Xabier Badiolaren gitarra: zaharra zena, berri
aurre egingo dieten hedabide independenteak
Xabier Badiola
Xabier Badiola
Gaztelupeko Hotsak, 2023
-------------------------------------------------
Ea, ba. “Gaur egungo musika” musika deitzen zaio erritmo kutxa elektroniko bat duen edozeri, eta, klaro, horrela ezin da. Lerro hauetan saiatu izan gara erakusten etiketek eta modek nahastu gaituztela eta transmisio eskasari esker, galdua dugula euskal musiken genealogia. Eta Artze zaharrak beti arrazoi: “Atzeak erakusten du aurrea nola dantzatu”.
Honela datorkigu Eibartik Xabier Badiola gaztea, 1960ko hamarkadako folk-rock estiloari fidel-fidel, berri-berria den disko bat proposatuz. Denboraren makina bat da. Nola ulertu horren ondo estilo bat eta berrinterpretatzeko gai izan, efektismoetan erori gabe? Ez tranparik, ez kartoirik hemen. Zuri beltzezko Eibar industrial bat, besterik ez. Eta ahotsa eta gitarra.
Folk-rock ingelesetik edanagatik ere, euskal tradizioan bilatu ditu erreferenteak, eta “Katebegi galduak” deitu zaion ildoari jarraipena eman asmo ziola onartu du: Izukaitz, Haizea, Itoiz, Koska, Errobi... Ikerketa lana du atzetik diskoak, baina hoberena da oharkabean pasatzen dela. Dena berezkoa balitz bezala, beste molderik ez balitz bezala. Jolas interesgarria izan daiteke topatzea kantu bakoitzari nazioarteko, zein bertako lehengusinarik. Ni hasiko naiz: Euritan blai-k eraman nau The Beatlesen Blackbird-era, eta Txomin Artolaren Txakurraren Partia-ra.
Badiolak diskoa osorik ingelesez idatzi zuen hasiera batean. Hark kontatzen duenez, Bilboko kaleetan hainbat orduz edaten diren garagardoez lagunduta, lagun batekin eztabaidan, erabaki zuen bere diskoak euskaraz behar zuela, “zintzotasunagatik”. Eta berak ere onartzen du, diskoa ez dela bera, horri esker.
Pentsa. Disko goxo, berezi, misteriotsu eta teleportatzaile hau entzungo bagenu ingelesez, frantsesez edo swahiliz. Akordeak eta melodiak polita askoak lirateke, baina meh. Zeri lotu, zergatik konprometitu? Auzia hortik doalako beti, edo ia beti: konpromisoak konpromisoa sortzen du. Euskaltzaletasun senetik gertu egon beharrik gabe ere, euskarari esker lortu du lurra eta lortu du zentzua lan honek.
2023koa da lana, eta lagun ugarik gomendatu arren, orain arte ez nau diskoak ni konprometitu. Eta esango nuke bakarrik joaneko bidaia bat dela hau. Eta iturrietara itzultzeko, beti iturrietara itzultzeko gonbidapena. Baina kasu, e, Andoni Tolosak Berria-n esan legez: “Nola da posible hain molde jakineko disko bat hain fresko gertatzea?”. Erantzuna, argia: “Ez da nostalgia”.
Goizegi Hiltzeko
Ødei
Autoekoizpena, 2025
53 min.
Ulertzen nauten herrian ez da musika hau entzuten. Rap musikak akaso urte okerragoak izan ditu Euskal Herrian, baina oraindik ez da beste batzuen altuerara heldua. Denentzat ditu koplak Odei Barroso... [+]
Zatitxu 7
Zikin
Mendeku diskak, 2025
-------------------------------------------------------------
Aurten ere, udarekin batera dator Zikinen lan berria, esanez bezala: berdin zait oporrek hartzen bazaituzte Elantxoben, Belaguan edo Copacabanan. Eguraldi onak ez du egoera... [+]
Alegoría del mal
Rat-zinger
Kasba Music, 2025
--------------------------------------------------------------
Apokalipsiaren aurreko garai ustel hauetan, non eskuin atzerakoienak lortu duen bere diskurtsoa erdian jartzea, erabat ezabatuta dagoen gizarte batean,... [+]
C.R.I.N.G.E
Azuleja
Le Royale, 2024
--------------------------------------------------------------------
Bai, ia beti euskal taldeak dira lerro hauetan intereseko. Guretzat, eta zuentzat. Baina pixka bat epifania moduan, Amabirjina ikusi duenak nola, hala daukat... [+]
Norabide bakarrean
721-Gogor Gabiltza
Autoekoizpena, 2025
---------------------------------------------------------
Askotan, guraso garenon kezka bat da ea seme-alabek gure aholku edo "txapak" aintzat hartuko dituzten, jakitun izanda, era berean, guri kontra... [+]
Miruenea
Mirua
Oso polita, 2025
--------------------------------------------------------------
Bi urtez egon dira lanean Miruakoak “inoiz egin duten proiektu garrantzitsuena” aurkezteko: Miruenea. Eta, egia da, gaur egun artista guztiek dioten arren... [+]
Dirudienez
Karma
Autoekoizpena, 2025
--------------------------------------------------------
Mugatzat ez badugu ere, muga da askotan Bidasoa; kulturala, informazioarena… Eta beste aldekoa urrun gelditzen zaigu. Bada, gogoa eta laguntasuna dira muga apurtzaile... [+]
XAK
Xak
Mukuru, 2025
---------------------------------------------------------------
Entzun baduzu eta ez bazaizu sobera sartu, esango nizuke: entzun berriro. Nire urteko disko kutunena izango dena egin berri du Paxkal Irigoyen baxenabartarrak, oraingo honetan, XAK... [+]
It's on
JOHN DEALER & COCONUTS
Ghost Highway, 2025
------------------------------------------------------
Adin batetik aurrera kontzertuak, diskoak eta kantuak bizkarrean eta burmuinean pilatuta, eta musika entzuteko denbora murritzagoa bilakatuta, taldeak bilatu... [+]
Esperoan
Hiuzz
Autoekoizpena (egun motelak kolektiboa), 2024
Ohartu gabe igarotzen diren taldeen multzoa gero eta handiagoa da, edo inoiz baino handiagoa, behintzat. Hiuzz taldearen Esperoan lanak hilabete batzuk... [+]
Obducción de la Amenaza / Zirt Zart (Split-ep)
2024
---------------------------------------------------
Musika panorama erraldoia da, helduezina. Horien artean badira foku guztiak bereganatzen dituzten talde handi gutxi batzuk; horren nahian diharduten beste asko,... [+]
Poliorkêtês
Kerobia
Autoekoiztua, 2025
--------------------------------------------------------
Azken aldian, lerrootan asko nabil hausnartzen musikak izan beharko lukeen “misio historikoaz” eta abarrez. Eta, nolabait, zer egin beharko lukeen... [+]
Antifa hardcore
Lee-Kore + Hoben
Autoekoizpena
---------------------------------------------------------
Tamalez ez da ohikoa Arrasaten hardcore kontzertuak egitea, bestelako musika eszenak nagusitzen direlako. Hala bada, joan den larunbatean herriko gazte batzuen... [+]
Bizitza eztia
Verde Prato
Plan B Records, 2024
--------------------------------------------------------------
Ousmane Sembène zinemagile senegaldar ospetsuari galdetu zioten ea bere pelikulak Europan ulertzen ote ziren. Erantzuna, epikoa: “Izan gaitezen... [+]
Bidea da helmuga
Kokein
Balaunka, 2024
--------------------------------------------------
Eibarko rock talde beterano hau familia oso desberdinetako lagunek osatu zuten aspaldi eta ia fisurarik gabe hamarkadatan eutsi dio. Izan ditu atsedenak, gorputzak hala eskatu... [+]