BERGARAKO EUSKAL KULTUR HAMABOSTALDIA

1974ko abenduaren 01an

BERGARAKO EUSKAL KULTUR HAMABOSTALDIA
- "Urrats Berriak" taldeko arduradunekin elkarrizketan.
- Hamazazpi eguneko hamabostaldi bat eta inguruan sortu den giroa.
- Herri mailan, gerra ondoan, Bergaran egingo den euskal agerraldirik nagusiena.
Ez zaizkit gero bergararrok haserratuko, baldin gaurkorik baino gizarte eraginkorragorik ezagutu duen herri batetan bizi direla badiot.
Bai, Bergara herriak, gaur egun duen baino oihartzun eta ospe handiagorik izan zuen Euskal Herrian zehar XVIII eta XIX mendeetan, Azkoitiko Zalduntxoak eta Bergarako "Real Seminario" delakoaren ekintzez, batik-bat.
Orain datoz berrehundaka urte, hain zuzen, Xabier Muniberen "El borracho burlado" euskal irri-opera Bergaran aurkeztu zela lehendabizikoz, eta era honetako kultur antzespen eta agerraldiak nahiko usu izan ziren Bergaran, 1932 urtean azken Euskal Jaiak eratu ziren arte. Geroztik, azken urteotako kultur saioak eta beste hainbat ahalegintxo ezik, ezer guti.
Hutsune honetaz ohartuz, eta lokartua edo dagoen herri piztarazi asmoz, programa guztiz joria moldatu dute Bergaran, "hamabostaldi" delako bat alegia, eta, moldatu ere, behar bada honelako adiarazpen handi-mandiak beren munorik gorenera helduak diren garaian moldatu, hain zuzen.
Hauk honela, hamabostaldi honetako hainbat arduradun mintzatu dugu, Bittor Gorrotxategi eta Xabier Muruamendiaraz bikotea batik-bat, "Real Seminario" delako gela batetan apropos prestatua duten bulegoan.
Abenduan, hilaren 6tik 22ra arteko hamazazpi egunen barruan, Euskal Kultur Hamabostaldi bat egiteko asmotan diharduzue. Noiz eta nola sortu zen asmo hori?
–Iaz zenbait hitzaldi eratu genuen, eta giro haretan zerbait gehiago egitea pentsatu genuen.
Zer dela eta "hamabostaldi" bat?
–Egia esan, lehendabizi "aste" bat egitea pentsatu genuen, gero hamar eguneko programa atera bazitzaigun ere. Hamar egunekoa eginez gero, hamabostekoa burutu genuen, eta, azken batez, hamazazpi eguneko "hamabostaldia".
Nork eratzen du hamabostaldi hau?
–Gu geu "Juventudes Parroquiales"eko Euskal Kultur Batzordekoak gara, baina laster konturatu ginen honen programa luze batek, talde soil batena baino, herri oso baten ekintza izan behar zuela.
Beraz, herri guztiak parte hartzen ahal du hamabostaldi honen eraketan?
–Teoriaz bai. Guk programa burutu ondoren –programa geuk egina bait da–, biltzar bat egin genuen herriko elkarte guztietako ordezkariekin, kultur elkarte zein bestelakoekin ere. Bergaran lehendanik ere eratua da elkarte guztietako ordezkarien biltzarra. "Alkartu-nai" deritza, eta, esan bezala, elkarte guztiek osatzen dute.
Eta zer nolako harrera izan zenuten?
–Harrera ezin hobea, egia esan, Lehenbizikoz taxutu genuen programa irakurri ahala, guztiok bat etorri ziren. Oztopoak eta aldez aurretiko eragozpentxo batzuk ere sortu ziren, hori bai, baina azken batean denok aho batez onartu zuten gure ekintza. Biltzar haren ondorio izan zen Bergarako Urrats Berriak izeneko talde berria sortzea euskal hamabostaldi honetaz bereziki ardura zedin.
Hitz gozoez gainera, egiazko laguntzarik izan ahal duzue?
–Horixe bai, hirurogeitaka lagun ari dira zortzi-hamar batzordetan lanean. Egundainoko giroa sortarazi da. Guk geuk ez genuen beste horrenbeste espero. Jendea edozer gauzatarako prest dago, eta hara-hona joateko autoa eta laguntza eskaini duen jendea ere bada.
Nola burutu duzue hamazazpi eguneko programa hori?
–Bueno, programa guztiz zabal eta hedatua da. Era guztitako gai eta arlori lotzen zaio. Hamazazpi egun barruan denetatik agertarazi nahi izan dugu, hala hitzaldiak nola arte eta liburu erakusketak, antzerki, bertsolari eta haur saioak. Baita era desberdinetako kanta jaialdiak, folklore agerpenak, maskaradak eta abar.
Hitzaldiak burutzean gai zehatzik kontutan hartu ahal duzue?
–Ez, horretan ere ez dugu gai zehatzik jarraitu, arteaz, irakaskintzaz, kazetaritzaz, historiaz zein hirigintzaz eta ekologiaz izango dira hitzaldiok
Gaiak konkretatu beharrean ez ote gauden gaur egun, uste du askok...
–Bai, horixe bai, horretan gaude gu ere, baina herri eta kasu guztientzat ez du, gero, araudi berberak balio.
Bergaran ez da sekula honelakorik egin, aurten da lehena, gerra ondoan behinik behin. Beste herrietan egindakoak ezezagun zaizkie bergarar gehienei. Tolosako eta Azpeitiko hamabostaldiak izan ditugu guk kontutan, eta haien esperientziak berriak dira guretzat.
Guk euskal mugimenduaren ikuspegi osotu bat nahi izan diegu geure herrikideei eskaini. Horregatik denetik azaldu nahi izatea.
Nere galdera hitzaldiei buruzkoa zen, ordea...
–Baita, hitzaldiak ere, azterketa gisa baino, dibulgazio mailan dira burutuak. Arte, kazetaritza, hirigintza, ekologia zein euskal unibersitateari buruzko hitzaldiak, mahai inguru edo jendaurreko elkarrizketa bezala eratzeko dira, jende xeheari errazago eta interesgarriago izan dakizkion.
Hitz batez esatekotan, programa "erakargarri" bat moldatu nahi izan dugu, bai hitzaldi kontuan, eta baita kaleetan zehar eratuko diren saioetan ere, eskulanen erakusketa eta haurren maskaradak, esate baterako.
Urtero hamabostaldi bat eratzeko asmorik ahal duzue?
–Ez, ez dugu urtero honelakorik eratzeko asmorik, eta bigarrena eratuko dugun ere ez gara oraindik pentsatzen hasi.
Lehen hamabostaldi hau, ondoren urratu beharko ditugun bideen lehen pausoa izan dadin nahi genuke.
Geroxeago zenbait hitzaldi sail eratu nahi genuke, gai zehatzei atxikiak gainera, Azpeitiko "Urolaldeko Saiakerak" bezalatsu edo.
Zer nahi dugun badakigu, nondik joko dugun geroak esan beza.
Ez da guti. Ekin eta jarrai.
KOLDO OLAZABAL
"Real Seminario" delakoa
Gaur egun Aranzadi Ikastola dena, eta beste hainbat kultur mugimenduren eragile.
1

GaiezKulturaEkitaldiakBesteak
EgileezOLAZABAL1Kultura

Irakurrienak

Matomo erabiliz

Pastoral bat Iruñearendako

Amets Aranguren Arrieta

Efemeridea: Guardia Zibila EHko heroinarekin lotuta zegoela zioen 'Navajas txostena' bidali zioten Espainiako fiskal orokorrari

ARGIA

Efemeridea: Boliviako poliziak Monika Ertl hil zuen, Che Guevara mendekatu zuen gerrillari alemaniarra

ARGIA

54 urteko espetxe eskaera sei pertsonarentzat presoen ongi etorriak antolatzea egotzita

Xabier Letona Biteri

"Zenbat dugun kontatzeko!" Euskal Herriko mapa sortu dute

Euskal Irratiak

Ertzaintzak herritar bati Irunen egindako erasoak haserrea eragin du

Lander Arbelaitz Mitxelena

Azkenak

2024-05-13 | Gorka Peñagarikano Goikoetxea

Analisia

Negu gorri, hondamendia iragarri

2024-05-13 | Cira Crespo

Ukelele baten atzean Hawaii aurkitu nuen

2024-05-12 | Urko Apaolaza Avila

Olatukoop

Hamar urte lanean, denontzako bizitza oparoagoaren alde

Gizartea eraldatzeko helburuz jaio zen Ekonomia Sozial Eraldatzailearen mugimendua Euskal Herrian duela hamar urte, Olatukoop sarean bilduta. Denbora honetan ez da gutxi egindakoa: hamaika kooperatiba eta ekimen jarri dituzte martxan, eta sarea zabaldu egin da. Baina erronkak... [+]

2024-05-12 | Estitxu Eizagirre

Amillubiren festa maiatzaren 11n

Lurra taupaka hasiko da

Urola ibaiaren meandroan, Zestoako Iraeta auzoan daude Amilibia baserria eta bere lur emankorrak: 5 hektarea baso eta 4 hektarea laborantza lur. Laborantza ekologikoa sustatzen duen Biolur elkarteak baserria eta lurra kolektibizatu nahi ditu Amillubi proiektuaren bidez... [+]

2024-05-12 | Amets Aranguren Arrieta

Pastoral bat Iruñearendako

Herri-antzerki forma bat da pastorala. Sujet edo protagonista bat (hildakoa) hautatu eta bere bizia bertsotan ematen duena. Kantua ere presente dago emanaldian. Taula zuzendaria, taula gainean arituko diren arizaleak eta musikariak aritzen dira pastorala ematen den egunean... [+]

Eguneraketa berriak daude