Zenbat gara (Eus)²p?

Zure babesik gabe independetzia ezinezkoa zaigu

Euskaldun Euskaltzale Praktikanteok, (Eus)²p-ok, azken inkesta soziolinguistikoaren gaineko datuak aztertzen ari gara orain: Zer moduz Nafarroan? Zer moduz EAEn? Zer moduz hiriguneetan? Zer moduz zonalde ez oso euskaldunetan? Zer moduz arnasguneetan? Zer moduz... gaude, laztana?

Argi-ilunen balorazioan badirudi argiantza dela nagusi aldekotasun-ezagutza-erabilera eta abarretan. Nor naiz ni kopetilun jartzeko? Egin dezagun irri, hauteskunde-osteetan alderdi gehienek egiten duten antzera. Izan ere, ez al dira inkesta-ostekoak hauteskunde ostekoen antzekoak, non, galtzaile disimulaezinen bat gorabehera, denak diren garaile (botorik ematen ez dutenak salbu)?

Izugarria da (Eus)²p-ok (arlo guztietan, ahozkoan, idatzizkoan, kultur kontsumoan, lanean eta abarretan euskaraz bizi nahiko genukeenok –garrantzitsua deritzot guretzako akronimo apurtzaile bat izateari–), euskararen egoera, erabilera, osasuna eta abarren gainean jarduteko daukagun ahalmen, gogo eta pazientzia mugagabea.

(Eus)²p-ok giza-azpitalde nekaezina gara (populazio osoaren %10-edo garela aintzat harturik), baina iruditzen zait euskararen normalizazioaren inguruko zurrunbiloan jira-biraka gabiltzala, inkestarik inkesta, gurpil zoro biziatu batean. Eta aski da: ezinezkoa da baldintza hauetan normalizazioa, eta ez gara harantz hurbiltzen ari.

(Eus)²p-ok kapitalismoak eragindako gainerako estresez gain (lana, sexua/maitasuna, kontzientzia...) estres linguistikoaz ere bizi garen gizaki auto-suntsitzaileak gara

Demagun euskararen normalizazio gutxieneko bat (N): Euskal Herri osoko pertsona guztiek euskara ezagutzea (Eus) eta (Eus) horren erdia (Eus)²p-ok izatea.

N = Eus + (Eus)²p
Eus/2 = (Eus)²p

Teorian, euskararen normalizaziorako baldintza onenak dituen lurralde puskan, EAEn, ezinezkoa da N-ra iristea, baldin eta egunkari bat bakarra euskaraz bada, ETB1ek ETB2k baino aurrekontu askoz txikiagoa badu (eta erdal telebista zein plataformez inguraturik), ume guztiek euskara murgiltze eredu unibertsal publiko bat eskura ez badute edota helduen euskalduntzea gaztelania ikastea bezain doakoa ez bada (eta zerrenda luze bat infiniturantz jotzen duena).

(Eus)²p-ok kapitalismoak eragindako gainerako estresez gain (lana, sexua/maitasuna, kontzientzia...) estres linguistikoaz ere bizi garen gizaki auto-suntsitzaileak gara.

Ez dut asko pentsatu, baina, agian, soluzio bat da Belgika baterantz edo batzuetarantz jotzea? Alegia, (Eus)²p-ok, (zenbat ginateke, 200.000?), herri linguistiko bat aldarrikatzea, zerbitzu eta alor guztiak euskara hutsean izango genituzkeenak. (Agian gutxiago ginateke?).

Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora

ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.


Kanal honetatik interesatuko zaizu: Iritzia
Arduraz

Palestinan gertatzen ari dena ikaragarria dela erraten du jende orok karrikan barna, “Onartezina da! Genozidioa da!” bilakatu dira azken aldiko entzunenak. Egoera salatzeko elkarretaratzea egin, ordea, eta bidegabekeria dela pentsatzen duten hamar horietatik lau... [+]


Eskola-segregazioaren aurka, Eskola Publikoa lehenetsi

Eusko Jaurlaritzak "Eskola inklusibo, ekitatibo eta kalitatezkoaren aldeko mahai" berria osatu duten gizarte-eragileei Euskadiko eskola-segregazioaren hasierako diagnostikoa eta erantzuna izeneko txostena banatu die, eztabaidatu eta adostasunak lortzeko. Debateak, beraz,... [+]


Biometanizazio plan bat behar dugu Nafarroan espekulazioaren aurrean

Udan zehar, mobilizazio sozial handia izan da eta herritarren plataformak sortu dira Lizarraldean biometanizazio-plantak direla eta: Viana, Lodosa, Los Arcos, Mendabia... Horietan guztietan erraz identifika daitezke gako berberak: 1/ Nafarroako Aldizkari Ofizialean proiektuak... [+]


Inshallah, Anas

Abuztua da. Iratxen bildu gara Jurramendi igotzeko. Gudarienetik baino, gurutzeen bidetik (via crucis) ekiteko gomendatu digute. Berbagai, Gazako egoera. Israelek, genozidioa gauzatzeaz gain, horren kontaketa ere isilarazi nahi du: ia 300 kazetari erail ditu, Al Jazeerako Anas... [+]


2025-10-01 | Gorka Menendez
Baso suteak eta begirada kontserbazionista

Suaren presentzia naturan milioika urtetan izan da (gizakion agerpena baino askoz lehenagotik). Horregatik, ohikoa da landare askok suaren aurrean adaptazio ugari edukitzea. Gure inguruan arruntak diren arteek eta ametzek, adibidez. Baita txilar askok eta otea bezalako sastraka... [+]


Palestinarainoko olatua

Ikasturte berriarekin batera, EHU Palestina plataformako kideok berriro batzen hasi gara, ikasgela, ikerketa eta gainerako unibertsitate-jardueretan Palestinan Israel egiten ari den genozidioa eta horren konplizeak salatu eta baztertzeko. Abiatu ginenean oso bakarti sentitu... [+]


Zirrara

Iraila, errutinara buelta, askorentzat ikasturte berria eta horri dagozkion zirrarak: ikasturtea norekin konpartitu, nor izan alboan, zer ikasi, nola eta nora joan… Batzuentzat, esperientzia berriak bizitzeko lehen aldia.

Aldiz, beste batzuentzat esperientzia berririk... [+]


Elkarteen militantziaz

Ez dakit literatura-ikasketak egin ditudanarengatik den, baina nekez onartzen dut hitzen erranahien deformatze ideologikoa. Azken hilabete hauetan, eta bereziki Frantzian Bruno Retailleau Barne ministro denez geroztik, militante hitza zentzu arrunt peioratiboan erabilia da. Nik... [+]


2025-10-01 | Karmelo Landa
Asimilazio estrategiak

Genozidioaren faseak, guztiak larriak izanda ere, une batzuetan eskandalagarriak, zaratatsuak, izan ohi dira, baina beste zenbait unetan isilean garatzen dira, ia oharkabean.

Entzutetsuak dira populu indigenen sarraskia Amerikan, Gernikako bonbardaketa, holokausto nazia... [+]


2025-10-01 | Imanol Epelde
Berriketa gutxi
Jaio. Kirola. Hil

Abuztuaren erdian hasi zen eskubaloira entrenatzen seme zaharrena; irailetik aurrera, astean lau entrenamendu ditu (hiru tekniko, bat fisikoa) eta asteburuetan partida. 15 urte ditu. Erdikoak, eskola-kirolaz gain, futbola eta eskubaloia. 9 urte ditu. Etxeko agendan, leku gehiena... [+]


Analisia
Bizigarritasuna helburu

Grebek laguntzen digute ideologizazioan, kontzientziazioan, kolektibizazioan. Greba prozesu bat da, lanuzteaz harago. Epe motzean emaitzak lortu gabe ere –galdetu bestela Gasteizko lorezainei edota Gipuzkoako erresidentzietako langileei–, borrokarako eta... [+]


Teknologia
Fandoma

Interneteko plataforma boteretsuenek fenomeno bat sortu dute: euren sistemen baitan, negozio eredu “burujabeak” sortzearen ilusioa.

Australiako Glitch estudioak Guiniverreko zaldunak 2D animazio telesaila argitaratu berri du Youtube plataforman. Istorioan, Dana... [+]


2025-10-01 | Iraitz Amor Pla
Dutxan dardaraka

Pasa den asteburuaren atarian, eta, oraingoan bai, hainbat hedabidetan Bernedoko udalekuetan gertatutakoa (Dutxa hotz bat denontzat) masiboki hedatu ostean, iritsi zen hezitzaileen adierazpena. Bertan, beraien “oinarri ideologikoak argitzea” eta “egiteko moduen... [+]


Guk Bernedo hautatuko dugu berriro

Euskal Udalekuetan egondako haur eta gazteen guraso edo/eta tutore legal gisa, babes osoa adierazi nahi dizuegu Bernedoko begiraleoi. Guztiz gaitzesten ditugu hezitzaileak jasaten ari zareten jazarpena eta sare sozialen bidez, publikoki zein maila pribatuan, egin zaizkizuen... [+]


Eguneraketa berriak daude