Adiskidetasuna, hausnarketa egiteke
Lagunen arteko erlazioak fluidoen fisikaren pean daude, amodio erlazioak baino gehiago, Zygmunt Bauman gorabehera. Ez du gura esan amodio harremanak, egun, solidoak direnik. Likuadora-ren soziologoak saiakera gomendagarria idatzi zuen horretaz, Maitasun likidoa, azpitituluz Giza loturen hauskortasunari buruz, konpromiso eta harreman iraunkorrak ezartzeko egungo arbuioa hizpide. Baina maitasun harremanek perimetro argia dute, adiskidetasunak ez bezala. Egonkorrak ez izan arren (ohi zenez eta poloniar pentsalariak nabarmentzen duenez), are gutxiago betierekoak, bikote erlazioen ingeradak (zer diren, noiz hasi eta amaitzen diren) definituago daude.
Jada ez dugu elkar ikusten kasik. Aspaldi ez dut haren berririk. Ea deitzen diodan. Elikatzen ez duguna ahitu egiten da. Behin gure zirkulu txikienean lagun mina izan zena apurka-apurka lagun ez-intimoen egoerara pasa daiteke, baita ezagun hutsen esparrura iritsi ere. Maitasuna ere zurbildu daiteke, noski, baina bikote erlazioa edo badago edo ez dago. Berriz, laguntasunak, likido bainoago, gasa dirudi sarri: hedatu ahala, dentsitatea eta sakontasuna galduz doa. Bikote harremana haustean kontsolatzen gaituzte. Non dago airean disolbatzen diren adiskidetasunen dolua?
Badakigu zer den maitasun deklarazioa, baina ez dago laguntasun aitortzarako eredu homologaturik. Gustuko dugun bat limurtu nahian ibil gaitezke, baina zelan irudikatu “bere adiskide izatea gustatuko litzaidake”? Ez da xelebre samarra? Adiskidetasun harreman bat hasteko nahiak ez du eskulibururik.
Elikatzen ez duguna ahitu egiten da. Behin gure zirkulu txikienean lagun mina izan zena apurka-apurka lagun ez-intimoen egoerara pasa daiteke, baita ezagun hutsen esparrura iritsi ere
Klasikoek laguntasunaren balioa nabarmendu dute maiz (ia beti gizonen arteko adiskidantza bertsioan). Ordea, gogoetok ezin dira konparatu amodiozko poesia tonekin, ez behintzat kantitatean. Feminismoak pertsonala politikoa dela ezarri zuenetik, feministok ez ezik, ezkerrak ere orokorrean hausnarketaren bat edo beste eskaini die harreman pertsonalei. Maitasunak jende askok partekatzen dituen kritikak sortu ditu (teorian guztiok dakigu “maitasun erromantikoa” kaltegarria dela, gero koherentziaz jokatzea apur bat gehiago kostatzen zaigun arren), kontrara, adiskidetasunak analisi-umezurtz jarraitzen du.
Autolaguntzaren arlo zalantzagarrian pertsona toxiko kontzeptua mahai gaineratu da. Utah-ko edo antzeko unibertsitateko ikerketa zegoen hor nonbait, emakumezkooi emakume-lagunekin harreman estuek ematen diguten pozaz. Gutxi gehiago. Bai, errepikatzen dugu lagunak zaindu behar direla, ezin ditugula komodin gisa erabili bikotekiderik ez dugun tarteetarako, baina osagai asko falta dira analisian, zer esan, jardueran. Adiskidetasunak ahaide pobrea izaten jarraitzen du.
“Hautatutako familia”-n hari-mutur asko lotu gabe gelditzen dira: nork hautatzen duen; nork hauta dezakeen; nor izaten den hautatua; zer gertatzen den hautatu nahi dugun batek beste harreman nagusi batzuk baditu; zer egin asko gustatzen ez zaigun norbaitek gu hautatzen bagaitu; zelan jokatu bat-batean lagun taldetxo esklusibo baten erdian gure burua sarkin bat bezala aurkitzean. Noizbehinka komunitatea eta zaintza ateratzen ditugu txisteratik, baina gero lagunen merkatua arautzen duten erregelek burtsako kotizazioren antza dute, interesak beti tartean. Eta zilegi da: oso lanpetuta gaude.
Pieza asko bat egin gabe daude oraindik. Ideologia neoliberalak bikote harremanetan eragin du, baina bereziki zikindu du adiskidetasuna, eta lehian dauden planak bihurtu dira adiskidetasunarenak. Pentsa dezagun, bestela: zerk bihurtzen gaitu erakargarri adiskidetasun ikuspegitik?
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Setioa hausteko Palestinara janaria zeramaten aktibista batzuk atxilotuta jarraitzen duten bitartean, honako gogoeta hau:
Bigarren Mundu Gerra hasi aurretik, Hitlerrek beste herrialde batzuetako lurrak konkistatu bazituen ere, Mendebaldeko potentziek ez zuten ezer egiten... [+]
Gaur bi urte bete dira estatu sionistak Palestinako herriaren aurka martxan zuen genozidioa bizkortzen hasi zenetik. Bi urte, non haurrak, eskolak, ospitaleak eta ametsak bonben jomugan egon diren, munduaren isiltasunak krimen horiek estali dituen bitartean.
100 urte pasatxo... [+]
Gazako genozidioak presioa areagotu du entitate sionistaren kontra arlo askotan, eta sionisten konplizeetara ere heldu da. Shapir enpresa israeldarraren eskutik CAF Jerusalemgo tranbiaren proiektuan sartzea salatu du hasieratik BDZ mugimenduak. Sei urte pasatu dira jada. Gazako... [+]
Asilo-leku sakratua Erdi Aroko lege bat zen, zeinaren bitartez justizia atzetik zituztenek elizaren eta monasterioen babesari hel ziezaieketen. Akaso, bi mila urtetan ongia egin zuten apurra. Eta, jakina, ahal bezain azkar, lege hura desegitera jo zuten, desagertu zen arte. A ze... [+]
Bilboko Udalak iragarri du Lancor-Elgorriaga eta Consonni pabiloiak berehala eraitsiko dituela, eta segidan, Udalbatzan aurkeztu du lan horiek bizkortzeko proposamena, kontuan hartu gabe 80 pertsona inguru bizi direla bertan baldintza negargarrietan: euren ondasun urriak... [+]
Gero eta ahots gehiagok –ez eskuinetik bakarrik– “migrazioaren arazoari” ausarki helduko diotela aldarrikatzen dute. Narrazioa nahi baino ezagunagoa da: lanpostuen, zerbitzu publikoen eta baita etxebizitzaren gaineko lehian ere, baliabideak omen direlako,... [+]
Gaua egiten denean, eraikin asko ipurtargi bilakatzen dira hormigoizko basoan. Egunez ezkutuan gorde duten barnealdea eszena pusketetan voyeaur begibistara agertzen dira, argiztapen artifizialaren magia bitarteko. Gaueko auto zein oinezko paseoetan lurraldea eta eraikinak... [+]
1. Bernedo terrorismorik gabeko eremu bat izango da, erradikalik gabea, eta ez da mehatxu bat izango bizilagunentzat.
2. Bi aldeak proposamenarekin ados badaude, gerra berehala bukatuko da. Patriarkatuaren indarrek adostutako lerrora egingo dute atzera, bahitutako dutxak... [+]
Kosta egiten da hitz autorizatuak eraikitzea gaur den egunean, nahiz eta hitz horiek zerbaiti buruzko ezagutza sakona duten pertsona batzuenak izan. Maria Teresa Andruetto idazle argentinarrari entzuna nion ohartarazpena: jakintzarekiko eta lan iraunkorrarekiko... [+]
Txikitan, Txiki eta Che Guevara nahasten nituen. Umetako lainoarte baten moduan gogoratzen dut, baina gerora ulertu dut: Txikik Che miresten zuen. Horregatik, haren aurpegi mitikodun kamisetarekin agertzen da bere argazki gogoangarrian, eta Askatasun haizea poema euskarara... [+]
Onartzen dut sare sozialek nahi baino denbora luzeagoa kentzen didatela hainbatetan, eta guztiak ezabatzeko ideia buruan ibiltzen dudala maiz. Debate antzuak gogaikarriak eta bortitzak iruditzen zaizkit batzuetan, eta geroz eta zabalagoa den eskuin muturreko ideien presentzia... [+]
Heziketan egin beharreko aldaketak etengabe dira hizpide, gizarte-eraldaketari begira heziketak duen garrantziaz jakitun, horra begira jarri beharra duelako modu batean ala bestean bizitza-eredua aldatu nahi duen edozeinek. Eginkizun horretara jarritakoan, baina, curriculumaz... [+]
Hasiera batean, memea ez nuen behar bezala ulertu, hitz hori entzuterakoan gustu txarreko irudiak zetozkidan burura, ustez grazia egin behar lidaketenak. Memeka zebilen mundu guztia nire inguruan, mugikor bidez irudi horiek igorriz, nire ustetan hutsalkeriak zabaltzeko besterik... [+]
Palestinan gertatzen ari dena ikaragarria dela erraten du jende orok karrikan barna, “Onartezina da! Genozidioa da!” bilakatu dira azken aldiko entzunenak. Egoera salatzeko elkarretaratzea egin, ordea, eta bidegabekeria dela pentsatzen duten hamar horietatik lau... [+]