Ospitalean dauden adinekoen laurdena botikak desegoki erabiltzeagatik dago


2005eko abenduaren 18an
Adineko pertsonek botikak gehiegi, edo behar ez bezala erabiltzeak ekartzen du, urtero, ospitaleratutako adineko pertsonen %5-25 bitartean. Proportzioa gutxitzea eta adineko pertsonek dituzten tratamenduen eraginkortasun terapeutikoa hobetzen laguntzea dira Donostian egindako ikastaroaren helburu nagusiak. Nafarroako Unibertsitateko Farmazia fakultateak antolatu, eta Gipuzkoako Farmazialarien Elkargoak eta Matia Fundazioak lankidetzan eman duten ikastaroan 25 botikari trebatu dira, botiken erabilera egokia indartu eta sustatzeko asmotan.

Asko dira tratamendu jakin bat behar bezala ez betetzea ekar dezaketen arrazoiak. Horrela adierazi zuten, bederen, ikastaroaren aurkezpenean Matia Fundazioko Isabel Genua eta Nafarroako Unibertsitateko Berta Lasheras irakasleek. Bi adituak bat etorri ziren adineko pertsonek arreta berezia eta espezializatua behar dutela adieraztean. Izan ere, Genua doktorearen iritziz, "diagnostikoaren unetik beretik, adineko pertsonak dituen ezaugarriak ez dira pertsona helduak dituenaren antzekoak", eta desberdintasun horiek oso kontuan hartu behar dira botikak errezetatzeko orduan, zahartze-prozesuak gorputzean eragiten dituen aldaketen ondorioz, botiken eragina eta organismoaren erantzuna ez baitira sarritan medikuak espero dituenak. Botikak merkaturatu aurretik, ikerketa ugari egiten dira gizakietan, baina zenbait kasutan "saiakuntza kliniko horietan ez dira adineko pertsonak sartzen, eta horregatik, erabiltzen diren dosiak ez daude balidatuak adin-tarte horretan" azaldu zuen Genuak. Dosiak, beraz, modu indibidualizatuan kalkulatu behar dira beti. Bestalde, 75 urtetik aurrera, pertsonek patologia asko edukitzen dituzte, eta botika askok adineko pertsonetan sorrarazten dituzten ondorioak zahartze-prozesuarekin nahasten dira. Kontrako erreakzioak ere modu diferentean ager daitezke. Eta ez da ahaztu behar adinean aurrera doazen pertsonek zailtasunak eduki ditzaketela medikuak agindutako tratamenduak ulertu eta behar bezala jarraitzeko.


Azkenak
Intsusaren bigarrena

Joan urteko udaberrian idatzi nuen intsusari eskainitako aurreneko artikulua eta orduan iragarri nuen bezala, testu sorta baten aurrenekoa izan zen. Sendabelar honen emana eta jakintza agortzen ez den iturriaren parekoa dela nioen eta uste dut udaberriro artikulu bat idazteko... [+]


Arrain-zoparako, besterik ezean, itsasoko igela

Amonak sarritan aipatu zidan badela arrain bat, garai batean kostaldeko herrietako sukalde askotan ohikoa zena. Arrain-zopa egiteko bereziki ezaguna omen zen, oso zaporetsua baita labean erreta jateko ere. Beti platerean oroitzen dut, eta beraz, orain gutxira arte oharkabeko... [+]


2024-04-22 | Jakoba Errekondo
Lurra elikatu, guk jan

Lurrari begira jartzea zaila da. Kosta egiten da. Landareekin lan egiten duenak maiz haiek bakarrik ikusten ditu. Etekina, uzta, ekoizpena, mozkina, errebenioa, emana, azken zurienean “porru-hazia” bezalako hitzak dira nagusi lur-langileen hizkuntzan.


2024-04-22 | Garazi Zabaleta
Txaramela
Pasta ekologikoa, ortuko barazki eta espezieekin egina

Duela hamabi urte pasatxo ezagutu zuten elkar Izaskun Urbaneta Ocejok eta Ainara Baguer Gonzalezek, ingurumen hezkuntzako programa batean lanean ari zirela. Garaian, lurretik hurbilago egoteko gogoa zuten biek, teoriatik praktikara pasa eta proiektu bat martxan jartzekoa... [+]


'Cristóbal Balenciaga' telesaila
"Nabaritu dadila euskaldun batzuok euskaldun baten istorioa kontatu dugula"

Cristóbal Balenciaga diseinatzailearen biografia kutsuko fikziozko telesaila egin du Moriarti hirukoteak, Disney+ plataformarentzat. Estreinakoa dute formatu horretan. Aitor Arregi eta Jon Garañorekin egin du hitzordua ARGIAk, Jose Mari Goenaga kanpoan baitzen,... [+]


Eguneraketa berriak daude