Muin filosofikoak bi lerrotan

  • Valeriu Butulescu:: Hareazko oasiak (Aforismoak)

    Erroteta, 2013

    Itzulpena:: Hasier Agirre

“Inor ez da aforismogile bere herrian”, dio ironiaz Catalina Ilinescu Gheorghiuk liburuaren atzealdean. Generoko pieza gogoangarria paratzea baino, kexua agertu nahi digu. Valeriu Butulescuri, antzerkirako egin duen lan eskerga ondo balioetsi baitzaio bere herrialdean, Errumanian, ez ordea, aforismoaren genero literarioari egindako ekarpena. Eta Butulescu, aforismogile garaikideen artean behintzat, autorerik itzuliena da munduan.

Komunismo garaian, artean ekin zion Butulescuk aforismoak idazteari, Ceaucescu agintean zela, eta 1985ean plazaratu zuen lehen bilduma, esku artean dugun Hareazko oasiak, hain zuzen.

Bere lanak ikertu dituztenek diote Butulescuk denen iritziaren aurka doan zerbait balitz bezala aurkezten digula maiz aforismoa; lehen begiratuan onartezina iruditu eta apurka benetako bilakatzen dela. Adibidez: Urtero igarotzen dugu, oharkabean, gure heriotzaren eguna. Edo: Argiaren abiadak, azkarrena dela ere, inoiz ez du gaindituko iluntasunarena.

Badiote, halaber, Butulescuren arrakasta ulertzeko aforismoaren ezaugarri nagusia hartu behar dela gogoan: generoa gogoko duen irakurlearen pazientzia askoz ere txikiagoa dela beste edozein generotakoa baino. Eta Butulescuk, liburua hasi eta buka, ondo harrapatzen ditu denak amuan. Horra astindua eman didaten bi adibide: Sinesten dut eboluzioan. Nire hilotzaren beldarra naiz. Bigarrena: Belaunikatzen bazara, egonkortasuna handiagoa da.


Azkenak
Ei politikariak, “pope” akademikoek esaten badizuete, aktibatuko al zarete behingoz?

Behetik gorako komunikazioetan ez da erraza mezuen garrantzia transmititzea eta makinaria politikoa aktibatzea. Askotan, gure mezuak "belarri batetik sartu eta bestetik atera" egiten direla sentitzen dugu. Beraz, gaurkoan, nazioarteko ikertzaile ospetsu batzuek... [+]


Mundu mailako lapurra

Azeria kanido bat da, otso eta txakurren familiako haragijalea. Animalia zuhur, maltzur eta argiaren fama dauka, eta ez alferrik! Ez da indartsuena izango, baina beti moldatzen da han eta hemen, mokaduren bat lortzeko.


2024-04-29 | Jakoba Errekondo
Pagoaren kontuak

Geroxeago baina hemen da. Inguruan dituzten gainontzeko zuhaitzak baino beranduago janzten dira pagoak (Fagus sylvatica). Bizitzeko baldintza “gogorragoak” nahi izaten ditu: toki hezeak eta freskoak. Baina izotzari beldurrak bizi da.


2024-04-29 | Garazi Zabaleta
Elkea
%100 Amezkoako garagardo ekologikoa, olibondoak eta beste

Elkea proiektuan produktu asko eta desberdinak ekoizten ditu David Ruiz de Galarreta Azpilikueta ekoizle amezkoarrak. Olibondoekin hasi zen, baina fruta arbolek, lekaleek eta zekaleek ere beren tokia egin dute proiektuan urteotan. Eta, orain, jarduera berri bat gehitu die... [+]


2024-04-28 | Axier Lopez
Dronea, munduko botere harreman desorekatuen ikur eta eragile

Giza asmakizun oro lez, onena eta txarrena egiteko gai dira. Baina, tamalez, dronea, beste ezeren gainetik, Mendebaldeko potentzia kapitalistek munduaren gehiengoa menpean jartzen jarraitzeko tresna nagusietakoa da. Zirrikitu teknologikoetatik haratago, funtsezko pieza da bizi... [+]


Eguneraketa berriak daude