Pilare Alba Loiarte, garaiko irakaslea: «Umeek ez zuten denbora galdu, guk irakatsi egiten genien eta etxean bezala bizi zitezen saiatzen ginen»


2021eko uztailaren 16an

Iruñean jaio zen Pilare Alba 1913ko azaroan, baina Goizuetan hezi eta hazia da. Eta bertan bizi da gaur egun. Donostian Magisteritza ikasketak burutu ondoren, Elizondoko lehen ikastolan andereño izan zen 1935-1936 ikasturtean. Gerra hasi zenean Bizkaira jo zuen eta Mundakako Euskal Eskolan irakasle izan zen umeekin erbestera joan arte. 23 urte zituen Donibane Garazira, andereño joan zenean.

Gerraz zer oroitzapen dituzu?
Ikastoletako kontuekin andereño bezala ezagutzen nindutelako, euskal eskoletara deitu ninduten eta Mundakan aritu nintzen gerra bitartean. Bermeora joaten ginen denbora pasa baina gero ez, ezinezkoa zelako. Orduan Bilbora, Ibañez de Bilbao kalean izaten genuen etxe batera joaten ginen asko. Bertan ikusten genuen umeen dokumentazioa, zein joaten zen kanpora eta zein geldituko zen. Umeez eta jende guztiaz arduratzen ginen. Bestalde, beti beldurrez, lasterka eta ezinean.

Zer nolako harrera izan zenuten Donibane Garazin?
Jende asko joan ginen. Ziutadela dena moldatu zuten gu sartu ondoren. Nik herriko familiekin egiten nituen tratuak, euskaraz bazekitelako. Gainera familia bat neukan, gure familiak ezagutzen zuena, Aranburutarrena, eta haiengana joaten nintzen igandero bazkaltzera. Frantziako agintariak ez ziren hurbiltzen eta herrikoak ere hasieran gaizki, baina gero ikusi zutenean zein zen egoera, dena aldatu zen. Guk Ibarnegarayri ez genion kasu egiten. Gure bizimodua egiten genuen. Gerra zen, eta gerratik kanpo geunden gu, baina familiak banatuta zeuden, haurrak gurekin eta familiak ahal zuten moduan.

Koloniaren antolakuntzaz, zertaz oroitzen zara?
Ni ume txikiekin nengoen, bost urtekoekin. Beraiekin egiten nuen lo ere. Kortina batzuk jartzen genituen tartean, baina gela berean geunden. Entretenitu behar nituen eta irakatsi ere bai. Ni euskaldunekin ibili nintzen beti. Zatituta baitzeuden, euskaldunak eta erdaldunak. Jende asko ginelako, bazkaltzeko esate baterako, txandaka ibiltzen ginen. Umeek ez zuten denbora galdu, guk irakatsi egiten genien, eskola eta guzti, eta etxean bezala bizi zitezen saiatzen ginen.

Bi gerra handien artean ibili zineten. Nolakoa izan zen itzulera?
Hemengo gerrarri buruz jasotzen genuen informazioa. Amaitu zenean etxera etorri behar izan genuen eta, jakina, etxea beti etxe da. Familiak nola zeuden ez genekien, haurrak jaso zitzaketen edo ez. Batzuek, kargua zutenek, ezin zuten hona itzuli eta Ameriketara jo behar izan zuten. Besteak itzuli egin ginen. Franco egotea ez zitzaigun inporta. Kasu gutxi egiten genion, ez genion beldurrik. Ni Guardia Zibiletik pasatu nintzen. Nire familia oso ezaguna zen, Loiartetarrak, abertzale porrokatuak gainera... baina deus ez ziguten egin. Gero 70 urte bete arte, ikastoletan egin nuen lan. Dena ahaztu zait, urteek ez dute barkatzen.


Azkenak
Hezkuntza publikoko irakasleek akordioa lortu dute Jaurlaritzarekin

Tentsio handiko ikasturtea amaitzear, ostegunean hasi eta ostiralean jarraituriko azken negoziaketa maratoian Eusko Jaurlaritzarekin akordioa sinatu dute sindikatu guztiek, ELAk izan ezik. Datorren asteko grebak bertan behera geratu dira. Segidan, adostu dutena eta batzuek eta... [+]


Menopausian elikadura lagun izateko tresnak

Andrea Velasko dietista eta nutrizionistak elikaduraren bidez menopausiak eragindako aldaketak kudeatzeko zenbait gako eman ditu.


Ondo ereindako uzta

BRN + Auzoko eta Sain mendi + Odei + Monsieur le crepe eta Muxker
Zer: Uzta jaia.
Noiz: maiatzaren 2an.
Non: Bilborock aretoan.

---------------------------------------------------------

Ereindako haziek ura, argia eta denbora behar dute ernaltzeko. Naturak berezko ditu... [+]


Maiatzaren 18an ospatuko dute Sortzen jaia Takoneran

Sei urteko etenaldiaren ostean, maiatzaren 18an, Sortzen jaia ospatuko dute Takoneran D ereduko eskola publikoen aldeko jaia.  Ikuskizunak, haurrendako jolasak eta Gorka Urbizu edota Borla taldeen kontzertuak izango dira.


Zure onurarako da

Ikusiz zenbat psikologok, medikuk, terapeutak… metodo mirakuluak partekatzen dizkiguten, pentsa daiteke haurren heziketa nazioarteko kezka dela eta denok adituak bilakatu garela.


47 milioi euro gehiago Esako urtegiaren segurtasuna bermatzeko

Ebroko Konfederazio Hidrografikoko (CHE) lehendakariak egin du iragarpena aste hasieran: Esako urtegia handitzeko lanen laugarren moldaketari aurten ekingo diote eta urtegiaren eskuin magala egonkortzeko 47 milioi euro gastatuko dira.


2025-05-09 | Arabako Alea
Gasteizko lorezainak udalarekin bildu dira lehen aldiz

Gasteizko Udalak esan du enpresa negoziatzera deitzen ari dela. Sindikatuek eskatu diote Gasteizko langileak defendatu ditzala Enviserren jabea den AEBetako inbertsio funtsaren aurrean.


“Txosnak eta herri jaiak defendatzeko” ekimena egingo dute maiatzaren 31n Bilbon

Bilboko, Gasteizko eta Donostiako herri jaietako ordezkariek agerraldi bateratua egin dute maiatzaren 8 honetan, txosnei jarritako zailtasunak salatzeko eta jai eredu herrikoa "desagertzeko arriskuan" dagoela ohartarazteko.

 

 


Patxi Saez Beloki ZirHika taldeko kidea
“Hikaz egiten ere, eginez ikasten da”

Aurreneko aldiz Euskaraldiaren barruan Hikaldia egingo da. 83 herrik eman dute izena. Iaz hitanoa bultzatzeko sortu zen ZirHika talde eragileak antolatu du ekimena, Tauparekin batera. Patxi Saez Beloki ZirHika taldeko kidea elkarrizketatu dugu. Bi helburu dituzte estreinaldian:... [+]


Soluzioa ez da teknikoa, soziala da; Arnaldo Otegiri erantzuna

Azken asteotan, energia berriztagarriei buruzko eztabaida komunikabideetan zabaldu da. Euskal Herrian, lehenik eta behin, Aritz Otxandianok jasandako erasoaren kasu mediatikoa izan genuen, berak energia berriztagarrien aldeko jarrerari egotzi ziona; handik egun gutxira,... [+]


Turiel: “Bilatu daitezke arrazoi teknikoak, baina itzalaldia prezioen sistema perbertsoak eragin zuen”

Antonio Turiel fisikari eta CSICeko ikerlariak aspaldiko urteetan ez bezala bete zuen Hernaniko Florida auzoko San Jose Langilearen eliza asteazkenean. Zientoka lagun elkartu ziren Urumeako Mendiak Bizirik taldeak antolatuta Trantsizio energetikoaren mugak izeneko bere hitzaldia... [+]


Robert Prevost estatubatuarra izango da aita santu berria, Leon XIV

"Bake zubiak eraikitzeko laguntza" eskatu dio jendeari balkoitik egin duen lehen agerraldian.


Hezkuntza publikoko irakasleen eta Jaurlaritzaren arteko negoziazioak ostiralean jarraituko du

“Proposamen oso eskasa egin du Hezkuntza Sailak, berme eta zehaztapenak txertatu barik”, kontatu dio ARGIAri STEILASeko bozeramaile Haizea Arbidek. Ostegun honetan bilera izan dute sindikatuek eta Eusko Jaurlaritzako Hezkuntza Sailak, EAEko irakaskuntza publikoko... [+]


2025-05-08 | ARGIA
Iratxe Sorzabal absolbitu du Espainiako Auzitegi Nazionalak, “tratu gizagabeak” pairatu izana aitortuta

Epaiak dio 2001ean Sorzabalek egindako autoinkulpazioa "tratu txarren ondorioa" izan zela, eta beraz, "baliogabea" dela. 1995ean Irunen lehergailu bat jarri izanagatik atxilotu zuten 2001ean, eta bost egunez inkomunikatuta atxiki zuten, gogorki torturatuz.


Eguneraketa berriak daude