Ezpalak


2021eko uztailaren 27an

Antzerkiaren historia hurbila paperean

Gutxi idatzi da euskal antzerkiaz. Are gutxiago euskal antzerkiaren historia hurbilaz. 70eko eta 80ko Gipuzkoako antzerkiaz, behintzat, apur bat gehiago jakiterik izango dugu hemendik aurrera Mari Karmen Gil Fombellidak atondutako El teatro en Gipuzkoa 1970-1986. Apuntes para una historia de las artes escénicas en Euskal Herria liburuari esker. 1970 eta 1986 bitartean 340 antzerki talde »amateur, profesional nahiz eskolako» zenbatu ditu. Horietatik 170 inguru gipuzkoarrak ziren. 70 hautatu ditu eta haiei buruz idatzi, alfabetoaren ordena segituz. Oraingoan Gipuzkoako antzerkia jorratu du, baina herrialde guztiak aztertu nahi ditu, Euskal Herriko arte eszenikoen historia osatze aldera. 60ko hamarkadako euskal antzerkiaren historia idatzia du dagoeneko, baina oraindik ez du lortu bildutako materiala argitaratzea. Euskal antzerkia paperera hurbiltzen ari da behintzat.


Telebista jaialdiaren txanda

telebistako profesionalak biltzen dituen nazioarteko jaialdia da Biarritzen urtero egiten den FIPA. Urtarrilaren 18tik 23ra, telebistan ikusteko aukera gutxi izaten diren dokumentalak, fikziozko filmak, erreportajeak, programak eta film laburrak erakutsiko dituzte. Iaz, 2.329 profesional bildu ziren. 53 herrialdetako 2.143 programa eta 140 film aurkeztu ziren eta 25.000 ikusle bertaratu. Aurtengo edizioan Warriors eta Whiten Oleander filmen egile Peter Kosminsky omenduko dute eta tele-errealitatearen eragina eta kultura aniztasuna jorratuko dituzte hitzaldi eta mahai-inguruetan.


Nontzefilm lehiaketa lehenengoz

Animaziozko filmen lehiaketa »Nontzeflash» jarri zuen abian iaz Nontzeberri kultura webguneak (www.nontzeberri.com). Aurten bestelako ekimena abiatu du Bilboko Zinema Fantastikoaren Jaialdiaren (FANT) laguntzaz: Nontzefilm film laburren lehiaketa. Garai batean Internet atari hainbatek abiatu zituen on-line film labur lehiaketak, baina babesleak galdu zituztenez, gutxi geratzen dira egun. Beraz, egokiera aparta da zinemagileentzat. Filmak martxoaren 11 arte bidal daitezke eta gehienez hiru minutuko iraupena izan behar dute. Lau sari izango dira: film onena, bigarren film onena, ikuslearena eta Euskal Herriko film onena. Jasotzen dituzten lan onenak FANT jaialdian ikusi ahal izango dira.


Bertso kanporaketa Iparraldean

Iaz arte Iparraldeko bertsolariek Nafarroako Bertso Txapelketan parte hartzen zuten. Iaz ez zuten gonbitarik jaso bertan parte hartzeko. Momentuz ez dute Iparraldeko txapelketa antolatuko, Bertsularien Lagunak elkartearen ustetan, baldintzarik eta lehiakide nahikorik ez dagoelako. Dena den, Euskal Herriko Bertsolari Txapelketarako kanporaketa egingo dute Iparraldean hilaren 16an, Donibane Lohizuneko Dukontenia aretoan. Bertako bertsolari guztiei egin zieten parte hartzeko deia eta baietza seik eman dute: Miren Artetxek, Amets Arzallusek, Fermin Mihurak, Xumai Muruak, Eneritz Zabaletak eta Egoitz Zelaiak. Horietatik bi bertsolari sailkatuko dira Txapelketa Nagusirako eta Sustrai Colina zuzenean sartuko da aurreko Txapelketako finalera heldu zelako.


Zinegoak jaialdia zazpi herritan

Hogeita hamabost film, iaz baino hamar gehiago, ikusi ahal izango dira Zinegoak gay-lesbo-trans zinemaldiaren bigarren aldian, hilaren 19tik 23ra bitarte. Bilbon, Berangon, Portugaleten eta Sestaon eskaini zituzten iaz emanaldiak eta aurten Leioa, Galdakao eta Getxora zabalduko dute zirkuitua. Gainera, aurten Ikus Entzumen Sorketa Saria antolatu dute lehenengoz, Euskal Herrian jaiotako zinemagile batek bertako gay, lesbiana edo transexualen errealitatea jorratzeko lana egin dezan.

* * * * * * * * * * * * * *

On Kixoteren urtea izango da 2005a Espainian. Izan ere, lau mende igaro dira Miguel de Cervantesek El ingenioso hidalgo Don Quijote de la Mancha eleberri ezaguna plazaratu zuenetik. Ekitaldi andana izango da Espainian haren ohorez: lanaren berrargitalpen bereziak, antzerki ikuskizunak, operak... Gurean ere izango du eraginik, Pedro Berrondo apaizak (Oiartzun, 1919-Donostia, 2002) itzulitako Don Kijote Mantxa’ko berrargitaratuko baitu Euskalerriaren Adiskideen Elkarteak.

Kexu Vital Kutxarekin. Orain arte diruz laguntzen zituen Vital Kutxak Arabako Nazioarteko Abesbatza Astea eta Nazioarteko Folklore jaialdia. Orain haiei dirurik ez ematea eta beste proiektu batzuk sustatzea erabaki du. Horrek bi ekimenak desagertzea ekarri du, ez baitute bizirauteko baliabide nahikorik. Agurain, Asparrena, Barrundia, Dulantzi, Burgo, Donemiliaga, Iruraiz-Gauna eta Zalduondo herrietako alkateek gutuna bidali diote Vital Kutxako zuzendari Gregorio Rojori, euren desadostasuna adieraziz. Alkateek diotenez, zaila da nekazal eremuan kultur kontsumo ohiturak sortzea eta bi ekimenak errotuta zeuden alkateek ordezkatzen dituzten herrietan.

Bertso Eguna hilaren 22an egingo dute Donostian. Xabier Amuriza, Iñaki Gurrutxaga, Aitor Mendiluze, Andoni Egaña, Jexuxmari Irazu, Sebastian Lizaso, Jon Martin, Amets Arzallus eta Unai Iturriaga arituko dira Kursaaleko taula gainean. Saioaren ostean, afaria izango da Zubietako Araeta sagardotegian.


ASTEKARIA
2005eko urtarrilaren 16a
Azoka
Azkenak
2025-05-05 | ARGIA
14.000 “maite zaituztegu” Pirritx, Porrotx eta Marimotots pailazoentzat

“Maite zaitut” herri omenaldia egin diote maiatzaren 3an Pirritx, Porrotx eta Marimotots pailazoei Barakaldon, BEC erakustazokan. Euskal gizarteari egindako ekarpena eskertu nahi izan diote milaka pertsonak Maite Zaitut Kultur Elkarteak antolatutako jaialdian.


Israelek Gaza erabat okupatzeko plana onartu du, palestinarrak zerrendatik kanporatzeko eta gatibu israeldarrak askatzeko

Trumpek Gazarako behin baino gehiagotan proposatutako garbiketa etnikoarekin jarraituko du Tel Avivek. Netanyahuk sare sozialetan jakinarazi duenez, Israelek milaka erreserbista deitu ditu Gazaren aurkako setioa gogortzeko eta "erabateko garaipena" lortzeko.


2025-05-05 | Leire Artola Arin
ANALISIA
Kartzelara, herritarrak informatzeagatik?

2025ean Guatemalan gutxienez kazetari bat hil dute eta beste bat desagerrarazi. Arriskutsua da kazetaritza lana egitea herrialde horretan, eta hala jaso du Mugarik Gabeko Kazetariak erakundeak ere, maiatzaren 2an argitaratutako 2025eko Prentsa Askatasunaren Munduko Sailkapenean... [+]


Plangintza demokratikorik gabe itzalaldien menpe jarraituko dugu

Gero eta nabarmenagoa da Espainiako Estatuak ez duela planifikazio demokratikorik energiaren arloan. Duela gutxi jasan dugun itzalaldia adibide garbia da, baina ez da bakarra. Energia berriztagarrien kontrolik gabeko eta lurralde askotan gehiegizko hedapena da beste adibide... [+]


Itzalaldia

Ez dakit itzalaldiak itsutu gaituen edo itsu gaudelako itzali garen. Edozein kasutan, itzalaldia ez da gaur hasi eta bukatu den gertaera histerikoa –barkatu, historikoa–. Aspaldian hasi zela uste dut eta, zoritxarrez, ez zen San Prudentzio egunean amaitu.


Bridgestoneko langileek elkarretaratzea egin dute Japoniak Madrilen duen enbaxadaren aurrean

Bridgestone Japoniako pneumatikoen multinazionalak kaleratu nahi dituen langileek elkarretaratzea egin dute astelehen eguerdian Japoniak Madrilen duen enbaxadaren aurrean. Horrez gain, langile batzordeko hainbat kide Yolanda Díaz Espainiako Gobernuko Lan ministroarekin ere... [+]


Palestinaren aldeko Askatasunaren Ontzidia Maltako Gobernuarekin negoziatzen dabil, itsasontzia hango portu batera eramateko

Nazioarteko ekimenak igandean argitaratutako prentsa ohar batean jakitera eman duenez, Maltako Gobernuak bonbardatutako itsasontzia konpontzeko asmoa erakutsi du. Askatasunaren Ontzidiak eskatu die Maltako agintariei itsasontzia herrialdeko uretan sar dadila. Israelen erasoak... [+]


Nazien kontzentrazio esparruetara deportatutako 253 euskaldun omendu ditu Eusko Jaurlaritzak

Nazismoaren biktimak izandako euskal herritarrak oroitzeko Eusko Jaurlaritzak egin duen lehen aitorpen instituzionala da. Hego Euskal Herriko 253 pertsona deportatu zituzten 1940 eta 1945 urteen artean. 113 bertan hil ziren eta beste asko, handik bizirik irten baziren ere... [+]


2025-05-05 | ARGIA
Hamar egunez pantailetan euskaraz aritzeko erronka maiatzaren 6an hasiko da

Maiatzaren 6tik 15era egingo da Pantailak Euskarazek antolatutako aktibazio sozialerako ariketa. Helburua, hamar egunez soilik euskarazko ikus-entzunezkoak kontsumitzea da. Ariketan izena eman daiteke maiatzaren 6ra arte.


Pentsiodunen mugimenduaren lege-proposamenak ia 140.000 sinadura lortu ditu

Euskal Herriko Pentsiodunen Mugimenduak lau hilabetetako kanpainan lortu du 140.000 herritarren babesa. Herri Ekimen Legegilea maiatzaren 15ean aurkeztuko du Eusko Legebiltzarrean. Pentsio duinak eta gutxieneko soldata besteko pentsioak eskatu ditu mugimenduak.


2025-05-05 | Behe Banda
barra warroak
Eta egun bat gutxiago

Bizilagunen obren zarata gogaikarriak esnatu nau gaur ere. Burkoan burua bildu, eta saiatu naiz beste hogei minutuz lo egiten, baina ez zegoen zulagailu hura isilduko zuenik. Jaiki eta apirila hasieran egin nuen eginbeharren taulari begiratu diot; hala zioten errotuladore... [+]


Eskuin muturrak erraz irabazi du Errumaniako presidentetzarako bozen lehen itzulia

Gutxienez botoen %40 lortuta, George Simion AUR alderdiko buruak bikoiztu egin du bigarren indarraren babes kopurua. Europako Batasuna "diktadura bat" dela aipatu du Simionek behin baino gehiagotan, eta Errumaniak Ukrainari emandako laguntza etetearen alde agertu da... [+]


Zaintzen dugulako maite dugu, ala maite dugulako zaintzen dugu?

"Maitasuna" hitza darama izenburuan Galdera Basatiak podcastaren laugarren atalak, baina eraman zezakeen "harremanak", "bakardadea", "dependentzia"... Hari mutur ugaritan barreiatu dute Izaro Toledok eta Iñigo Martinezek.


Eguneraketa berriak daude