Faltso Ez Izatea Oso Inportantea Da

1983ko azaroaren 13an

Migel Castells abokatuari elkarrizketa
Faltso Ez Izatea Oso Inportantea Da
Migel Castells, Urte Beteko Kondenatua
Euskal Herrian gertakari politikoek daramaten abiada erogarria geldi eraziko duenik ez dago. Migel Castellsekin Madrilgo epaiketaren bezperan mintzo ginen justu. ETAren aurkako manifestaldien oihartzunak artean entzuten zirela. Zenbakia ia prest genuelarik jakin dugu Migelen pronostikoak bete direla, urtebeteko zigorra sartu diotela alegia. Bitarte horretan inoiz baino garbiago mintzatzen dira Madrilgo politikoak «Egin» eta «Punto y Hora» isteaz. Eta alea bukatzeko une honetan entzuten dugu irratietatik Bilbon beste manifestaldi alimale bat izan dela, txistuek soilik eteten zuten isiltasun batean.
Baina kasu, ez kendu garrantziarik Migel Castellsen kasuari. Historiara pasa da eta jadanik.
ARGIA.–Epaiketagatik beragatik baino gehiago juezaren jarreragatik zaudela haserreago dirudi.
Migel Castells. - 1979an «Punto y Hora» aldizkarian idatzi nuenagatik juzgatu naute, dirudienez nik Gobernuari irainak bota dizkiodalako. Nik nahi dudana orduan zera da: idatzi nuena egia dela frogatzen utz diezaidatela. Guretzat garrantzitsuena ez da egiten didaten epaiketa hau, «inkontrolatu» horiek beren krimenak egiteko duten erreztasuna eta polizien gehiegikeriak salatzeagatik egiten didaten epaiketa; artikuluaren mamia da guri inporta zaiguna. Batetik atentatu eta gehiegikeriak produzitzen direla, bestetik hori inpunitate oso batekin egiten dutela eta azkenik gobernuaren jarrera. Horiek dira garrantzia dutenak.
Guk salatu duguna zera izan da: elementu inkontrolatu horiek duten inpunitatea eta zenbait agintarirekin duten lotura. Gobernuaren jarrerak, esaten duguna egia den ala ez inbestigatzeko partez gu kartzelara eraman nahi izateak, esaten duguna egia dela erakusten du.
A.–HBko jende horrek hainbeste epaiketa darabilzue, eta hain motibo ezberdinengatik, eta askotan azpian dauden arazoak aztertzea ahaztu egiten zaio jendeari. Zer zioen zehazki zure artikuluak?
M.C. - 1979ko Sanferminak baino lehentxoago idatzia dago. Eta hasten da aipatzen nola bi urte lehenago German Rodriguez Iruñean eta Barandiaran gaztea Donostian hil zituztenen identitatea argitzeko zegoela artean. Gaur egun ere berdin jarraitzen duen bezala. Eta horren ondoren fetxa hori baino lehen argitu gabeko atentatu eta hilketa guztien zerrenda egiten nuen, hil berri zituzten Ansa, Argala, Emilia Larrea, Aranburu, Iturrioz eta Gladis del Estalekin bukatuz. Eta aurrerantzean berdin jarraituko zutela, argitasun asmorik ez zegoelako. Hortik hasten zen. Eta zera nioen bukaeran: «Ekintza hauen azpitik bakarrik gobernua, gobernuan dagoen alderdia eta bere efektiboak egin daitezke.
A.–Duela lau urteko gauzez ari zara, dena dela. Eta 1979koak ahaztu samarrak ere baditugu, oso urrun geratzen dira.
M.C.–Errekurtso batzuk ere aurkeztu ditut eta luzatuko zen horregatik ere. Halaz eta guztiz, inzidentzia politak izan dira epaiketa honen inguruan. Hasiera Fiskal nagusiak eman zion, eta hori garai hartan Fanjul Sedeño zen, UCDk jarria eta Francoren garaian «Secretario Nacional del Movimiento» izana. Kerella Monzon eta bion kontra ezarri zuen, baina gero Telesforo hil eta harena sobreseitu zenez, bakarrik geratu nintzen. UCDk jarritako fiskal batek sartzen du, beraz kerella. eta UCDk erabakitzen du senatuan nire epaiketa. bere aurka bait zihoan artikulua. PSOE eta PNVk kontrako botua eman zuten.
Behin horretan, nor jartzen dute Tribunal Supremoan magistratu ponente, hau da, auzia sakonki aztertu eta proposamenak egingo dituena? Hijas Palacios. Hau Francoren garaiko "Tribunal de Orden Público" hartako juez izan zen, pertsona bat PNVkoa izateagatik juzgatzen zuten garaietan. Garai haietan ospetsu egin zen Hijas Palacios hau bere gogortasunagatik, abokatuon lana zailduz, edozergatik sala hustu eraziz, eta beste.
A.–Beste magistratuak ere izango dira tribunal horretan...
M.C.–Beste magistratu bat Francoren garaian «Director General de Prensa» izana zen, praktikan zentsore. Zentsore izandako bat dago, beraz, prentsa askatasuna zintzilik dagoen prozesu batean. Magistratuetako beste bat Hitlerri laguntzeko Francok bialdu zuen "División Azul" hartan ibilia zen. Jende horrek, hortaz. niregandik asko apartatzen dituen ikuspegi politiko bat daukate, hori hasteko Baina gainera, beren karreran zehar erakutsi dute askatasun kontutan gauzak nola ulertzen dituzten. Eta...begira, hirurogei urteko gizon bat ez da hola-hola aldatzen. Ez daude ez adierazpen askatasunera, ez erregimen parlamentario batera ohituak.
A.–Eta zuk orduan rekusatu egiten duzu tribunal horretako juezjendea.
M.C.–Baina ez zidaten idatzia onartu ere egin nahi. Tribunal Constitucionalera jo behar izan nuen...papera onar zezaten! Guk arazo penalak ikusten dituen Sala rekusatu genuen. Orduan biltzen da Auzitegiaren plenoa, beste sala guztiak batean... Eta nire eritzia han defenditzen nuenean. Francoren denboran holako kargu politikoak edukitako jendeak ezin nauela juzkatu, beste juez batzuk ere begiratzen ninduten esanaz bezala «aizu, kabroi zerria, nik ere karguak izan nituela Francoren garaian!». Gertatzen da magistratu gehienak Francok berak izendatu zituela. gatxi dira geroztik egindakoak.
A.–Eta zure eskaerari ezezkoa ematen diote.
M.C.– Hori da, juez horiek ni epaitzeko nahikoa gai badirela, eta aurrera doa prozesua. Baina nik aurkeztu nahi nituen froga guztiak galerazi zizkidaten, idatzi nuena egia dela frogatzeko hogeitamar froga aurkeztu nahi bait nituen. Froga bakarrak beraz. aurkez ditzakedanak, zerak dira: neroni egindako interrogatorioa eta sumarioan agertzen direnak, juezak berak egindako orrialdeak: nire artikuluaren fotokopia-eta. Frogak, berrogeitamar lekukoak, Europako parlamentariak asko, denak atzera bota dizkidate.
A.–Panorama horren aurrean zerbait pentsatuko zenuen, aldegitea edo...
M.C.–Zer egingo dudan oraindik pentsatu gabe daukat, eta gainera erabakiak denon artean hartu beharko ditugu. Pentsa ezazu, gainera, Gernikako gorabehera harengatik zain dugun epaiketa ere berehala dugula.
Dena dela, kondenatu nahi nautela argi dago, magistratuak nortzuk diren, frogarik gabe uztea, zein momentutan ateratzen duten epaiketa,... Auzi mordo bat datorkigu une honetan, Periko Solabarriarena berehala da, Gernikakoena, Anoetako mitin batean erretako bandera baten errespontsabilitateena,... Ez da kasualitatea gauzok denak batera irtetea, eta dagoen giro honekin.
A.– Madrilgo egunkariak irakurriz-eta nabari den giroarekin, egun gorria daukazu.
M.C.–beste batzuek uste dutenaren kontra, juizio politikoen erresultatuetan inziditu litekeela uste dut. Bai masak mugituz presioa sortuta, Burgosko juizioan gertatu zen bezala, eta bai, aurreko kasua ez bait da oraingoa, sistemari kontresanak ager eraziz. Honi gogor eutsi diogu eta Europako demokrazia parlamentarioekin kontrajarri nahi ditugu, horretarako dakarzkigu obserbadoreak, ze demokrazia klase dugun ikus dezaten. Nire kasuan auzia iraultzea gaitz ikusten dut, baina beti izango da mesedegarri posibilitateak erabiltzea, bai niretzat eta baita herri osoarentzat ere.
Espresio askatasuna nola zanpatzen den salatzen dugu horrela, eta askatasun demokratikoak nola ulertzen dituen errejimen honek. Demokrazia dela diote, eta jendeari tipo bati botoa ematen lagatzen diote, baina gero hautatua sakrifizioetako akerra bezala zapaltzeko. «Bota ezazu libreki», baina gero zuk aukeratutako ideologiako tipo hori makurtzen ez bada bere bozemaileei gezurra sartuz... egurra.
Epaiketa honek, horretan, trapu zahar eta zerrikeria guzti horiek berriro kaleratzeko behintzat balioko du.
A.–Hemen demokrazia burgesik ez dela esistitzen diozu. Horretan beste politiko gehienen aurka zoaz, bada.
M.C.–Edo haiek doaz nire kontra. Frantziako estatuan gertatzen dena ikusi besterik ez dago. Ez nago sistema frantsesak edo ingelesak liluratua, baina direnarekin koerente dira haiek behintzat. Estatu Batuetan bertan, daukaten faxismoarekin, maila internazionalean batez ere. Baina Nixon lehendakari zenean prentsak salatu zuen eta pikutara joan zen. Hemen izan balitz sei urte sartuko zizkioten, Nixonek agintean jarraituko zuen eta kazetaria txironara edo exiliora. Baina USAn, bere gora behera guztiekin baina forma demokrata-burgesak bebintzat errespetatzen dituzte. Zer esanik ez parlamentari bat baldin bada. baina baita kazetari bat bada ere.
Frantzian berdintsu. Bokassaren diamante famatu haiekin Giscardi kristorena montatu zitzaion, eta hauteskundeetan (beste mila gauza tartean ziren, bai) zulora joan zen. Espainian? Ez zioten salatu zuenari egia zein zen demostratzen utziko. Ez kazetari bazen, ez partikular bat bazen eta ezta HBko Parlamentari bazen ere. Europan itxurak gordetzea behintzat gustatzen zaie, eta ez dute inolaz ere parlamentari bat hola hola epaiketan sartzen. Nola bada, justuki gaizki dauden gauzak sala ditzan aukeratu dute eta?
A.–Zurea epaiketa bat bakarra balitz onean bukatzea ere posible izango litzateke, agintariei traba haundia sortzekotan diot. Beti izango litzateke konponketaren bat posible, indulto batekin besterik ezean. Baina Gernikakoarena ere hor duzu, gero beste bat...
M.C.–Hau «Plan Zen» delako horretan sartua egon daiteke, edo aipatzen dizkiguten lege berri horietan. Euskal Herrian indarra duen aukera politikoari burua moztu nahi diote. Kalean hainbeste polizia zabaldu duten bezala. Bertol Bretch-ek esaten zuen hura, gaur nire bila dutoz eta zaude prest anaia, bihar zure bila joanen bait dira. Une honetan oposizio nagusia geu gara, eta goitik moztu nahi gaituzte, baina erne!, demokratikoki. Ikusiko dugu bihar noren bila joango diren.
Demostratu nahi dutena azken finean zera da, aukera independentzizaleak ez duela irtenbide paketsu posiblerik. Norbaitek besterik erizten bazuen... Hemen, duela denboraldi bat, «banco de pruebas» batean gaude, zentzu historiko batean hartu nahi baduzu, mende batzutatik hona: eta azkenaldiari helduz, Franco hilez geroztik. Egunez egun egiten dugu aproba ea aukera independista batek hemen lekurik baduenetz, pakean alegia. Eta bide hori ez dela esistitzen erakusten digute.
A.–Gauzak beste modu batean konpontzearen atzetik hor dabiltza PNV eta EE, zurekin ados ez daudenak. Hau da: ziur galtzera, eta odol artean gainera, josteko partez badagoela mantxo eta zailago baina irabaztera eraman galizakeen bide bakar bat.
M.C.–Bide horrek dakar, nahi ta nahi ez. PNV eta EEk egunero egin beharra daukatena: asmo independentista batetik datozela, eten gabe beren pentsamendua ezkutatuz ibili behar dute. Sinisten ez dutena aitortu beharrean aurkitzen dira, ondradu ezin izan. espainolen batasuna zutabe duen Konstituzio bat juratu behar dute. ez-independentziari zin egin behar diote, kargu batzuk edukitzearren beren estatutuetan Espainiako aberriaren batasuna sartu behar dute. Horrek garrantzia haundia dauka, Espainiatik presio haundiak bait datozkie beren independentismoari uko egin diezaioen, eta amore ematen ari dira etengabe.
Beren baseak orduan beren nortasunarekin, beren izatearekin kontraesanean aurkitzen dira, PNV historikoan gerra garaian borroka harmatua egiten ibili zirenak, EEn duela denbora gutxiago borroka harmatuaren sostengu izan direnak.
Orduan errealitate zorrotz bat planteatzen zaizu: politikoki funzionatu ahal izateko, inskribiturik egon behar duzula talde politiko gisa, baina horretarako independentziaren alde zaudenik ezin duzu aitortu, espainol batasuna onartu behar duzu. Guk ezin dugu hori egin, abertzaleak bait gara, independtzizaleak.
A.–Zeuk ere aipatzen duzun legez, borroka harmatuaren arazora iritsi gara.
M.C.–Behin baino gehiagotan esan didate borroka harmatuari buruzko debateren batera-edo azaltzeko, alde hitz egiteko. Eta ez noa, ez bait dago baldinizarik horretarako, ezin naiz-eta besteen askatasun berdinez mintzatu. Askatasun osoz hitz egiten duenak askoz gehiago konbentzi dezake jendea zentsuratua, askotan konturatu gabe bere burua zentsuratuta, dagoenak baino.
Baina joatea ukatu badut ez da horregatik bakarrik izan. Konklusio batera iritsi naiz: borroka harmatua filosotikoki justifikatu nahi izateak ez du zentzurik, kontra daudenak dira beren jarrera justifikatu behar dutenak. Auzia zera da, ea zergatik dagoen Herri bat harmekin erantzutera behartua. Beste biderik ez dagoelako gertatzen da hori, eta horren arrazoia da esplikatu behar dena.
Non ematen da borroka harmatua? Euskal Herrian, eta hemen erantzun harmatua duela ehun eta berrogeitamar urtetatik honuntz behintzat badago. Joan den mendean izan zen, mende honetan ere bai, eta une honetan bizi duguna azken mendeotako luzeena da. Zer gertatzen da hain Herri txiki batek horretan jarrai dezan hainbeste denboran eta harmaz, teknikaz eta abarrez gainditzen dutenek, kolaboratzaileak badituzte ere, garbitu ez dezaten? Biolentzia bera da ongien justifikatzen dena, besteak dute justifikazio beharra.
A.–Baina biabilidadea ere hor dago, bide batetik aurrera ateratzeko posibilitatea. Bai bait dira abertzale eta independistak PNV eta EEn ere eta...
M.C.–Nazio zapalketa egoera batean ondradutasuna oso garrantzizkoa da, zure pentsamentua gorde beharrik ez izatea, hipokrita ez izatea. Konstituzioa sinatzen dute eta edozein komunikabidetan galdetzen badiete ezkutatu egiten dute pentsatzen dutena. oilarrak kantatu aurretik San Pedrok hiru aldiz ukatu zuen bezala.
Errore haundi bat da hori. gaur egun dugun punturik garrantzizkoenetako bat jendearen kontzientzia mantentzea delako, jendearen kontzientzia independentista. Masen pedagogia elementu inportante bat, inportanteena behar bada une honetan. Joku horiek arriskugarriak dira, gure burruka honek mendeak dakarzki, eta ezin dugu pentsatu egun pare batean independentzia lor dezakegunik. Zenbat denbora iraungo duen ez dakigun gerra batean garrantzizkoa da zuzia itzaltzen ez uztea, eskuz esku pasa dadila, zuzia atzetik datozenei pasa ahal izan diezaiegula. Horregatik esan behar da hain garbi bakoitza dena.
Eta gero epe motzerako zuk diozun bezala kalkuluak egin dituzten jendeak... Hor duzu «damutuak» deitu zaien pertsonak. Egin zitzaidan kontsulta batean. esan nion bati ziur nengoela errejimenak horietako baten beharra izan bezain laster poliziak detenituko dituela, torturatuko dituela. Ez du beren kontrako ezer aterako agian. baina beren lagunen kontra aterako du. Ikusi duzu, egunotarako bat eta bi baino gehiago paseak dira jadanik komisaldegitik, Joan Mari Bandresen desesperaziorako, dena konpondurik zutela esan zaienak pasa dituztela eta torturatu eta dena.
Hau aspalditik ari gara esaten, eta gauzak abisatu bezala ari dira gertatzen. Horretan oker daude joku klase horietan dabiltzenak. Eta indarrik badute, oraindik, beste sektoretako jendeak egiten dugunagatik da. Gu ez bageunde, Espainiak ez lieke hainbeste laguntza emango telebista mailan-eta.
A.–Oraintsu izana da, bestalde, Urrutikoetxea kapitainaren aurkako epaiketa ere. Eta sententzian, ez dakit + considerandoen–ala + resultandoen–artean, errua kazetariari egozten zitzaion, Xabier Oleagari.
M.C.–Epaiketa politikoak dira eta horietan holako gauza bitxiak gertatzen dira. Ez da juzgatzen gertaera edo ekintza bat soilik eta hotzean, gauza pila bat epaitzen da. Epaitzen denaren nortasunak garrantzia du, kanpoan ikusten den indar erlazioak ere bai,... Juzgatzen zen etsaia «Punto y Hora» zen, ez militarra. Eta hori nahi gabe ere ateratzen zaie epaian. Nahi gabe diot, konturatuko balira kontu gehiago ibiliko bait lukete, aseptiko itxura ematen saiatzen dira eta. Mundu guztiak kapitainarekin ari zirela uste zuen eta bitartean «Punto y Hora» eta bere ideologiarekin ari ziren.
Iñaki ZUBIONDO
4-7

GaiezPolitikaEuskal HerrPresoakEpaiketak
PertsonaiazCASTELLS1
EgileezUBIONDO1Politika

Irakurrienak

Matomo erabiliz

Ertzaintzak herritar bati Irunen egindako erasoak haserrea eragin du

Lander Arbelaitz Mitxelena

"Zenbat dugun kontatzeko!" Euskal Herriko mapa sortu dute

Euskal Irratiak

54 urteko espetxe eskaera sei pertsonarentzat presoen ongi etorriak antolatzea egotzita

Xabier Letona Biteri

"Nire burua duela 20 urte bezain indartsu ikusten dut"

Euskalerria irratia | Miren Mindegia

Efemeridea: Joxepa Antoni Aranberri ‘Xenpelar’ bertsolariak neskazaharrren defentsan bertso sorta argitaratu zuen

ARGIA

Israel ahulduta eta Iran boterea hartuta

Asier Blas Mendoza

Azkenak

2024-05-12 | Urko Apaolaza Avila

Koopfabrika

Kooperatiba eraldatzaileen harrobia

Olatukoopek beste hainbat eragilerekin batera garatu duen proiektu nagusienetako bat KoopFabrika da, ekintzailetza soziala bultzatzeko helburuz 2017an sorturiko programa, eta gaur egun oraindik martxan dagoena.

Hasiera batean, lehenengo ideia izan zen ekonomia... [+]

2024-05-12 | Nerea Menor

Ghayath Almadhoun

"Alemania nagusitasun zuriaren piramidearen gailurrean dago, eta lehen holokaustoa ukatu zutenek orain Nakba ukatzen dute"

Ghayath Almadhoun-ekin hitz egin dugu Alemaniako zentsura sistemikoaz eta horren ondorioez. Siriako Damaskon 1979an jaiotako poeta palestinarra, Suediara joan zen bizitzera eta egun Berlinen bizi da. Bere poesiak, ia 30 hizkuntzatan itzulia, maitasuna, tokialdatzea eta nortasuna... [+]

2024-05-12 | Estitxu Eizagirre

Amillubiren festa maiatzaren 11n

Lurra taupaka hasiko da

Urola ibaiaren meandroan, Zestoako Iraeta auzoan daude Amilibia baserria eta bere lur emankorrak: 5 hektarea baso eta 4 hektarea laborantza lur. Laborantza ekologikoa sustatzen duen Biolur elkarteak baserria eta lurra kolektibizatu nahi ditu Amillubi proiektuaren bidez... [+]

2024-05-12 | Amets Aranguren Arrieta

Pastoral bat Iruñearendako

Herri-antzerki forma bat da pastorala. Sujet edo protagonista bat (hildakoa) hautatu eta bere bizia bertsotan ematen duena. Kantua ere presente dago emanaldian. Taula zuzendaria, taula gainean arituko diren arizaleak eta musikariak aritzen dira pastorala ematen den egunean... [+]

2024-05-12 | Urko Apaolaza Avila

'Ekonomia eraldatzailea(k)' liburua

Ekonomiaren adjektibo guztiak

10. urteurrena kari, Olatukoopek bi liburuxka atondu ditu eta labean ditu jadanik, ekonomia eraldatzailearen eta kooperatibagintzaren ingurukoak biak ala biak. Alde batetik, herri-kooperatiben inguruko eskuorri edo gida bat kaleratuko dute, herri kooperatiba bat zer den... [+]

Eguneraketa berriak daude