Balea bat hil dute gizakiak itsasora botatako plastiko zatiek
Aspaldi ohartarazi zuten talde ekologistek eta hainbat ikerketek gizakiak itsasora botatako hondakin plastikoak eragiten ari diren triskantzaz. Horren froga gordina Norvegiatik etorri zaigu: balea baten sabelean 30 poltsa, litxarreria zorro eta bestelako plastikozko hondakinak aurkitu dituzte.
Suhiltzaileek aurkitu dute Cuvier moko-balea Sortra irlako kostaldean. Bi tonako balearen gorpua museora eroan aurretik, Blomsterdalengo unibertsitateko estazio biologikora eraman dute beharrezko azterketak egitera. Han deskubritu dituzte urdailean pilatutako 30 poltsa, litxarreria, ogia edo txokolatea biltzeko erabiltzen diren zorro eta bestelako plastikozko hondakin baino gehiago. Baleak oso koipe gutxi zuenez eta urdailean janari hondakinik ez dutenez aurkitu, zoologoek ondorioztatu dute goseak hil dela. Baleak luzez sufritu duela adierazi du Terje Lislevand zoologoak: “Oso tristea da bere heriotza, plastiko hondakinak sabelean gutxika-gutxika pilatu dira, harik eta bere urdaila guztiz blokeatu duten arte. Gosez hil da”.
Urtero 8 milioi tona zabor itsasora
Itsasoetako kutsadura urtetik urtera handitzen ari da, eta Ellen MacArthur Fundazioaren azken txostenaren arabera plastikoz beteko dira ozeanoak 2050erako. Davoseko Forum Ekonomikoan aurkeztutakoaren arabera, plastikozko botilen %5 soilik birziklatzen da, eta %40k zabortegi eta ozeanoetan bukatzen dute. Txostenaren arabera, gutxienez 8 milioi tona plastikok itsasoan bukatzen dute: “Minuturo kostaldean zabor kamioi bat hustearen pareko”. 2025erako aurreikusi dute hiru tona arraineko tona bat plastiko izango dela, eta 2050ean plastiko gehiago egongo dela itsasoan bizidunak baino.
Urriaren 25ean glifosato herbizidaren merkaturatze-baimena luzatu edo eteteaz bozkatuko dute Europar Batasuneko estatu kideek. Aurtengo abenduaren 31n iraungiko da gaur egun indarrean dagoen baimena, eta Europako Batzordeak beste hamar urterako berritzea proposatu du, 2015ean IARC erakundeak –minbizia aztertzen duen OMEren menpeko organismoa– glifosatoa seguraski kantzerigenoa dela esan arren.
Nicolás Olea medikuntza katedradunak hamarkadak daramatza disrupzio endokrinoa aztertzen. Hau da, gure sistema hormonalean eragiten duten eta nonahi ditugun substantziez du ardura. Osasun publikoko arazo handi horri behar bezalako irtenbiderik ez ematea salatzen du, eta mezu horrexekin etorri zen Bilbora iragan irailaren 25ean.
Estrasburgon egindako saioan, Eurolegebiltzarrak ezetz esan dio kutsatzaile hormonalak definitzeko Europako Batzordeak –saiakera askoren ostean– aurkeztutako irizpide sortari. Batzordearen testuak zientzialari ugariren kritikak jaso ditu, hala nola Europa osoko talde ekologista eta kontsumitzaile elkarteenak, herritarren osasuna babesteko nahikoa ez delakoan.
Ekologistak Martxan taldeko ordezkariak Eusko Legebiltzarreko Ingurumen Batzordean izan dira, EH Bilduen eskariz, Espainiako Estatuan lindanoak eragindako kalteei buruzko txostena aurkezten. Europako Legebiltzarrean egindako azken bisitan talde politiko guztiek arazoari irtenbidea bilatzeko hartutako konpromisoa gogorarazi nahi izan dute.
Irailaren 25etik 28ra egingo da, Bilboko Mediku Zientzia Akademiak antolatuta, Medikuntza Astearen 44. edizioa. Aurtengo goiburua Osasuna eta kutsadura: Epidemia isila da. Lehenbiziko hizlaria Nicolás Olea Granadako Unibertsitateko medikuntza katedraduna eta disrupzio hormonalean Europako aditu handienetakoa izan da. ARGIArekin hitz egin du hitzaldia hasi aurretik.
Milioika tona plastiko ingurumenera jaulkitzeak sortzen dituen arazoez oharturik, gure agintariek aspaldi heldu zioten material horrekiko bizikidetza modu arrazionalagoan antolatzeko lanari. Hurrengo pasartea irailaren 26an izango da; egun horretan, Europako Batzordeak plastikoaren estrategia berria eztabaidatuko du.
Europar Batasunak urtea amaitu baino lehen erabaki behar du glifosatoa –munduan gehien saltzen den herbizida– erabiltzeko baimena luzatuko duen ala ez. Monsantok 70eko hamarkadan merkaturatutako substantzia 40 enpresak baino gehiagok saltzen dute gaur egun; “segur aski minbizi-eragilea” dela esan zuen Minbizia Ikertzeko Nazioarteko Agentziak 2015ean.
Udalerriko bi errekatan kutsadura kasuak salatu dituzte behin baino gehiagotan herritarrek azken hilabeteena eta Eusko Jaurlaritzaren URA agentziak azterketa egin du.
Hainbat herrialdetan egindako ikerketa batek plastiko partikulak atzeman ditu txorrotako uretan. Batez beste, mikroplastikoak aurkitu dituzte aztertutako laginen %83tan. Partikula horiek gure osasunean duten ondorioez ikertu beharra azpimarratu dute zientzialariek.
