O partido que leva gobernando os últimos doce anos comprometeuse a pór a “nova forza” en Osakidetza, aínda que os seus conselleiros suxeriron que as cousas non están tan mal. O presidente da oposición, pola súa banda, reivindicou “que goberne aos máis votados”, seguindo a liña que o PP pediu en España recentemente e miles de veces. E a outra esquerda da oposición, en forma de atascos, dállas á claxona entre eles, no katramil.

Socialistas oficialistas como sempre: O PP, en Madrid, seguindo os pasos de Feijóo e Ayuso, loitando polo sanchismo, proclama que son “alternativas” a moitos atributos que poden unirse ao País Vasco, e aos seus maiores inimigos, fóra dos anos nos que López foi candidato a lehendakari.

PNV: Novos rostros teñen novidade?

Podemos dicir oficialmente xa: Imanol Pradales será o candidato á presidencia do PNV. Seguro que non foi un acto de presentación como querían. Desde o 24 de novembro sabíase que o PNV optara por prescindir de Urkullu, aínda que lle escoitamos a el que podía ter intención de seguir. Estas declaracións de Urkullu podían prolongarse durante un tempo para que se difuminaran, e por que non, ouvir pola súa boca que se opuña á posibilidade de reelección de lehendakari, e en poucas horas encadear a candidatura de Pradales desde o EBB. Pero apareceron filtracións nos medios e todo o que había até entón.

Desde entón actuaron contra o reloxo, así se notou e o anuncio da data electoral está a alargarse no tempo. Está a quedar demasiado lonxe –EH Bildu puxo encima da mesa o 21 de abril–. A Urkullu preguntáronlle por ese día. "É os aniversarios de alguén? ", respondeu e preguntou ironicamente. Pois si: Pradales cumpre 49 anos o 21 de abril. Con todo, aínda a data está no aire; as eleccións para o 21 de abril, Urkullu debería publicar o decreto o 27 de febreiro. A máis dun pódeselle facer demasiado longa a precampaña e a campá posterior.

O PNV presentou a lema "A nova forza" e a imaxe de Pradales en Durango, no centro de Landako, mostrando o seu total cumprimento. En Osakidetza púxose “prioridade” e todos os focos centráronse nela. Kuriosamente, o actual Goberno di que Osakidetza non “funciona mal”. Claro que hai que “mellorar” si, engadindo “pero ninguén queda sen atender” como nota final.

Desde que Darpón tivo que dimitir por mor das irregularidades das oposicións, o Departamento de Sanidade está nunha desorde, como é obvio, e tamén Osakidetza. Charanga, nun cargo de só un ano, comeu os meses máis duros da pandemia e logo foi substituído por Sagardui. A relación entre os sindicatos e o Departamento é conflitiva, intensificáronse as protestas dos traballadores, as queixas, e non digamos as dos cidadáns; antes da pandemia apenas se ouvían este tipo de reivindicacións antes da pandemia. Denuncian a "privatización de Osakidetza".

Do mesmo xeito que Sagardui, Pradales abordou o mesmo comodín ao falar de Osakidetza: pandemia. Non hai que esquecer a burbulla que explotou hai catro anos, di en ETB1. Desde que foi candidato a Lehendakari, a primeira entrevista emitiuna na televisión vasca, en Egun on Euskadi, en eúscaro; se as enquisas previsen unha competencia mental co PSE-EE, talvez non o fixeron nesas formas.

Os vellos, por certo. Pregunta se lle gustaría seguir adiante co proxecto do Guggenheim de Urdaibai e responde cunha "si" clara. Pradales parece ter máis información sobre o tema que Urkullu.

EH Bildu: Actitude aberta na pesca de voto

A coalición soberanista está orientada a futuros acordos, pactos e colaboracións. E é curioso que nos últimos días repetiuse dúas veces o seguinte: “Que goberne o máis votado e os demais deberían colaborar en iso”. Na cerimonia do domingo coñecemos que, grazas ao ataque dun xornalista, referíase ao número de escanos e non aos votos. Porque é posible que nos votos prevalezan nacionalistas, por exemplo, grazas á parte biscaíña, pero que EH Bildu obteña máis escanos. De feito, cada territorio envía 25 representantes á cámara de Vitoria-Gasteiz, e por poboación non é o mesmo Álava que Bizkaia.

É curioso. Na campaña electoral de xullo de España se repetió varias veces ao PP que nunha democracia manda a democracia. É dicir, se os partidos máis votados segundo e terceiro poden chegar a un acordo e formar un goberno, teñen lexitimidade para facelo. En Pamplona, o que ocorreu é basicamente iso. Claro, para botar UPN e xuntando toda a oposición “por unhas cousas”.

Os soberanistas terán que determinar cales son esas "cousas" a medida que avanza a pre-campaña. Pero xa lle botou o anzol ao PNV, se os nacionalistas fosen a segunda forza, para apoiar a candidatura de EH Bildu. Otxandiano cre que poden chegar a acordos no ámbito do eúscaro e do Estado de autonomía.

PSE-EE: Referencia en Madrid

“Andueza fala todos os fins de semana”, dixo Pradales en ETB1. Faltoulle dicir “hai tempo”. Así é: nO Correo, que parece ter sede de portavoz, o líder socialista de Euskadi continúa emitindo ruínas semanais. O último, ao fío de que Otxandiano amplíe a man a Pradales. “Ambos queren o procés vasco”, sinalou.

A pesar de que nas últimas eleccións o PSE-EE adquiriu dez escanos –31 do PNV e 21 de EH Bildu–, no Parlamento Vasco non hai ningún partido político que ladre máis que eles con esta presenza. Saben que son o sostén da gobernabilidade do PNV. Con todo, non debe ser fácil situarse cando es o terceiro prato da cidadanía e non tes a posibilidade de entrar na cabeza. Co PNV, máis con EH Bildu, a proposta de mellorar ou facer o que sexa Osakidetza non se escoitou ao candidato a lehendakari, limitouse á crítica e a aplaudir as actuacións dos partidos de Madrid. O esforzo de persuasión fíxoo Andueza, unha referencia a este artigo de Gorka Bereziartua.

Pero segue e seguirá, aínda que sexa pola porta de atrás, contentando o nacionalista: Andueza di que están en camiño as transferencias de competencias que Urkullu quere en Lakua para acabar a lexislatura.

Elkarrekin Podemos (ou Sumar ou o que será): Só signos interrogativos

Galicia acollerá o 18 de febreiro unhas eleccións nas que non está claro o que van facer. E a campaña comezará esta semana. Esta situación explica ben o panorama de Podemos e do círculo violeta. Moitos militantes dispersáronse en cor fucsia.

Nun artigo que dixemos a principios de novembro: Sumar a coalición en Madrid si, pero en Vitoria non. Desde entón as cousas non cambiaron moito. Apareceron máis nomes que poden ser candidatos e seguen negociando, pero cada un mantén o seu: Podemos négase a rexeitar a Miren Gorrotxategi; Sumar puxo sobre a mesa a Alba García; Ezker Anitza EU sacou o nome de Jon Hernández; e tamén se animou a Berde-Equo a falar e mencionou a Carmen Muñoz.

Antes tiñan seis representantes, agora danlles menos as enquisas, e como dicía Iñaki Iriondo en Gara, xa teñen máis candidatos a lehendakari que os bancos. Din que esta semana será decisiva: queren determinar o único candidato a principios de febreiro.

PP (e C’s enterrados): Campaña en Madrid

Javier de Andrés, candidato do PP, parece querer copiar a estratexia de Isabel Díaz Ayuso e gañar votos en contra do sanchismo. Pero hai unha diferenza: Que as mobilizacións do PP en España teñen lugar en Madrid e que Ayuso xoga en casa. Por suposto que ten altofalantes máis grandes. Hai case 400 quilómetros entre Vitoria e Madrid.

Javier de Andrés aínda non ouvimos falar de temas de Álava, Bizkaia e Gipuzkoa. Talvez non teña intención de facelo. Pero o que escoitamos foi Borja Sémper, tamén desde Madrid, e como falo: “Vexo ao PNV perdido o norte, porque EH Bildu converteuse no partido de referencia”. Dixeron que, criticadas as políticas do PNV, queren pescar aos nacionalistas máis dereitistas; nese camiño vai a metáfora da traiñeira á que facía referencia Pradales no seu acto de presentación. "Rema, Euskadi".