O Consello tamén cre que para desenvolver a lei do eúscaro será necesario aplicar outras normas e criterios: "Haberá que aplicar a flexibilidade e a progresividad, pero o establecemento da oficialidade e a toma en consideración das consecuencias xurídicas da mesma deben ser o eixo da nova lei de cambio".

No marco das xornadas Lei para a Garantía dos Dereitos Lingüísticos, o Consello presentou a nova lei que sería necesaria para Navarra. A primeira das xornadas foi a intervención de Roldán Jimeno, un dos participantes. Desde o Foro Novo de 1973 faise unha descrición do proceso de modificación da Lei de 2017. O reto desta lexislatura é cambiar a Lei do Vascuence e o Amejoramiento Foral, xa que interactúan entre si.

A continuación, Iñigo Urrutia referiuse ao marco xurídico co que se mantivo a sesión. O mandatario afirmou que, até o momento, produciuse unha represión do réxime en Libia. A asimilación viuse obrigada e lembrou que se fixo unha política contra os dereitos humanos, xa que se trata de ir en contra dos dereitos humanos. Ao seu xuízo, a extensión da oficialidade a todo o territorio está en mans do Parlamento de Navarra, que non é un límite. Corresponde ao Parlamento aplicar a lexislación europea.

Olatz Altuna, pola súa banda, realizou unha fotografía da situación sociolingüística desde o punto de vista da zonificación. Por destacar algúns datos: nos últimos 25 anos incrementouse a porcentaxe do eúscaro en Navarra; a maioría dos euskaldunes actuais son novos e estudaron no modelo D; na zona mixta sitúase o maior número de euskaldunes.

Falando do exemplo valenciano

Tamén houbo achegas de fóra de Euskal Herria. Alfons Esteve lembrou que tamén existe zonificación na Lei de Uso da Lingua Valenciana. Ademais, explicou que, do mesmo xeito que en Navarra, a de alí non ten apenas ambición, non é unha lei que pretenda normalizar o valenciano. A continuación, referiuse ás posicións mantidas polos distintos gobernos nesta materia. A falta de aplicación da propia lei (1995-2014) e o que se está vivindo agora no momento do cambio. Di que houbo cambios, pero que aínda non se deron pasos valentes. Así, lembrou que hoxe en día é posible que o valenciano non sexa unha materia se así o deciden os pais e nais. Ademais de reivindicar unha lei que supere a zonificación de face ao futuro, a lei avanzou nos contidos que debe ter: a finalidade da humanización da sociedade; a de convertela en lingua de uso das administracións; a capacitación do persoal nas dúas linguas oficiais; a obrigatoriedade do coñecemento pasivo da lingua propia; o fortalecemento do ámbito socioeconómico, a cultura. A lei aprobada fai 35 anos demostra que non é a lei axeitada para cumprir cos obxectivos marcados por ela, polo que expuxo a necesidade dunha nova lei que garanta a igualdade lingüística real.

Pola súa banda, Paul Bilbao explica o tres apartados da proposta do Consello: Por que a nova lei, a Nova Lei do Eúscaro no centro, a Cidadanía no centro. Considera importante trasladar á cidadanía ao centro. As leis afectan os cidadáns, por tanto, a nova Lei debe acabar coa discriminación que existe actualmente entre os cidadáns. Lembrou que nos últimos meses o Consello recolleu a través de diferentes dinámicas as dificultades e dificultades que teñen os navarros para vivir en eúscaro e as vías que propoñen para superalas. Para a elaboración da Nova Lei do Eúscaro, ademais das vivencias da cidadanía, o Consello baseouse en dous documentos: Protocolo e Bases Proposición de Lei presentada no ano 2000.

O Consello considera que a nova Lei debe ser integral. Por iso, o Consello pide unha lei que afecte a todos os ámbitos: administración, educación, medios de comunicación, cultura, ámbito socioeconómico... Ademais, o Consello destacou a importancia de estender a oficialidade a toda Navarra. Por unha banda, o recoñecemento dos mesmos dereitos a todos os cidadáns, e por outro, o inicio das políticas de cumprimento das consecuencias xurídicas que establece a propia oficialidade. Lembrou que, a continuación, haberá que pór en marcha outras normas e políticas para o cumprimento e desenvolvemento da Lei, onde se aplicará a flexibilidade e a progresividad. Con todo, a oficialidade e a toma en conta das súas consecuencias xurídicas serán os eixos que deberá ter a lei para o cambio.

Amplo debate

A xornada de hoxe foi clausurada por unha mesa redonda no Palacio Euskalduna. O representante dELA, Iván Giménez, subliñou que "hai que ter en conta á cidadanía, independentemente de onde vivan". Para ELA o eúscaro ten que ser unha opción e non unha ameaza. O representante de LAB, Iñigo Orella, explicou que non se entende que se recoñeza á cidadanía un dereito diferente e que iso é inaceptable. Os mesmos dereitos deben ser recoñecidos e garantidos a todos os cidadáns.Os contrarios ao eúscaro utilizan o termo igualdade para expresar a uniformidade.

O técnico de eúscaro de Gares, Koldo Colomo, afirmou que desde que se creou a lei houbo posicións políticas inmovilistas e que optaron pola autonomía municipal.As ordenanzas son importantes para regular a área de eúscaro e dar continuidade á actividade.As ordenanzas dependen da vontade, recollen “pode” en moitos artigos, non vincula ao concello a facer algo e non garante a continuidade. Ocorre en moitos pobos. Iulen Urbiola, técnico do Concello de Baztan, sinalou que, na medida en que ambos sexan oficiais en eúscaro e castelán, ambos deberían ter os mesmos dereitos.Na súa opinión, habería que falar de obrigatoriedade cando se fala de oficialidade, porque se non, é unha fraude.

Esta noticia foi publicada polo Consello na súa páxina web