Recordo que con 16 anos, a Ertzaintza identificoume por primeira vez nunha concentración a favor do eúscaro ante os xulgados de Bergara. Criamos que en Euskal Herria era lexítimo o clamor pola euskaldunización dos tribunais, pero tamén entón faltaría algún permiso, estariamos uns metros máis aló do legal ou, digamos, os que estaban no poder non serían os mellores amigos dos que defendiamos os dereitos dos vascos. Aínda que ao principio me preocupei de que me contasen algo en casa, os meus pais xa tiñan máis preocupacións que iso e, por desgraza, xa estaban afeitos ao día a día de Euskal Herria.

O certo é que naqueles tempos de adolescentes deime conta de que as medidas que unha lingua minorizada necesita para avanzar non están a favor da vida adulta, senón que hai unha gran inimizade.

Pasaron anos e, hoxe, seguimos recibindo sentenzas xudiciais contra o eúscaro. Con todo, ao mesmo tempo, os vascos temos que escoitar que queremos impor o eúscaro, dinnos que as políticas de normalización do eúscaro foron demasiado lonxe, que os vascos vivimos ben e, por favor, cos nosos “pequenos problemas”, están a solucionar as cousas que verdadeiramente preocupan á sociedade. Son unha persoa estraña que está convencida de que o fortalecemento da súa lingua e cultura é unha necesidade de primeira orde?

Habemos visto que a enorme velocidade que colleu o mundo e a brutal globalización poden facer desaparecer pobos e linguas pequenas. Na era da (deas) información, as linguas xigantes como o castelán, o francés ou o inglés penétransenos na cociña de casa a través de pantallas, cancións, medios de comunicación… O despoboamento dos pobos pequenos, en beneficio dos núcleos urbanos, non é un factor a favor do eúscaro. As zonas respiratorias xa non son a mesma zona respiratoria. A tendencia á individualización é tamén unha ameaza para os grupos máis pequenos como nós. Fronte a estas forzas opostas, non podemos quedarnos calados e temos que construír unha alternativa.

Sobre a situación actual do eúscaro está a imporse un diagnóstico conxunto: estamos nunha situación de emerxencia. Como persoa optimista, non quero mirar esta situación desde a desesperación, senón pór o acento na necesidade de cambiar esta situación inestable e sumar forzas. Si o País Vasco ha sabido avanzar nos tempos duros que viviu ao longo da historia, tamén acertará agora (nós)?

Somos pequenos e aínda que algúns nos queiran facer aínda máis pequenos, temos que ter claro que somos pequenos, pero dignos; somos pequenos, pero capaces de afrontar o futuro; somos pequenos, pero capaces de enriquecer o mundo desde a nosa mirada e a nosa forma de ser; somos pequenos e, sen querer ser máis que ninguén, queremos ser alguén; como dicía Txiki, somos “o vento da liberdade” e construímos un pobo libre coa cidadanía vasca e de aquí, en eúscaro. É o momento de saltar da pequeñez á grandeza!

Para conseguilo hai que tirar dos diferentes espazos, facer forza en todos os ámbitos; niso, a rúa ten unha importancia vital. Temos que incidir na praza pública e volver gañar as rúas: traballar en eúscaro na rúa, decorar as rúas en eúscaro e, como non, sacar as reivindicacións en voz alta á rúa. Unha oportunidade única para facelo o 7 de decembro en Durango, no marco dunha das citas anuais máis importantes da cultura vasca, a Euskal Herrian Euskaraz, unha manifestación que arrincará ás 18:00 horas desde Landako Gunea.

Porque necesitamos unha República do Eúscaro para vivir en eúscaro!

Ibon Leibar Belastegi, membro de Euskal Herrian Euskaraz