No contexto da revisión da memoria histórica e a reimposición do relato dos vencedores da Guerra de 1936, a dereita no Estado español, UPN presentou unha moción no Parlamento de Navarra para incluír na base de datos da memoria Oroibidea ás vítimas dos territorios baixo control da República.

Para este grupo político non está xustificado "excluír do arquivo dixital da guerra civil e do franquismo ás vítimas das forzas republicanas e os seus aliados". A proposta introduce nun mesmo saco aos golpistas que iniciaron a sublevación en 1936 e ás vítimas republicanas que foron fusiladas por ser ideas esquerdas e abandonadas nas marxes durante polo menos 40 anos.

A moción non prosperou, a pesar de contar co apoio do PP e Vox, porque os grupos PSN, EH Bildu, Geroa Bai e Sozialistak-Contigo mostráronse en contra.

Inma Jurídica, membro do PSN, cre que sería "un atentado contra a dignidade". Arantxa Izurdiaga, de EH Bildu, lembrou que mentres as vítimas do partido republicano esquecéronse, os franquistas foron homenaxeados e beatificados en moitos casos: "Si, houbo vencedores e oprimidos", confirmou. Para Miguel Garrido, de Austria-Euskadi, esta moción só pretende "blanquear" o franquismo. O Diario de Noticias resume as intervencións dos grupos políticos.

Na mesma liña falou Geroa Bai, Mikel Asiain, quen lembrou que o obxectivo da Memoria é a reparación de quen sufriron a represión e o esquecemento institucional. Na base de datos aparecen os nomes de 23.000 persoas e na web pódese consultar toda a información e documentación relativa a estas vítimas.

En marcha a exposición sobre os mortos de 1936

O Instituto da Memoria de Navarra inaugurou unha exposición itinerante en Lodosa o martes pola tarde, coa presenza da vicepresidenta de Navarra, Ana Ollo, para retratar as fosas comúns de 1936 e lembrar ás vítimas falecidas en Navarra polo golpe militar de 1936. A exposición, denominada 3.526*, fai referencia ao número de persoas fusiladas no territorio.

En Navarra estímase que existen máis de 200 fosas que enterraron os restos de fusilados, das cales se mostran fotografías de 39, da man do fotógrafo Anxo Sánchez Garro

Nas fosas representadas fusilaron a 671 persoas "sen ningún procedemento legal, en nome da nova orde que os sublevados quixeron crear en xullo de 1936", apunta o Instituto da Memoria. Por tanto, estas fotografías representan unha quinta parte do total de fusilados.

Pero máis aló da "estatística simple e fría", estas fotografías pretenden mostrar que as vítimas e os seus familiares "conseguiron reducir ao silencio e á invisibilidad" ante esta cruel estratexia, que as familias e a sociedade conseguiron non esquecer os seus nomes a través da resistencia, e en moitos casos recuperar os seus corpos.

A exposición permanecerá aberta até o 17 de maio na Casa de Cultura de Lodosa e percorrerá os pobos.