Izena duenak badu izena
Bai, bai, holaxe. Ez naiz harago joatera menturatzen. Pleonasmo bat dela? Tautologia bat agian? Baliteke, baina egia-oste deitzen dioten garai honetan, oinarri-oinarrizko egitateak beharrezkoak dira. Begira, bestela, “Ez da ez!” lelo indartsuari. Bagenekien hori horrela zela lehenagotik ere, baina egia bat mila aldiz esateak ez du gezur bilakatzen.
Harago joatera menturatzen da Leire Zalakain Trianni, zeinak artikulu jakingarri bat argitaratu berri baitu Euskal Herriko eta Eskoziako izendapen-patroien gainean. Honela hasten da haren lana, ingelesetik euskarara nola edo hala ekarrita: “Denok dugu izena. Denok ditugu geure izenarekiko iritziak, baita besteenekikoak ere. (…) Maiz, iritzi hori lotuta egoten da pertsona baten izenak haren identitateaz agertzen duenarekiko guk dugun hautematearekin. Izen batek adieraz dezake pertsona baten generoa, adina, klasea, arraza, nazionalitatea (…). Ezin hobeto jabetzen gara denok, beraz, izenen ahalmen identitarioaz”. Konbentzitu nau Zalakainek; izena duenak badu izena, dudarik gabe, baina zerbait gehiago ere bai.
Guraso progre-jator asko azkenaldian 'norguayagoka' moduko batek bizi ditu, gaitu, nork jarri izen bereziagoa bere seme-alabei, ezohikoagoa, bakanagoa
Izan ere, oraindik tripa barruan den umearen sexuari buruz galdetzea delikatu bihurtu denetik, saihesbidea hartu eta zuzenean izenagatik galdetu ohi diet maiz gurasoei. Gainera, Zalakainek arrazoi izatekotan, pentsa zenbat informazio atera dezakedan erantzunetik. Eta egia-oste deitzen dioten garaia halakoa baita, guraso progre-jator asko azkenaldian norguayagoka moduko batek bizi ditu, gaitu, nork jarri izen bereziagoa bere seme-alabei, ezohikoagoa, bakanagoa.
Frantsesa praktikatzen laguntzen didan solaskide suitzarrarekin horixe etorri zen hizpidera aurreko batean: zer adierazten du seme-alaben izen bakoitzaren hautuak gaur egun? Gaia bere luze eta zabalean zirraragarria bazait ere, guraso progre-jatorron hautuetara mugatu nintzen batez ere. Bada, solasaldiaren ondoren, parkera atera, eta izandako berriketa aipatu nion gurasotasun progre-jatorrean kide dudan gizon bati, eta irri egin zidan: “Ze, ez duzue gai askorik aurkitzen hitz egiteko, ez?”. Josep Pla-ren amics, coneguts eta saludats [lagunak, ezagunak eta agurtuak] eskalan, ordura arte lehen bien artean zalantzarik baldin banuen, bigarren kategorian finkatu zen.
Nolanahi ere, izenena kontu korapilatsua da. Badut beste conegut adinkide euskaldun bat Zigor izena duena, eta Irungo haur-eskola batek Kuttuna du izena… baina baita hiri bereko joko-areto batek ere.
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Asilo-leku sakratua Erdi Aroko lege bat zen, zeinaren bitartez justizia atzetik zituztenek elizaren eta monasterioen babesari hel ziezaieketen. Akaso, bi mila urtetan ongia egin zuten apurra. Eta, jakina, ahal bezain azkar, lege hura desegitera jo zuten, desagertu zen arte. A ze... [+]
Bilboko Udalak iragarri du Lancor-Elgorriaga eta Consonni pabiloiak berehala eraitsiko dituela, eta segidan, Udalbatzan aurkeztu du lan horiek bizkortzeko proposamena, kontuan hartu gabe 80 pertsona inguru bizi direla bertan baldintza negargarrietan: euren ondasun urriak... [+]
Kosta egiten da hitz autorizatuak eraikitzea gaur den egunean, nahiz eta hitz horiek zerbaiti buruzko ezagutza sakona duten pertsona batzuenak izan. Maria Teresa Andruetto idazle argentinarrari entzuna nion ohartarazpena: jakintzarekiko eta lan iraunkorrarekiko... [+]
Gaua egiten denean, eraikin asko ipurtargi bilakatzen dira hormigoizko basoan. Egunez ezkutuan gorde duten barnealdea eszena pusketetan voyeaur begibistara agertzen dira, argiztapen artifizialaren magia bitarteko. Gaueko auto zein oinezko paseoetan lurraldea eta eraikinak... [+]
Gero eta ahots gehiagok –ez eskuinetik bakarrik– “migrazioaren arazoari” ausarki helduko diotela aldarrikatzen dute. Narrazioa nahi baino ezagunagoa da: lanpostuen, zerbitzu publikoen eta baita etxebizitzaren gaineko lehian ere, baliabideak omen direlako,... [+]
1. Bernedo terrorismorik gabeko eremu bat izango da, erradikalik gabea, eta ez da mehatxu bat izango bizilagunentzat.
2. Bi aldeak proposamenarekin ados badaude, gerra berehala bukatuko da. Patriarkatuaren indarrek adostutako lerrora egingo dute atzera, bahitutako dutxak... [+]
Txikitan, Txiki eta Che Guevara nahasten nituen. Umetako lainoarte baten moduan gogoratzen dut, baina gerora ulertu dut: Txikik Che miresten zuen. Horregatik, haren aurpegi mitikodun kamisetarekin agertzen da bere argazki gogoangarrian, eta Askatasun haizea poema euskarara... [+]
Onartzen dut sare sozialek nahi baino denbora luzeagoa kentzen didatela hainbatetan, eta guztiak ezabatzeko ideia buruan ibiltzen dudala maiz. Debate antzuak gogaikarriak eta bortitzak iruditzen zaizkit batzuetan, eta geroz eta zabalagoa den eskuin muturreko ideien presentzia... [+]
Heziketan egin beharreko aldaketak etengabe dira hizpide, gizarte-eraldaketari begira heziketak duen garrantziaz jakitun, horra begira jarri beharra duelako modu batean ala bestean bizitza-eredua aldatu nahi duen edozeinek. Eginkizun horretara jarritakoan, baina, curriculumaz... [+]
Hasiera batean, memea ez nuen behar bezala ulertu, hitz hori entzuterakoan gustu txarreko irudiak zetozkidan burura, ustez grazia egin behar lidaketenak. Memeka zebilen mundu guztia nire inguruan, mugikor bidez irudi horiek igorriz, nire ustetan hutsalkeriak zabaltzeko besterik... [+]
Palestinan gertatzen ari dena ikaragarria dela erraten du jende orok karrikan barna, “Onartezina da! Genozidioa da!” bilakatu dira azken aldiko entzunenak. Egoera salatzeko elkarretaratzea egin, ordea, eta bidegabekeria dela pentsatzen duten hamar horietatik lau... [+]
Eusko Jaurlaritzak "Eskola inklusibo, ekitatibo eta kalitatezkoaren aldeko mahai" berria osatu duten gizarte-eragileei Euskadiko eskola-segregazioaren hasierako diagnostikoa eta erantzuna izeneko txostena banatu die, eztabaidatu eta adostasunak lortzeko. Debateak, beraz,... [+]
Udan zehar, mobilizazio sozial handia izan da eta herritarren plataformak sortu dira Lizarraldean biometanizazio-plantak direla eta: Viana, Lodosa, Los Arcos, Mendabia... Horietan guztietan erraz identifika daitezke gako berberak: 1/ Nafarroako Aldizkari Ofizialean proiektuak... [+]
Abuztua da. Iratxen bildu gara Jurramendi igotzeko. Gudarienetik baino, gurutzeen bidetik (via crucis) ekiteko gomendatu digute. Berbagai, Gazako egoera. Israelek, genozidioa gauzatzeaz gain, horren kontaketa ere isilarazi nahi du: ia 300 kazetari erail ditu, Al Jazeerako Anas... [+]