Afrikar etorkinak

Zure babesik gabe independetzia ezinezkoa zaigu
Txabi Arnal idazleari behin, artikulu batean, irakurri nion egun batez haurrarekin igerilekuan zegoela, ebanozko gazte puska bat agertu zitzaiela eta, nagusien piszinara joan beharrean, haurrenera inguratu eta, urdinean beltz, jauzi ttikiak eta errota mugimendu baldarrak egiten hasi zela. Eta nago halakoxe harridura sentitzen dugula kulturartekotasunaz edo arrazakeriaz testu sinplista eta manikeoak irakurtzen ditugunean. Zehatzago izatearren, gogoan ditut –gogoangarriak baitira– Rafick Schamiren Narradores de la noche edo Tahar Ben Jellounen Bakarkako isolamendua eta Partir bezalako nobelak, baina liburu horiek duten indarra eta distira erabat apaldu eta ilundu egiten dira lehenaren Cómo curé a papá de su miedo a los extraños albumean edo bigarrenaren Arrazakeria, nire alabari azaldua dibulgazio edo konbentzimendu lanean: “Hitz itsusia esatera noa, aita: zerri hutsa da arrazista” diotso alabak aitari euskarazko itzulpenean (lotsagabea, “sinvergüenza” dakar gaztelaniazkoak), eta aitak, segidan: “Kalifikatzaile hori aukeratzean motz samar geratu zara, baina ez datorkio gaizki”.

Errealitatea konplexua da eta konplexutasun hori birrindua geratzen da gai horiek entsegu edo artikuluetan jorratzean eta esplizitatzean. Hala ere, Ekialdetik zuzen eta zorrotz mintzo dira Nacer Khemir bezalako sortzaileak: “Fundamentalismoak eta erradikalismoak ez dute Islama aditzera ematen, Inkisizioak Jesusen fedea aditzera ematen ez duen bezala. Gutako bakoitza bestearekiko ezjakintasunean itotzen da. Errealitatea ez, baina beldurra da jendea itotzen duena. Abegikortasuna ez datza soil-soilik jendea onartzean eta jaten ematean, abegikortasuna entzutean eta aditzean datza. Norberaren etxean jendea onartu, jaten ematen eta, segidan, ezikusia egitea guztiz ezinezkoa da”. Eta Mendebaldean ere gogorrak dira Manu Chaorena bezalako analisiak: “Arrazismoa ez da kolore batekoa, arrazismoa unibertsala da. Sekulako arrazismoa dago mairuen eta beltzen artean, edo Hego Amerikan beltz eta indigenen artean”. Argiako orriotan bertan zioen botere pixka bat lortuz gero, bestea azpiratzeko gogoa sortzen dela, eta halaxe da, izan, esaterako mahatsa biltzera gurera etortzen diren ijito espainiar eta portugaldarren artean.

Bai, errealitatea konplexua da eta, batzuetan, umoreak ematen ahal digu horren agerpenik serioena. Hona Barrio filmeko protagonistaren galdera: “Auto batean beltz bat, ijito bat eta magrebiar bat baldin badoaz, nork egiten du gidari?”. Erantzuna gordina da, gero: poliziak. Urliak, bestalde, taxista eta arabiar guztiak akabatu behar zirela zioen, eta berendiak erantzun: “Baina, taxistak zergatik?”. Eduardo Subirats filosofoak zioen Berlingo harresia, eraitsi, eraitsi dela, baina askoz ere okerragoak eta kriminalagoak eraiki direla.

Literaturari buruz azken urteotan darabiltzagun kezka burges eta sarritan axalekoak gorabehera, luze gabe gurean ditugun etorkinek aberastu egingo dituzte gure irakurketak, astindu gure barrenak. Hala gertatu da katalaneko Ramon Llull nobela saria irabazi duen jatorri marokoarreko Najat El Hachmike emakumearekin. Luze gabe, haurren igerilekuan zebilen gazteak agian kontatu egingo digu laster hemezortzi urte beteko dituela, eta oso litekeena dela poliziak harrapatzea eta bere herrira itzultzea, eta horregatik dabilela igerian ikasi nahian. Zein erraz, ahanzten dugun Eduardo Galeanoren Adan eta Eba beltzak ote ziren? ipuineko esaldi hura, alegia: “Guztiok gara afrikar etorkinak. Zuririk zurienak ere Afrikatik datoz”.

Azkenak
Hainbat pertsona atxilotu dituzte eraso sexistak leporatuta Bilboko Aste Nagusiko lehenengo bi egunetan

Bilboko Aste Nagusian hainbat pertsona atxilotu ditu Poliziak eraso sexistak leporatuta. Egoera horren aurrean, Juan Mari Aburto Bilboko alkateak esan du Polizia "eraginkorra" dela eta Bilbon "inoiz baino polizia gehiago dagoela".


2025-08-18 | Dabid Martinez
Metaren eta adimen artifizialaren kolonialismo digitala

Drop Site News hedabideak (botere-abusuak mundu mailan agerian jartzeagatik ezaguna) argitaratutako ikerketak interneten bilakaeran kezka sortu beharko lukeen joera baten adierazle den albistea argitaratu du. Facebook, Instagram eta WhatsApp-en jabe den Meta multinazionalak [+]


2025-08-18 | Sustatu
ZelaiHandi, euskarazko testuen korpus handi eta (ia) libre bat

Orain NLP hizkuntza teknologietako euskal enpresak euskarazko testuen korpus handi bat jarri du sarean, Hizkuntza Eredu Handien (LLM) eta Adimen Artifizialeko ekimenen biltegi nagusia den Hugginf Face baliabidean. ZelaiHandi du izena.


Denon lepotik barre egin dute beste behin ere Donostiako Piratek

Eta, honekin bai, honekin amaitu da Donostiako Aste Nagusia! Piratei aste bete motz geratzen zaiela eta, egun bat gehitzen diote Aste Nagusiari. Aurten hogeigarren urtez jarraian egin dute Irrikitaldia. 


Sozialismorako Mugimenduak Bolivian agintzeari utziko dio 20 urteren ostean, eskuinari lekua utzita

Igandean eginiko presidentetzarako hauteskundeetan berretsi da ezkerreko koalizioaren porrota eta eskuinaren gorakada: PDC Alderdi Kristau Demokratikoko Rodrigo Paz Pereira senatariak eta Jorge Quiroga presidente ohiak (2001-2002) lehiatuko dute presidentetza... [+]


2025-08-18 | Behe Banda
Autosalaketa

Komisaldegian paper batzuk eman dizkidate. Izerdi tanta bakarra dakit bekokian behera bularreraino, piztu aire girotua, mesedez. Parrandan ondoegi pasatzearen asuntoak, hurrengo goizean galdutakoak salatu beharra. Inozo aurpegidun munipa batek hurrengo asterako zita eman ahal... [+]


Urkulluk gogorarazi du Txikik eta Otaegik errespetua merezi dutela biktima aitortuak direlako

Iñigo Urkullu lehendakari ohiak adierazi du Txiki eta Otaegi Eusko Jaurlaritzak aitortutako biktimak direla, eta hala "errespetua" merezi dutela. Haien biktima izaera ezin dela zalantzan jarri azpimarratu du.


2025-08-18 | Leire Artola Arin
Salpress berri agentzia
El Salvadorko gerrillaren arma ezkutua

Kontatzen ez dena ez da existitzen. Oso barneratuta daukagu lelo hori, baita informazioa boterea dela eta eragiteko gaitasun handia duela ere. Are gehiago gerra edo gatazketan, batik bat oraindik tresna digitalak asko garatu gabe zeudenean, informazioa ez baitzegoen hain eskura... [+]


11 urteko mutil bat hil da, igandean Bilboko igerileku batean bero kolpea jasan eta gero

Bilboko Errekalde auzoko igerileku batean gertatu zen ezbeharra. Larrialdi zerbitzuek erreanimazio lanak egin zizkioten adin txikikoari, eta Gurutzetako ospitalera eraman zuten; hiru egunetara hil egin da.


Ostiraleko bileran Putinek su-etena onartu ezean, Trumpek dio “ondorio larriak” izango direla Errusiarentzat

Ostiralean Alaskan izango duten bileraren bezperan heldu da mehatxua. Friedrich Merz Alemaniako kantzillerrak deituta, gailur birtual bat egin dute asteazkenean Zelenskik, Trumpek eta Europako hainbat agintarik. Ukrainako presidenteak adierazi du Trumpen eta Putinen arteko... [+]


50 maliar inguru ari dira kale egoeran bizitzen Gasteizen asilo eskaera ebazten duten bitartean

Ostegunean eman dituzte asilo eskaera tramitatzeko lehen txandak: bederatzik lortu dute, irailerako. Eusko Jaurlaritzak ebazpena arintzea, eta migiratzaileak ostatzeko zentroetara mugitzea eskatu dio Espainiako Gobernuari.


Alberto Alonso (Gogora): “Txiki eta Otaegi ez dira erreferente; indarkeria, beldurra eta terrorea erabili zuten”

Aurten Txiki eta Otaegi fusilatu zituztela 50 urteko beteko direnean, Alonsok adierazi du ETAko bi kideek ez zutela nahi Franco osteko gizarte demokratiko bat: "Diktaduraren aurka borrokatzen ziren, baina diktadurak erabilitako tresna berberekin".


Jai eredua neurodibergentziatik aztertzen

Bilboko Aste Nagusia pertsona autistentzat irisgarriagoa izateko zenbait gako dakartzate Oihan Iriarte Eletxigerrak eta Iker Boveda Martinek, euren esperientziatik.


Ostiraletik aurrera berriz debekatuko dituzte nekazaritza jarduerak Nafarroan

Tenperatura igoera dago aurreikusita datozen egunetarako, eta, sute arriskuak ekiditeko, ostegun iluntzeko 20:00etatik aurrera debekatuta egongo da uzta lanak egitea. Aurretiaz ere neurriak hartuta zituen gobernuak, baina Zarrakazteluko sutea kontrolpean izanda, neurriak malgutu... [+]


Auzo ibilbideak
Atzoko eta gaurko borrokak gogoan

Ezagutu dezakezu Euskal Herria gure txoko eder eta famatuenak bisitatuta, Instagramerako edo postal baterako argazkiak aterata zure buruari, kostaldeko paisaietan edo monumentu bisitatuenetan irri eginez. Baina ez duzu Euskal Herria guztiz ezagutuko. Horretarako, hobe zenuke... [+]


Eguneraketa berriak daude