BERGARAKO EUSKAL KULTUR HAMABOSTALDIA


1974ko abenduaren 01ean
Zure babesik gabe independetzia ezinezkoa zaigu
BERGARAKO EUSKAL KULTUR HAMABOSTALDIA
- "Urrats Berriak" taldeko arduradunekin elkarrizketan.
- Hamazazpi eguneko hamabostaldi bat eta inguruan sortu den giroa.
- Herri mailan, gerra ondoan, Bergaran egingo den euskal agerraldirik nagusiena.
Ez zaizkit gero bergararrok haserratuko, baldin gaurkorik baino gizarte eraginkorragorik ezagutu duen herri batetan bizi direla badiot.
Bai, Bergara herriak, gaur egun duen baino oihartzun eta ospe handiagorik izan zuen Euskal Herrian zehar XVIII eta XIX mendeetan, Azkoitiko Zalduntxoak eta Bergarako "Real Seminario" delakoaren ekintzez, batik-bat.
Orain datoz berrehundaka urte, hain zuzen, Xabier Muniberen "El borracho burlado" euskal irri-opera Bergaran aurkeztu zela lehendabizikoz, eta era honetako kultur antzespen eta agerraldiak nahiko usu izan ziren Bergaran, 1932 urtean azken Euskal Jaiak eratu ziren arte. Geroztik, azken urteotako kultur saioak eta beste hainbat ahalegintxo ezik, ezer guti.
Hutsune honetaz ohartuz, eta lokartua edo dagoen herri piztarazi asmoz, programa guztiz joria moldatu dute Bergaran, "hamabostaldi" delako bat alegia, eta, moldatu ere, behar bada honelako adiarazpen handi-mandiak beren munorik gorenera helduak diren garaian moldatu, hain zuzen.
Hauk honela, hamabostaldi honetako hainbat arduradun mintzatu dugu, Bittor Gorrotxategi eta Xabier Muruamendiaraz bikotea batik-bat, "Real Seminario" delako gela batetan apropos prestatua duten bulegoan.
Abenduan, hilaren 6tik 22ra arteko hamazazpi egunen barruan, Euskal Kultur Hamabostaldi bat egiteko asmotan diharduzue. Noiz eta nola sortu zen asmo hori?
–Iaz zenbait hitzaldi eratu genuen, eta giro haretan zerbait gehiago egitea pentsatu genuen.
Zer dela eta "hamabostaldi" bat?
–Egia esan, lehendabizi "aste" bat egitea pentsatu genuen, gero hamar eguneko programa atera bazitzaigun ere. Hamar egunekoa eginez gero, hamabostekoa burutu genuen, eta, azken batez, hamazazpi eguneko "hamabostaldia".
Nork eratzen du hamabostaldi hau?
–Gu geu "Juventudes Parroquiales"eko Euskal Kultur Batzordekoak gara, baina laster konturatu ginen honen programa luze batek, talde soil batena baino, herri oso baten ekintza izan behar zuela.
Beraz, herri guztiak parte hartzen ahal du hamabostaldi honen eraketan?
–Teoriaz bai. Guk programa burutu ondoren –programa geuk egina bait da–, biltzar bat egin genuen herriko elkarte guztietako ordezkariekin, kultur elkarte zein bestelakoekin ere. Bergaran lehendanik ere eratua da elkarte guztietako ordezkarien biltzarra. "Alkartu-nai" deritza, eta, esan bezala, elkarte guztiek osatzen dute.
Eta zer nolako harrera izan zenuten?
–Harrera ezin hobea, egia esan, Lehenbizikoz taxutu genuen programa irakurri ahala, guztiok bat etorri ziren. Oztopoak eta aldez aurretiko eragozpentxo batzuk ere sortu ziren, hori bai, baina azken batean denok aho batez onartu zuten gure ekintza. Biltzar haren ondorio izan zen Bergarako Urrats Berriak izeneko talde berria sortzea euskal hamabostaldi honetaz bereziki ardura zedin.
Hitz gozoez gainera, egiazko laguntzarik izan ahal duzue?
–Horixe bai, hirurogeitaka lagun ari dira zortzi-hamar batzordetan lanean. Egundainoko giroa sortarazi da. Guk geuk ez genuen beste horrenbeste espero. Jendea edozer gauzatarako prest dago, eta hara-hona joateko autoa eta laguntza eskaini duen jendea ere bada.
Nola burutu duzue hamazazpi eguneko programa hori?
–Bueno, programa guztiz zabal eta hedatua da. Era guztitako gai eta arlori lotzen zaio. Hamazazpi egun barruan denetatik agertarazi nahi izan dugu, hala hitzaldiak nola arte eta liburu erakusketak, antzerki, bertsolari eta haur saioak. Baita era desberdinetako kanta jaialdiak, folklore agerpenak, maskaradak eta abar.
Hitzaldiak burutzean gai zehatzik kontutan hartu ahal duzue?
–Ez, horretan ere ez dugu gai zehatzik jarraitu, arteaz, irakaskintzaz, kazetaritzaz, historiaz zein hirigintzaz eta ekologiaz izango dira hitzaldiok
Gaiak konkretatu beharrean ez ote gauden gaur egun, uste du askok...
–Bai, horixe bai, horretan gaude gu ere, baina herri eta kasu guztientzat ez du, gero, araudi berberak balio.
Bergaran ez da sekula honelakorik egin, aurten da lehena, gerra ondoan behinik behin. Beste herrietan egindakoak ezezagun zaizkie bergarar gehienei. Tolosako eta Azpeitiko hamabostaldiak izan ditugu guk kontutan, eta haien esperientziak berriak dira guretzat.
Guk euskal mugimenduaren ikuspegi osotu bat nahi izan diegu geure herrikideei eskaini. Horregatik denetik azaldu nahi izatea.
Nere galdera hitzaldiei buruzkoa zen, ordea...
–Baita, hitzaldiak ere, azterketa gisa baino, dibulgazio mailan dira burutuak. Arte, kazetaritza, hirigintza, ekologia zein euskal unibersitateari buruzko hitzaldiak, mahai inguru edo jendaurreko elkarrizketa bezala eratzeko dira, jende xeheari errazago eta interesgarriago izan dakizkion.
Hitz batez esatekotan, programa "erakargarri" bat moldatu nahi izan dugu, bai hitzaldi kontuan, eta baita kaleetan zehar eratuko diren saioetan ere, eskulanen erakusketa eta haurren maskaradak, esate baterako.
Urtero hamabostaldi bat eratzeko asmorik ahal duzue?
–Ez, ez dugu urtero honelakorik eratzeko asmorik, eta bigarrena eratuko dugun ere ez gara oraindik pentsatzen hasi.
Lehen hamabostaldi hau, ondoren urratu beharko ditugun bideen lehen pausoa izan dadin nahi genuke.
Geroxeago zenbait hitzaldi sail eratu nahi genuke, gai zehatzei atxikiak gainera, Azpeitiko "Urolaldeko Saiakerak" bezalatsu edo.
Zer nahi dugun badakigu, nondik joko dugun geroak esan beza.
Ez da guti. Ekin eta jarrai.
KOLDO OLAZABAL
"Real Seminario" delakoa
Gaur egun Aranzadi Ikastola dena, eta beste hainbat kultur mugimenduren eragile.
1

GaiezKulturaEkitaldiakBesteak
EgileezOLAZABAL1Kultura

Azkenak
2025-08-30 | Patxi Aznar
Beste urrats oker bat

Duela gutxi, Netanyahuren gobernuak, AEBen baimenarekin, legez kanpoko jarduerarekin jarraitzea erabaki du Gazan, eta zerrenda osoaren kontrola hartzea. Historia pixka bat egingo dut ez zaidalako zuzena iruditzen komunikabide edo kazetari batzuek Gazan gertatzen ari dena 2023ko... [+]


2025-08-29 | Egiari Zor
Elkarbizitza demokratikoak begirunea eta neurritasun instituzionala eskatzen ditu

Abuztu honetan polemika berri bat piztu digute, beste behin, belarrondokoa ematea baino larriagoa izan dena. Azken hamabost urte baino gehiagoan, Glen Cree ekimenetik hasi, Estatu bortxaren biktimei aitortza legala emateko mekanismoen sorreratik segitu eta herri honetan ireki... [+]


Caparrosoko Valle de Odieta makroetxaldea epaituko dute lurrak nitratoz kutsatu dituelakoan

Irailaren 2an izango da epaiketa Iruñeko Zigor Arloko 2. epaitegian, ustez 2021ean makroetxaldeak haren inguruko lurrak minden hondakinekin kutsatzeagatik. Sasoi hartan Valle de Odieta makroetxaldeko administrazio kontseiluan ari ziren bost pertsona epaituko dituzte.


Maila altua

Fitxa: Musika Hamabostaldia. Gewandhausorchester Leipzig.
Zuzendaria: Andris Nelsons.
Bakarlaria: Isabelle Faust (biolina).
Egitaraua: Pärt, Dvorak eta Sibeliusen lanak.
Lekua: Kursaal Auditorioa.
Data: abuztuaren... [+]


Eskoletako euskalduntzea “arriskuan” ikusita, Aiaraldeko dozena bat ikastetxek konpromisoen dekalogoa adostu dute

Gordin esan dute Aiaraldeko ikastetxeok: euskalduntzea “arriskuan dago” eta ikastetxeek, bakarrik, ezin diote aurre egin “egoera larriari”. Autokritika egin, eta hamar konpromiso hartu dituzte, hezkuntza komunitateek praktikara eramatekoak. Era berean,... [+]


Atlantikoko korronte baten kolapsoa adituek uste baino gertagarriagoa da

Ikerketa batek ondorioztatu du adituek uste baino AMOC korrontearen kolapsoa egoteko aukera handiagoak daudela. Korrontean aldaketa handiek eta azkenengo kolapso batek euri tropikaletan eraldaketa handiak eragingo lituzke, Europan negu oso hotzak eta uda lehorrak izango... [+]


Gutxienez 23 hildako izan dira Errusiak Kieven egin duen aire erasoan

600 misil eta dronetik gora bota ditu Errusiak Ukrainako hiriburuaren aurka. Gerra hasi zenetik egindako aire eraso handienetakoa da. Zelenskik nazioarteari eskatu dio erantzun dezala, Putin Trumpekin bildu eta bi aste eskasera.


2025-08-29 | Joan Mari Beloki
Trump bake bila?

Abuztuaren 15ean Vladimir Putin eta Donald Trump Alaskan bildu ziren. Ofizialki, Ukrainako gerrari amaiera emateko bidean beste urratsen bat emateko. Baina Gazan milaka pertsona hiltzeko gupidarik ez duen politikariak serio esan al dezake penagarria eta tristea dela Ukrainan... [+]


Poligono eolikoak: oportunismo gutxiago eta plangintza demokratiko gehiago

Duela egun gutxi 6.000 alegazio baino gehiago aurkeztu dira Azantzan eta Sarbilen poligono eoliko berri bat eraikitzeko proiektuaren aurka. Antzeko beste proiektu batzuetan bezala, herritar eta talde antolatuen ahaleginari, antolaketari eta lanari esker egin da alegazioendako... [+]


Nafarroako informazioaren arloko profesionalek Gazako kazetarien sarraskia salatu dute

Informazioaren arloko dozenaka profesional bildu dira ostegun arratsaldean Iruñeko Gazteluko Plazan, Gazan kazetari lanetan ari direnen aurka Israelgo armada egiten ari den sarraskia salatzeko.


Semaforo gorria

Artikulu bati zer nolako izenburua jarri ez da aise hautatzen, ezta? Hasiera batean, “euskaldun gezurti, tranpatiak” bezalako izenburua idazteko asmoa nuen, baina inor mintzeko gogorik ez dudanez, goikoari eutsi diot, ene gogoetaren muina hobeto ulertaraziko... [+]


Kai Nakaik, Marenek eta Olatz Salvadorrek gezurtatu egin dute Bilboko Udalak esandakoa: ez zien beste eszenatoki bat eskaini

Bilboko Udalak ostegunean adierazi du Abandoibarrako kontzertua bertan behera geratu eta gero, Plaza Biribileko agertokia eskaini ziela hiru artistei, baina ezezkoa eman zutela. Abeslariek bertsio hori ukatu eta zehaztu dute: bakarrik Kai Nakari eskaini zioten.


Bigarren aldiz moztu dute Espainiako Vuelta Israelen parte-hartzea salatzeko

Bigarren aldiz gelditu dute Katalunian Espainiako Vuelta Israel-Premier Tech taldearen parte-hartzea salatzeko. Hainbat pertsonak Palestinako banderak atera dituzte eta txirrindularien bidea oztopatu dute Oloten.


“Bero jasangaitza” eta “arreta urria” salatu dute Nafarroako Ospitale Unibertsitarioan

Nafarroako Osasun Departamentuak iragarri du ospitaleko solairu gehienak klimatizatuko dituztela 2026 amaierarako. ARGIAk elkarrizketaturiko bi erizain laguntzaileek nabarmendu dute premiazkoa dela banako gelak, komun irisgarriak eta aire girotua izatea.


Araba eta Nafarroa zeharkatzen zuten Forestaliaren bi autopista elektriko bertan behera geratu dira

Araba eta Nafarroa zeharkatu behar zituzten goi-tentsioko bi linea elektrikoren proiektuak ez dira gauzatuko. Espainiako Trantsizio Ekologikorako Ministerioak Aragoiko Tueste herrian Forestaliak egin behar zituen lau poligono eolikoen proiektuak artxibatu ditu.


Eguneraketa berriak daude