Ten vostede razón, por suposto, e compréndoo, crer que un estase acabando debe de ser irresponsable e irritante facer o parvo, ignorar o que está a suceder. Parécenos que a necesidade de reivindicarnos é inquebrantable, esgotadora, odiosa, pero aínda cremos que é funcional. Así que o teu papel está feo.

A cuestión é por que chamamos funcional á carraca?

E como di Josi, unha vez comezadas as preguntas, non hai final.

Salvaranos o Estado do esquecemento? (Son preguntas que me fago a min mesmo). Seremos nós mesmos cun estado? Non nos faría a Historia ironizar antes de que o Estado se consiga impondo o Imperio das Multinacionais? Non falaría o noso Estado principalmente español e francés e só aparecería vasco nos símbolos? E si despois de crear fose unha casca?

Compréndoche perfectamente, Ur, porque eu tamén estou nese transo. Porque Euskal Herria está nese atasco e leva polo menos cen anos no mesmo porto. Demasiado tempo, que vos direi.

É posible que ese transo non exista e que o paso da vida desapareza? Non o sei, pero o que me rebenta é como esa confusión nos une á melancolía. Antes gustábanme moito eses poemas melancólicos que falan dun obxecto idealizado (construído desde o presente, por suposto) perdido no pasado, pero desde hai dez anos, en certa medida, parécenme “falsos”.

Refírome a poemas como os Vellos Nomes de Sarri. Aparecemos bellísimos –nacemos nun país estreito (...), os mercadores ricos compran as nosas terras baratas ou cariñosas/ e as estacións van e nós tamén imos); euskera (Euskal Herria?) no futuro aparece morto (Ursouia, Itchasou/Irouleguy (...) “A xente pronunciará eses nomes cun aire de misterio”). O Pobo Vasco perdido queda idealizado co nome de

misterio e coa grafía castellanohablante subliñando o ton melancólico do poema –asumindo que a xente na súa actividade pronuncia os nomes doutra cultura (mata ou vive, dá igual) cun toque estraño paréceme esaxerado–. Comparando o vasco

e o gai, dúas ramas que se xuntan en min e saltan, como gai eu tamén podía estar encerrado nun armario onde o mundo se lamenta contra min, que o mundo está cheo de heterosexuais e vive no odio, máis aínda a heterosexualidad convertida nun obxecto melancólico; a sociedade púxome aí pero movinme. Que Deus líbreme de dar leccións! ).

Non sei, non podemos pensar que os vascos somos unha nación, unha cuadrilla, unha chea de falantes, un grupo de pop ou algo así –por favor, que un filósofo faga a análise deconstructivo-maribollero-político, ja– dos nomes que utilizamos para denominar a nosa identidade, e que empezo a vivir coma se fósemos evitando a síndrome de Kixmi –facemos, ademais, esta revista é un exemplo–. Que son un idiota. Si. E si morremos no camiño, morto, que lle imos a facer, os nosos descendentes serán algo. O

que non podemos facer é dar a volta á pedra e seguir así durante anos. Levamos demasiados. De aí a frivolidade, que serve para aliviar a pesada carga do imposible –traballei esta semana cos alumnos o poema de Bizi nahi Salbatore Mitxelena–. Viva a posmodernidad! -Por broma! ).