Lendo os escritos de acusacións –fiscalía e acusación particular– do xuízo de Aroztegi, supúñase que no xuízo sacaríanse probas máis claras, xa que só con iso a acusación do grupo criminal era moi grave. Non, pois, despois de seguir en directo o xuízo de cinco días, púidose ver claramente que a fiscalía –nin moito menos a acusación particular– non mostrou nada máis para pedir a cada un dos imputados unha pena dun ano de cárcere por constitución de grupo criminal e 22 meses de cárcere para cada un dos acusados por coaccións ou violación.

Segundo o visto no xuízo, que sucedeu en abril de 2021 coas obras da Carpintaría de Lekaroz? Por unha banda, os acontecementos clásicos no ámbito da desobediencia civil consisten basicamente na colocación das máquinas e na obstaculización do seu traballo, unha acampada absolutamente pacífica no ámbito das obras e unha actuación mediática que as difundan. Por outra banda, durante estes días tamén se produciron pequenas sabotaxes contra as máquinas: fechaduras de máquinas con espuma de poliuretano, pequenas perforacións de rodas, pintadas en máquinas, roubo dun dumper (que foi devolto ao día seguinte), ou cravos nas árbores para evitar o traballo das motosierras. Quizá había tamén algúns insultos e ameazas de menor envergadura, que non se concretaban en quen os facía, e non na gravidade que a acusación tentaba representar. Acabouse.

A Fiscalía construíu un relato destes feitos: “Algúns realizaban accións pacíficas –os procesados– e outros violentos, pero todos pertencen ao mesmo grupo criminal, e o obxectivo de todos eles é afundir o proxecto de Aroztegi, para o que se organizan neste grupo cunha clara e precisa distribución de funcións. Aquí procesamos a sete, pero son moitos máis”. Por unha banda, o fiscal non concretou cal é o grupo criminal; e por outro, a un vénlle inevitablemente o eco da época “Todo é ETA”, aquela estratexia inxusta –pero eficaz– que mostrou os alicerces máis débiles e autoritarios da democracia española. Nesta sentenza veremos até onde alcanza hoxe en día aquel eco para loitar contra a disidencia.

Pero no código penal isto non é válido, cada delito debe relacionarse con persoas concretas, que non se cometeron neste xuízo. Por tanto, se algo fose castigado, serían estas pequenas sabotaxes, pero para iso habería que buscar e axuizar aos seus autores. Estoutras no ámbito da desobediencia civil, en todo caso, deberían ser canalizadas con multas, xa que son basicamente similares aos cortes de tráfico que se producen nas diferentes folgas e mobilizacións.

A medida que avanza o xuízo, nos corredores do tribunal moitos falaban de que os imputados non poderían ser condenados sen probas, pero ao final o fiscal e as acusacións continuaron coas súas duras peticións e a opción de castigo está sobre a mesa. Un dos acusados sacou á sala unha “caza de bruxas” a preguntas da defensa, e si, si co visto o xuíz decide que o sétimo grupo é criminal, sería como prender lume a unha pila de leña para quéimaa de corpos.

O proxecto de Aroztegi nunca tivo un gran apoio en Baztan, pero o caciquismo e a torpeza dos seus promotores agudizaron a oposición dos baztaneses; e pódese dicir que a incomodidade de Geroa Bai e do Goberno de Navarra, impulsores políticos, foi cada vez máis evidente co paso do tempo.

Apelando ao fondo do xuízo, tamén apareceu na sala o Señor Diñeiro. Cun enfoque diferente, pero ambas as acusacións e defensas recoñeceron a súa importancia: “Os nosos clientes investiron millóns de euros neste proxecto e agora está parado porque a ameaza segue intacta”, afirmaba a acusación. “Palacio de Arozteguia, S.L. debe sacar deste xuízo a acusación de grupo criminal para que con ela indemníceselle con 43 millóns de euros na causa administrativa que leva contra os gobernos de Navarra e España”, respondeu a defensa. O xuízo atópase á espera da sentenza do TSJPV.