Langabeentzako baino enpresentzako mesede


2004ko irailaren 05ean
Inoiz baino beharrezkoagoak dira eskuin muturraren gezurrei
aurre egingo dieten hedabide independenteak
Euskal Autonomia Erkidegoan diru asko gastatzen da »260 milioi euro inguru urteko» lan-sorrera sustatzeko, batik bat gazteentzat, emakumeentzat eta luzaroko langabeentzat, kolektibo horiek baitira premia handienekoak. Erakunde pribatuez gain, instituzio publiko asko dira lan-politika aktiboetan parte hartzen dutenak: Espainiako Enplegu Institutua (EEI), Eusko Jaurlaritza, diputazioak, udalak eta abar. Beharbada, gehiegi. Hala ere, badirudi horrenbeste baliabide eta erakunde ez direla nahikoak izaten ari beren helburuak lortzeko. Hortik dator EAEko lan-politika aktiboen eraginkortasuna zalantzan jarri izana. Izan ere, "mesede handiagoa egiten zaie enpresei" »laguntzen %75 haiek jasotzen dituzte», eta ez dute gehienbat luzaroko langabeen, emakumeen edo gazteen kolektiboan eragiten, nahiz horiek izan egoerarik okerrenean daudenak.

Hori da laburbilduz, EAEko Ekonomia eta Gizarte Kontseiluak egindako ikerlanetik nabarmentzeko moduko ondorio nagusietako bat. Estudioa uztail honetan bertan eman dute argitara hango presidente Rafael Puntonet jaunak eta erakunde horretako teknikari batek, Patxi Sasigain jaunak, zeinak landu baititu EAEko eta Europako Batasuneko lan-politika aktiboen arteko konparaziozko ikerketaren alderdi teknikoak. Estudioaren izenburua "EAEko eta EBko lan-politika aktiboak" da.

EBkoa baino gutxiagoko gastua

Estudioak onartzen duenez, EAEn lan-politika aktiboetarako gastua handi samarra bada ere »260 milioi eurokoa», EBkoa baino gutxiagokoa da, nahiz eta gure artean langabezia handiagoa den. 271 euroko gastua izan da pertsona aktibo bakoitzeko, edo 1.476 eurokoa parte-hartzaile bakoitzeko, eta 1.000 lagunetik gora izan dira era horretako laguntzen onura jaso dutenak. EAEn gastu hori BPGaren %0,63a den bitartean, EB osoan »15 kidekoan, orain 25 baitira» %0,75ekoa da. Estatu horien artean, ordea, diferentziak nabarmenak dira. Hala, Danimarkak BPGaren %1,81a darabilen bitartean, Herbehereek, Belgikak, Frantziako estatuak eta Suediak %1etik gora erabiltzen dute. Badira, bestalde, proportzioan, EAEn baino diru dezente gutxiago erabiltzen duten beste estatu batzuk, hala nola Austria, Grezia, Italia, Luxenburgo, Portugal eta Britainia Handia. Espainiako estatuko batez bestekoa %0,64koa da, EAEkoa baino ehunen bat gehiago.

Estudioak erakusten duenez, EAEko gastu total horren parterik handiena enpresek eraman zuten. Hala, lana sustatzeko pizgarriek gastuaren %50,7a eraman zuten, gehienbat Gizarte-Segurantza kontribuzioetan izandako hobariengatik. Trebakuntzarako, ordea, gastuaren %22a bakarrik zuzendu zen, eta sustatzaile berrientzako pizgarriak laguntza publikoen zenbateko osoaren %9,2ra baizik ez ziren iritsi.

Lana sustatzeko funts ekonomiko gehienen jatorria EEI, Gizarte-Segurantza eta Europako Gizarte Funtsa dira. Arrazoi horregatik, EGKko presidenteak dio ezen, EEIren politika aktiboak eta pasiboak Euskal Herrira transferituko balira, egoera hori hobetu egingo litzatekeela, batez ere batetik bestera ibili beharreko leihatilen kopurua gutxitu egingo litzatekeelako. Eta adibide moduan jarri zuen lana sostengatzeko programen %4,3 bakarrik bideratu zitzaizkiela emakumeei espezifikoki, langabeziarik handiena jasaten duen sektorea den arren. Beste %11 bakarrik izan zen gazteentzat, hain lan-premia handia duen sektorearentzat. Eta, bizkitartean, laguntzen %82,7 edozein adinetako pertsonei zuzendu zitzaizkien.

EAEko EGKren estudioak halaber erakusten du ez zaiela segimendu eta ebaluazio eraginkorrik egiten Euskal Herriko erakundeek bideratzen dituzten lana sustatzeko programei. Badira zenbait programa agenteen beren iritziz efektibotasun kaskarra dutenak, baina, hala ere, programa horiek egiten segitzen dute, badelako halako "inertzia" bat Administrazioetan.Testuinguru horretan, interesgarria da aipatzea ezen, ikerketa horren arabera, EAEn enplegua sustatzeko garatutako programetan parte hartzen duten pertsonen segimendua, oro har, eskasa dela. Horrela, programa bukatzen duten parte-hartzaileen hiru laurdenen kasuan, ez dago inolako informaziorik haien geroko egoerari buruz »ea lantokiren batean hasi diren ala ez, ea nolako lana den, ea langabezian dauden ala ez...».

Azkenik, Euskal Herriko erakunde publiko horren estudioak indarrean dauden programa batzuk berriz aztertu beharra aldarrikatzen du. Adierazten dutenez, egitura ekonomikoa eta lan-premiak aldatzen badira ere, lan-politika aktiboko programa gehienak bere horretan mantentzen dira urtez urte, kasik aldatu gabe.

Instituzioen arteko koordinazio hobearen eta leihatila bakarraren alde
EAEren ezaugarrietako bat da erakunde publiko eta pribatu askok aldi berean dihardutela enplegu-politika aktiboen esparruan: Eusko Jaurlaritza (EGILAN), Laneko Ministerioa (INEM), foru aldundiak eta haien erakundeak, Euskadiko Udalen Elkartea (EUDEL), garapenerako agentzia lokalak (GARAPEN), eta beste hainbat erakunde, pribatuak nahiz iniziatiba sozialekoak »BBK fundazioa, ONCE, Caritas, SARTU eta abar». Hainbat agentek jarduerak aldi berean garatzeak berekin dakar halako nahasmena eta disfuntzioak gertatzea garatutako enplegu- politika aktiboetan. Erakundeek garatutako ekintzetan koordinazio-maila nahikoa ez izateak larritu egiten du hori guztia, gertatzen baita eremu geografiko berean aldi berean garatzen dituztela arlo bereko ekintzak »baita beren artean lehian jardunez ere», eta, zenbait kasutan, ez dago komunikazio eta segimendu koordinatua egiteko mekanismo egonkor eta antolaturik.

Hortik dator EGKek instituzioen arteko koordinazio hori defendatzea. Horretarako, beharrezkotzat jotzen du agenteen arteko diagnostiko konpartitu batetik abiatzea eta helburuak eta pertsona-taldeak mugatzea, horrek bide emango bailuke agenteei esleitutako eginkizunak nolabait arrazionalizatzeko, espezializatzearen eta lokalizatzearen norabidean, herritarrei zerbitzu hobea eta hurbilagoa emateko irizpidearekin. Agenteen deskoordinazioko eta ugaritasuneko testuinguru horretan, EGKren estudioak halaber defendatzen du leihatila bakarra sortzea, zerbitzu horien bezeroei instituziotik instituziora alderrai antzean ibili beharra saihestuko diena. Asmoa da agenteen presentzia bat izatea, erabiltzaileei lana erraztera bideratua. Leihatila bakarra izanez gero, erabiltzaileak puntu bakar batean eskuratu ahalko luke dagoen sostengu-eskaintza guztia. Leihatila bakarreko sistema horrek, gainera, orientatzen lagundu beharko lioke, erabiltzaileak benetan behar duenarekin. Esan nahi baita, kontua ez da puntu bakar batera jotzea bakarrik, baizik eta puntu horrek erabiltzaileari egokitzea eskura dauden programen panela, ibilbide pertsonalizatua ezarriz.


Azkenak
Papax Fagoaga, mutil-dantzaria 1970eko hamarkadatik
“Ezin nuen ulertu emakumeok herriko bestetan ezin genuela mutil-dantzetan parte hartu, horregatik hasi nintzen dantzan”

Elkarrizketa ilustratzeko erabili dugun argazki nagusia 1970eko hamarkadan hartua da. Erratzuko plaza festetarako apainduta ageri da, ezpelez atonduriko ohiko eszenatokiarekin eta etxetik etxera zintzilik, dilindan dauden xingolekin. Urrunean bi soinulari agertzen dira, Maurizio... [+]


Faxismoaren aurka borrokan, munduan zein Euskal Herrian

Lanaren Ekonomia irratsaioan faxismoaren gorakada aztertu dugu, munduan eta Euskal Herrian gertatzen ari dena.


Aroztegiko Elkartasun Komiteak salatu du bi kidek jazarpenak eta irain matxistak jasan dituztela

Taldeko kideen aurkako eraso matxistak talde osoaren aurkako eraso gisa ulertzen dituela adierazi du Aroztegiko Elkartasun Komiteak. Komiteak salatu duenez, Aroztegiko epaiketara ikusle gisa sartu nahi zuen jendearen zerrendatik "Baztango mutil-dantzari talde... [+]


Aurten ere batxilergoko ahozkoa euskaraz pasatzeko aukera irekiko dute hainbat irakaslek

Ekainaren 23aren eta uztailaren 2aren artean iraganen da ahozko azterketa. Frantsesez pasa beharreko azterketa izanda, Seaskako, sail publikoko eta pribatuko irakasle batzuek publikoki jakitera eman dute euskaraz bideratzeko aukera eskainiko dietela ikasleei.


Espainiako Gobernuak ondorioztatu du itzalaldiaren errua Red Eléctrica de Españak eta argindar konpainiek dutela

Itzalaldiaren ondoren sortutako komiteak eginiko txostena aurkeztu du astearte gauean Sara Aagesen Trantsizio Ekologikorako ministroak. Horren arabera, "hainbat faktoreren batasunaren" ondorioz sisteman gehiegizko tentsioa izan zen, kate erreakzio gisa. Txostenak... [+]


Bikotekidea mugikorretik kontrolatzea gazteen artean ohikoa dela frogatu du EHUren ikerketa batek

Maitasun erromantikoari lotuta, nerabe askok normalizatuta eta barneratuta du bikotekideak mugikorraren eta sare sozialen bidez kontrolatu nahi izatea. “Inportantea da ziberbiolentzia gisa identifikatzea, eta ez maitasun seinale gisa”, gogorarazi dute ikertzaileek.


Sexu erasoei lotutako zenbait epaitan bost gizon zigortu dituzte azken egunetan

Sexu erasoei lotutako epai ugari eman dira azken egunetan, eta bost gizon zigortu dituzte. Tuteran izandako bortxaketa batengatik, bi gizoni 9,5 urteko kartzela zigorra ezarri diete. Gasteizen gizon bati bost urteko kartzela zigorra ezarri diote emakume bat bortxatzeagatik... [+]


Dagoeneko 400 gazatar hil dituzte Israelgo soldaduek, laguntza humanitarioa jasotzera bidean

3.000 zauritu ere utzi dituzte Israelgo armadaren erasoek. Maiatzaren bukaeran berrekin zioten laguntza humanitarioari, GHF fundazio estatubatuarraren eskutik; eta ordutik, bertaratutakoei tiro egin diete soldadu israeldarrek.


Oiher Urrutia. Marra gorriak argi
“Erabiltzen gaituzte herriok folklorismorako: landa, animaliak edo euskalkia bera”

Grabagailuari stop eman eta segituan galdetu dit Oiherrek: “Transkribatzean mantenduko duzu euskalkia?”. Baietz nik, batuaren mugek uzten didatenaren barruan baietz. “Arras inportantea da niretako”. Dutxa hartu eta Elizondora eginen du berriz, Aroztegiko... [+]


Amiantoaren biktimentzako konpentsazio-funtsa martxan jartzeko araudia onartu du Espainiako Gobernuak

Legea onartu eta ia hiru urte igaro direnean jarriko da martxan neurria. Espainiako Ministro Kontseiluak onartutako dekretuak dio biktima bakoitzak 32.000 eta 96.000 euro artean jasoko dituela kalte-ordain moduan.


Zein ama ospatu?

Maiatza Birjina Mariaren hilabetea den bezala, amak ospatzeko aukera da Mendebaldeko jendartean. Kasualitatea? Ez dut uste. Frantses lurraldean, Vichyko gobernuak besta hori instituzionalizatu zuen. Helburua bertuteko eta sakrifizioak egiteko prest den pertsona hori handiestea,... [+]


2025-06-18 | Jesús Rodríguez
PSOEren kea

Ekainaren 6an Presidente Autonomikoen Konferentzia egin zen Bartzelonan, Pedro Sánchez eta Felipe VI.a erregea –emeritu ustelaren oinordekoa, beti da ona gogoraraztea– buru zirela. Isabel Díaz Ayuso faxistak uko egin zion Salvador Illaren eta Imanol... [+]


Kantua gidari

Joan den maiatzaren 23an iragan da, Baigorriko elizan, aparteko kontzertu bat: 180 haurrek, 7 eta 15 urte artekoek, maila handiko kantu emanaldia eskaini diote eliza mukuru bete zuen jendeari. Haur horietarik batzuk Donazaharre eta Baigorri aldean kokatua den Iparralai musika... [+]


Eguneraketa berriak daude