Giza espeziea iraungitze bidean dagoenaren seinale garbia: koronabirusaren agerraldia dela eta, jendeak masiboki egin du komuneko paperaren pilaketa –eta puntu honetan, behar baino gutxiagotan erabili dudan esapide bat, zutabe hauen izpiritua bikainki harrapatuko lukeena: gertatzen zaigun guztia, eta gehiago, merezi dugu–. Era berean, giza espezieak salbaziorako esperantza txiki bat atxikitzen duenaren froga zalantzarik gabea: beste zelulosa klase bat, adimena garbitzekoa, erruz ugaritu da, koronabirusaren agerraldia dela eta: Albert Camusen La peste eleberriaren salmentak gora egin du nabarmenki, Frantzian, noski, baina baita Italian ere –Espainian ya tal–.

Egia esan, ez nau harritzen. Rieux, Tarrou, Paneloux eta gainerakoen eskutik ezagutuko baitugu Orango hiria jo zuen epidemiaren hasiera, garapena eta bukaera, zeina, desberdintasunak desberdintasun –izurria harrapatu zuena ia beti zihoan zulora–, ez den koronabirusaren agerralditik hain diferentea. Alegia, spoiler, Albert Camusen La peste eleberria irakurtzen duenak jakingo duela nola joango den, nola bukatuko den hau guztia. Eta jakingo duela epidemia oro norberaren arazoa ere badela eta norberak bete beharko lukeela bere eginbeharra. Jakingo duela, halaber, guztiok daramagula izurria geure baitan, zeren ez baitago inor, inor mundu osoan, horretatik libre dagoenik –Même ceux qui ne l’ont pas la portent dans leur cœur–. Jakingo duela, azken buruan, funtsera itzuli beharra dagoela. Izurriaren eta bizitzaren jokoan gizakiak irabaz dezakeen gauza bakarra ezagupena eta oroitzapena baita.

Gabriel Ferrater poetak esango lukeen bezala, ni ere ez naizenez Saint-Germaineko orandar bat, ez zait iruditzen beldurra gai handia denik literatura edo filosofiarako. Hori bai, gizaki askok izan dute beldurra, eta horiez hitz egin beharra dago.


Azkenak
Intsusaren bigarrena

Joan urteko udaberrian idatzi nuen intsusari eskainitako aurreneko artikulua eta orduan iragarri nuen bezala, testu sorta baten aurrenekoa izan zen. Sendabelar honen emana eta jakintza agortzen ez den iturriaren parekoa dela nioen eta uste dut udaberriro artikulu bat idazteko... [+]


Arrain-zoparako, besterik ezean, itsasoko igela

Amonak sarritan aipatu zidan badela arrain bat, garai batean kostaldeko herrietako sukalde askotan ohikoa zena. Arrain-zopa egiteko bereziki ezaguna omen zen, oso zaporetsua baita labean erreta jateko ere. Beti platerean oroitzen dut, eta beraz, orain gutxira arte oharkabeko... [+]


2024-04-22 | Jakoba Errekondo
Lurra elikatu, guk jan

Lurrari begira jartzea zaila da. Kosta egiten da. Landareekin lan egiten duenak maiz haiek bakarrik ikusten ditu. Etekina, uzta, ekoizpena, mozkina, errebenioa, emana, azken zurienean “porru-hazia” bezalako hitzak dira nagusi lur-langileen hizkuntzan.


2024-04-22 | Garazi Zabaleta
Txaramela
Pasta ekologikoa, ortuko barazki eta espezieekin egina

Duela hamabi urte pasatxo ezagutu zuten elkar Izaskun Urbaneta Ocejok eta Ainara Baguer Gonzalezek, ingurumen hezkuntzako programa batean lanean ari zirela. Garaian, lurretik hurbilago egoteko gogoa zuten biek, teoriatik praktikara pasa eta proiektu bat martxan jartzekoa... [+]


'Cristóbal Balenciaga' telesaila
"Nabaritu dadila euskaldun batzuok euskaldun baten istorioa kontatu dugula"

Cristóbal Balenciaga diseinatzailearen biografia kutsuko fikziozko telesaila egin du Moriarti hirukoteak, Disney+ plataformarentzat. Estreinakoa dute formatu horretan. Aitor Arregi eta Jon Garañorekin egin du hitzordua ARGIAk, Jose Mari Goenaga kanpoan baitzen,... [+]


Eguneraketa berriak daude