A recentemente creada asociación de memorias Hegiak de Zumaia anuk.eus abriu a páxina web para axudar a resolver o caso de Xabier Kalparsoro, falecido baixo a custodia da Policía Española.

Despois de 30 anos, recibiron na web explicacións sobre algúns feitos e datos que aínda non foron aclarados coa detención e morte de Anuk: Detención de Durango e as súas circunstancias, detención da Ertzaintza dun mes antes e outros. A web foi creada en eúscaro, castelán, francés e catalán, onde se recompilaron fotografías persoais, relatos, hemeroteca, vídeos e fotografías da época, audios, recomendacións bibliográficas de Kalparsoro. O obxectivo é "deixar a Xabier Kalparsoro, a falta da verdade oficial, en mans da cidadanía o ocorrido", segundo sinalou Hegiak memoria.

Os membros da asociación destacan que un dos valores do proxecto é o traballo voluntario. O traballo de documentación, o deseño e desenvolvemento da web, as traducións, a recollida de fotografías... foron posibles grazas ás achegas dos cidadáns.

Acto público

A data de hoxe, 26 de setembro, xunto coa Fundación Egia Zor, celebrarase un acto para pedir que aclaren a morte de Kalparsoro. Será ás 19:00 na zona de Moilaberri de Zumaia (en caso de choiva na sala Aita Mari).

Fai uns 15 anos creouse en Zumaia un documental sobre o caso: A Verdade de Anuk. Visible na canle multimedia de ARGIA.

30 anos esperando a verdade

Xabier Kalparsoro, de moza, adheriuse ás múltiples loitas de Zumaia desde a súa etapa de estudante de instituto. Na organización xuvenil Jarraitu tivo responsabilidades políticas a nivel de Gipuzkoa e estivo liberado durante moitos anos. Aos 17 anos foi detido por primeira vez pola Garda Civil. Aos 25 anos, cun acto de sabotaxe, fuxiu a Ipar Euskal Herria coa policía detrás. Alí fíxose membro de ETA.

A partir de maio de
1993 Ao pasar ese verán a Hego Euskal Herria atopouse nun bar de Vitoria cun antigo compañeiro de Xerra. Na súa conversación con el indicoulle que acababa de saír dunha longa detención. Este amigo díxolle á policía a situación de Kalparsoro coas seguintes palabras: “Tiña a cara completamente deformada e as mans na pel viva. Dixo que foi detido pola Ertzaintza. Fixéronlle de todo, le drogaron e despois deixárono libre”. Ao día seguinte comeu con el no piso doutros amigos. Preguntado pola súa amargura en brazos e pernas, colleu unha servilleta e escribiu: “Pasáronme moitas horas entre zarzas, non quero falar de iso”. Enseguida colleu o chisqueiro e deu lume á servilleta. Horas despois deuse a coñecer que a Ertzaintza detivo a un refuxiado en Llodio chamado Anu. Aínda que os xornais o publicaron, todos os policías negárono. Ao día seguinte Chato chamou ao cuartel da Garda Civil de Sansomendi dicindo quen era. Alí ninguén lle creu.

Llodio, Durango, Indautxu e Basurto O 13 de
xullo inaugurouse o descubrimento dun buraco de ETA nas estribaciones de Laudio. O último día deste mes, a Policía Española apareceu na súa casa buscando a Calparsoro. Non o atoparon.

O 23 de setembro a policía municipal de Durango púxose en contacto cos axentes de Zumaia e grazas a estes últimos, a familia de Kalparsoro descubriu que Xabier estaba detido acusado de roubo. Déronlle datos contraditorios como que non quería falar coa súa familia “en embriaguez, porque estaba como se foi da cabeza”. A familia achegouse a Durango e dixéronlles que por orde xudicial levárona a Indautxu de Bilbao. Ao achegarse a Indautxu contéstaselles que o levaron ao hospital de Basurto a petición de Xabier. Alí si, estaba no hospital, pero non puideron velo. De feito, durante 2 días en coma ata que morreu, impediron a visita á familia, en nome da situación de incomunicación establecida pola policía. Cando Xabier estaba alí decatouse grazas a unha enfermeira.

A versión oficial da
exposición policial sobre a morte de Kalparsoro até a data é simple e curiosa: Cando estaba detido na habitación do segundo piso da comisaría de Indautxu, tirou ao solo da policía coa que estaba e saltou pola xanela. Morreu por caída. Como na maioría dos casos nos que se sospeitou unha guerra sucia ou tortura, son moitos os feitos que cuestionan a versión oficial.

Algúns datos que indican que o que pasou foi moi distinto – Esposo estaba. Tras a morte, as marcas das esposas eran evidentes.

– Aplicáronlle todas as medidas da estrita lei antiterrorista. Saltarse pola xanela é moi difícil.

– Un médico de Basurto díxolle á súa familia que tiña moitos indicios de tortura.

– O médico forense que realizou a autopsia escribiu que era imposible que a morte de Kalparsoro fose consecuencia dun salto. O corpo estaba demasiado preto da parede, polo que a caída foi irimpulsiva

– Segundo unha enfermeira de Basurto, gritou “non me pegéis máis” nun momento en que se recuperou no hospital.

– O 7 de outubro o diario Egin publicou as cartas de Kalparsoro á dirección de ETA. En devandito texto Kalparsoro explicou que a partir do 30 de agosto a policía foi detida, trasladada ao monte e secuestrada durante varios días en Llodio. Falábase dunha droga policial que provocaba a perda total da cabeza. Despois deses días deixouna libre e escribiu que a Ertzaintza perseguíaa.

– Varios veciños da zona de Llodio manifestaron a presenza policial nos montes do val, nos mesmos días en que Kalparsoro afirmaba ser secuestrado na carta.

–Un avogado de Durango comunicou á nai de Kalparsoro que da comisaría da Policía Municipal de Durango apareceron ertzainas, gardas civís, policías españois, militares e membros dos servizos secretos. Como membro ordinario de ETA, segundo a policía, realizaba labores de captación, en todo caso movementos desproporcionados.

Xustiza estéril O Grupo
contra a Tortura, o Concello de Zumaia e a familia Kalparsoro arquivaron as denuncias do Xulgado de Instrución de Bilbao, María Soidade Alejandre Demenech. A única vía xudicial que deixou até agora foi en 1995. A Audiencia de Bizkaia condenou a dous gardas civís en Indautxu por non impedir que Calparsoro saltase pola xanela. A pena foi unha prisión de seis meses que ninguén cumprira até a data. Porque o Tribunal Supremo reduciu a sentenza a unha mera falta.