Abiadura Handiko Trenak bide-gaitza du Bidasoan
TAV eta LGV bi sigla eta erran-nahi bera: Abiadura Handiko Trena (AHT). Irun-Hendaia-Hondarribian, ataka gaitza dauka proiektuak. Trena Akitanian beheiti aise heldu da, Baionatik beheiti nekez, eta Bidasoan, artean gauzatu gabe. Obraren gauzapena motel garatzen ari da.
Frantziako Estatuak ez du interesik izan, eta Akitaniako Kontseiluak ez dio Abiadura Handiko Trenari lehentasuna eman, bereziki Akize eta Hendaia lotzeko. Ipar Euskal Herrian izandako erresistentziak ere gibelarazi du Hegoaldeko AHTrekin lotzeko proiektua.
Irun hiriaren berregituraketak eta plangintza berriak, ez dio AHTko proiektuari bidea erraztu. Hendaian (SCNF) eta Irunen (RENFE-ADIF) trenbideek okupatu izan duten lur-eremua oso zabala da. Azken hogei urteotan, erabiltzetik urrun, andeatze handia jasan dute tren azpiegiturek. Irunen etorkizuna hirigintzaren egitasmoak baldintzatuko du AHT, baita tren modalitateen arteko konfluentzia ere. AHT ezin da gauzatu, Irun berriaren gauzapena aintzat hartu gabe
Hexagonoko egitasmoak hego-mendebalerako halaxe aurreikusi dira: Bordele-Tolosa (Okzitania) eta Bordele-Hendaia trenbideen garapenak segitzen du indarrean, baina, 2019ko urteko urtarrilean, iritzi publikoari galdetu ostean, tokiko herritarrek, hots, Bordele, Akize, Baiona eta Hendaian bizi direnek ez diote lehentasunik ematen proiektuari.
Frantziako Estatuak Espainiarekin lotura baino, Italia, Suitza, Alemania eta Belgikarekin lotzen dituzte trenbideak lehenesten ditu. Europako tren azpiegiturak aitzina doaz, baina Espainiako Abiadura Handiko Trenaren lasterketan azken furgoia da.
Espainiak ere baditu eta izan ditu berezko interesak horrela izateko. 1992 urtean jada, Madril-Sevilla arteko bideari eman zion argi berdea. Gero, Bartzelona, ondoren Zaragoza, hots, mundu mailako Kirol eta Azoka ikuskizunen arabera garatu du trenbide berria. Hego Euskal Herriko pasabidea ez da inoiz lehentasunezkoa izan harentzat. Ligne à Grande Vitesse (LGV) webgune honetan ageri denez, Bordeletik eta Espaniaren arteko trenbidea ez da ageri.
Interesak interes, aitzakia erraza izan du egitasmoa gibelean uzteko: Euskal Herriko orografia malkartsua da, hiri eta herri asko tarteko, kostu handikoa. Hau da, egin ahala ohartu dira, azpiegitura garestia izateaz gain, ez duela tren horretako ezaugarriek eskaintzen dituzten abantailak bermatuko, eta herritarrek bizkarra emanen ote dioten hasi dira pentsatzen agintariak.
Urteak joan ahala, AHTren erabateko gauzapena atzeratzen doa. Bizkaia eta Gipuzkoako obrak amaituta izateko data berritu dute: 2023 urtea. Itxura batez, proiektuaren sustatzaileek ilusioa mantentzeko erakargarria. Urtea iritsiko da, eta berriz ere, zapuzgarria izan liteke ilusiozko iragarpenak. Haientzat bereziki, bistan da.
Izan ere, AHT proiektuak kontrako sektore zabalak izan ditu iraganean. Gaur egun, erresistentzia geratu bada ere, oro har, eta jendarteko sektoreren batek inoiz “ilusioa” izan bazuen proiektu honetan, esan dezakegu, balizko ilusioa hori ahituta dagoela hein handi batean. Bizkaian eta Gipuzkoan gai sozialak eta beharrizanak dira herritarren lehentasuna.
2016tik 2023ra bitartean, Pastguren paper-fabrika izandakoa erraustegi modura erabili zuen Glefaranek, elektrizitatea ekoizteko. Zazpi urte horietan zehar, errauts-partikulen isurketa-mugak urratu zituen, eta "gizakien eta ingurugiroaren osasuna arriskuan jarri" zuen... [+]
Ameriketako Estatu Batuen ipar ekialdean azken urteotan maila handiko fenomeno batek eragin garrantzitsua izan du osasun publikoan, eta basa animalien osasunaren garrantzia oroitarazten du. Argitaratu berri den ikerketa baten arabera, gertaera hori eta sortu dituen ondorioak... [+]
Solaria enpresaren Zierbena 2, 3 eta 4 proiektuak lurraldean luketen eragina “onartezina” dela diote aldundiaren txostenek. Jaurlaritzak hartuko du azken erabakia, behin alegazio epea amaituta. Solariak gutxienez 25 parke fotovoltaiko ezarri nahi ditu Araban. Urrian... [+]
Mikel Jauregi sailburuaren esanetan Eusko Jaurlaritzak ez du "inolako arau hausterik atzeman" Ekondakinek Zubietako erraustegitik Artaxoako zabortegira bidalitako lixibiatuetan. Hala, ez du sozietate publikoa zigortuko, Nafarroako Gobernuak eskatu bezala.
Baionako Zitadelan egitekoak dituzten obrak salatu dituzte CADE ingurumen elkarteen batasunak, Bergeret-22 auzotarren kolektiboak eta Attaque elkarteak, prentsaurreko bidez. 1,5 hektarea oihan moztuko lituzkete; alta, Tokiko Hirigintza Planaren arabera eremu babestu gisa... [+]
Estatu poliziala kanpora! Abesten dute negar-gasen leherketen artetik. Gaztetxo konprometituak, amatxi militanteak, aurpegi estaliak, edo ez, pailazoak, musikariak, sindikalistak eta politikariak, kaskodun medikuak, laborariak traktore gainean... Landa-eremuan zein hirian,... [+]
Zer da herri bat? Galdera horrek oso erantzun desberdinak izan ditzake alderdi materialari edo inmaterialari begiratuz gero: eraikin zein etxeei, edo komunitateari zein elkarbizitza arautzeko moduari. Baina herriek ingurumenari eta lanari estuki loturiko iragan bat dute, eta... [+]
Haziak nola egin azaltzen duen jakintza praktikoa eta hazietan datzan ikuspegi politikoa. Biak uztartu dituzte Haziak liburuan Miguel Arribas Kelo-k eta Marc Badal-ek. Hamaika auzi baitaude jokoan hazi bakoitzean: biodibertsitatea vs estandarizazioa, autonomia vs menpekotasun... [+]
Bilboko itsasadarraren bi aldeak ur azpitik lotu gura dituen tunela egiteko asmoa du Bizkaiko Foru Aldundiak, baina makroproiektuaren kalteak eta gastatuko den dirutza kritikatzen ditu Subflubiala Ez plataformak. Kanpaldia deitu dute asteburu honetarako, proiektua bertan behera... [+]
Bilboko Udalak autoak gutxitu nahi ditu erdigunean, aire kutsadurak behera egin dezan. Horretarako, hainbat hiritan abian jartzen ari diren neurri bera hartu du: gehien kutsatzen duten autoei erdigunera sarrera debekatzea. Talde ekologistek neurria kritikatu dute, besteak beste... [+]
Arabako Mahats-bilketaren Jaiaren XXIX. edizioa ospatu dute Moredan, igandean. Egun batzuk lehenago, ABRA Arabako Errioxako Upategien Elkarteak agerraldia egin zuen, Arabako ardogintzak bizi duen “krisi larriaz” beste behin ohartarazi, eredu aldaketa exijitu, eta... [+]
Liburuaren lehen aurkezpena irailaren 20an izango da, ostiralarekin, 18:30ean Azpeitiko Elikagunean. Bertan izango dira Miguel Arribas Kelo eta Marc Badal egileak, Markel Lizasoain itzultzailea, Maitane Gartziandia diseinatzailea eta Dani Blanco argazkilaria. Egileen azalpenak... [+]
Nekazaritzarekin harreman estua izan du betidanik Barazki Bizidunak proiektuko Iñaki Garcia Grijalbo Mapik. Bizitzaren paradoxak, gaur egun saltoki handi baten aparkalekua den lursailean zuten baratzea garai batean etxekoek Donostiako Intxaurrondo auzoan... [+]
Amarengandik hurbil bizitzea gustatzen zaie. Ez dira urrutira joango santio-belarraren (Jacobaea vulgaris) haziak, eta haiengandik jaiotako landareak, familia osoa, amaren eta amonaren aldamenean hazi eta biziko dira. Familia tzarra, izan ere landare bakoitzak sasoi batean... [+]
Hegazti buruhandia dugu hau, baina ez egoskorra delako, baizik eta fisikoki buru handia duelako. Horregatik da ezaguna hegazti hau, euskaraz erabiltzen diren izen askok bere begi eta buru handiari egiten diote erreferentzia: buruhandi, txorihandi, begihandi, ahohandi…... [+]