lur eremu horiek larri kutsatu zituzten ala ez, eta nork eragin zuen. Aditu... [+]
Plastikoaren kutsadura saihesteko azken gailurra porrot izugarriarekin amaitu da Suitzako Geneva hirian, abuztuan. Hori zuten bilatzen petrolio-herrialdeek, plastikoa milioika tonatan sortzen jarraitzeko. Birziklapena da beraien tekno-soluzioa, baina gero eta garbiago dago... [+]
Abuztuan 411.000 hektarea baso eta lursail erre dira León, Asturias, Ourense, Cáceres eta Zamoran. Bizkaiko eta Gipuzkoako azalera osoa beste. Irmotasunez esan dezakegu muturreko baldintza meteorologikoek sutu zituztela suteak, berotze global antropogenikoaren... [+]
Euria ari du. Ekaitza. Egun beroegi baten ondorengo bustialdia. Eta tenperatura jaitsiera bedeinkatua. Ez dakit Galizia aldean euririk egin duen azken aldian, ez dakit suteak itzalita diren jada, eta etxetik irten behar izan zutenak itzuli ahal izan diren.
Komunikabideetan... [+]
Irailean aurkeztu zuen enpresak Caparrosoko makroetxaldea handitzeko eskaera, eta ingurumen baimena argitaratu du gobernuak astelehenean. Asteartean hasi da makroetxaldearen aurkako epaiketa lurrak nitratoz kutsatu dituela leporatuta, eta akusazio partikularra osatzen duten... [+]
Irailaren 2an hasi da epaiketa Iruñeko Zigor Arloko 2. epaitegian, ustez 2021ean makroetxaldeak haren inguruko lurrak minden hondakinekin kutsatzeagatik. Sasoi hartan Valle de Odieta makroetxaldeko administrazio kontseiluan ari ziren bost pertsona epaituko dituzte. ARGIA... [+]
Urtebetean %0,8 handituta (165 milioi euro gehiago), Espainiako zentral nuklearrak itxi eta hondakin erradioaktiboa tratatzeko aurrekontua 20.367 milioi eurokoa da jada, Enresa enpresa publikoak emandako datuen arabera. Diru-partidaren zatirik handiena (17.520,5 milioi euro)... [+]