BATZUK BETIKO MARTXAN, BESTEAK ILARGIAN

  • Ilargian ezezik munduan ere bazen albisterik 1971n. Ipar Irlandako egoera larriak eta Bernardette Devlin liderraren ideiek izan zuten lekurik otsaileko alean.

2001eko martxoaren 04an
Zure babesik gabe independetzia ezinezkoa zaigu
Z. ARGIAren 416. zenbakia kaleratu zenerako, iparramerikarrak Ilargira iritsiak ziren. Telebistaz ere ikusi ahal zen une gogoangarri hura, eta ez Estatu Batuetan bakarrik. Oso urrutiko lurraldeetara jo gabe, Espainiako Estatuan ere ikusi zuen, zuzen-zuzenean gainera, telebista eskura eduki eta hura ikusteko gogoa zuen guztiak. Eta Vaticanon beste hainbeste gertatuko zelakoan nago, Aita Saindu berbera enteratu zen berriaz-eta.


ESTATU BATUAK BAKEA SUSPERTZEN... ILARGIAN

Garai hartako komunikabideek diotenez, Eliza Katolikoaren buru zen Paulo VI.ak zorionak bidali zizkion Estatu Batuetako presidenteari, bere astronautek estropezo handirik gabe Ilargiari egina zioten hirugarren bisitaldi harengatik. Hunkituta zegoen balentria harekin nonbait Kristoren ordeko lurrean zena, honela mintzatu baitzitzaion Nixon estatubatuarren buruari zorion emate haren arrazoiak adierazterakoan: "Gure miresmen osoarekin, bakearen kausa noblea indarberritzen duen egundoko ekintza horrengatik".
Poz ederra hartuko zuen Aita Sainduaren sineskortasun seinale horrekin, Ilargian bake bila eta lurrean triskantza ugari eginez zebilen Nixonek! Haatik, seguraski besterik da gaiari buruz pentsatuko zutena napal eta abarrez haren armadak sarraskitzen zituenak...


IPAR IRLANDA SUTAN

Eta Ipar Irlandako biztanleek, zer iritzi ote zioten? Auskalo... Nork daki Aita Sainduarenaz enteratu egin ziren ere! Garai hartan, nahikoa zuten beren larruan jasaten ari zirenarekin. Britainia Handiko gobernuak Eire zaharreko bazter hori okupatzera bere armada bidali zuenez geroztik, istilu larriak bizitzen ari zen Ipar Irlanda. Eta arazoa areagoturik zen egun haietan prezeski. Hasteko, soldadu britainiarren jeep batek bost urteko neskato bat harrapatu, eta hilda gertatu zen, eta hori gutxi balitz, aipatu armada britainiarrak IRAko hiru partaide hil zituen. Berehalakoa izan zen nazionalista irlandarren erantzuna, bistan da, eta besteak beste, haren ondorioz armada britainiarrak bere soldaduetako bat galdu zuen borrokan. Lehen aldia zen! Britainiarrak sutan jarri ziren, jakina, eta noren aurka ekin zutela uste duzue? Protestante talde estremistek ere berean zirauten. Ian Pasley jaunak iragarria zuen, katoliko irlandarrei desafioka, Londonderryn zehar egingo zuen desfilea. Eta bitarte horretan, egoeraren laztasuna areagotzeko edo, zenbaitzuk (orduko egunkariak ez zuten datua zehazten, beraz pentsatzekoa da protestanteak izango zirela) jarritako kotxe bonba baten eztandak bost hiritar eraman zituen aurretik...


ERLIJIO ALA HERRI BORROKA?

Horixe zen Juan Elustondok galdetzen zuena Z. ARGIAren lehen orrialdetik. Eta Irlandako historiaren malkarretan barna inor abiarazi aurretik, honela ohartarazten zion irakurleari: "Borroka. Odola. Heriotza. Bi urte hontan egun gorririk ikusi du Ipar-irlandak. Giro gogor hau ez da ordea gaurkoa. Aspalditik datorrena da. Historiari begiratu behar zaio gaur zer gertatzen dan aztertzeko".
Elustondoren argudioen abiapuntua hauxe zen, halare, erlijikoak Irlandako historian garrantzi handia izan bazuen ere, egiaz, egoeraren muina ezkutatu besterik ez zuela egiten, alegia haren guztiaren benetako muina "sozial eta ekonomiko egituretan" zegoela.
"Luze zabalean, Iparraldeak 13.564 kilometro du. Bizi lagunak 1.459.000, horietatik 900.000 protestante eta gaiñontzekoak katoliko. Ikusten dan bezala katolikoak minoria bat dira. Talde bezala katolikoak zapalduta agertzen dira. Zapalduta alderdi askotatik gaiñera".
Eta katolikoek hauteskundeetan parte hartu ahal izateko zeuzkaten zailtasunak -"etxearen jabe denak, eta bere andreak bakarrik eman dezakete botoa. Etxapean bizi badira, semeak ere ezin dezakete botorik eman"-, etxe bat eskuratzeko eragozpenak -"Dungannen, 7.000 bizilaguneko hirian, azken hogei urte hauetan, Udaletxeak 207 etxe jaso ditu protestanteentzat eta 45 besterik ez katolikoentzat"-, langabezia arazoak eta abar aipatzen zituen.
Horren guztiaren ondorioz, Eskubide Zibilen Elkarteko liderra zen Bernardette Devlin-ek Ingalaterrako parlamentuaren aurrean esandakoarekin bat egiten zuen Elustondok: "Irlanda, lege zahar batzuen bitartez terrateniente batzuen menpean dagoen gizarte bat da" bota zuen hark, antza denez, Parlamentu ingelesaren aurrean. Eta baita honako hau ere, Elustondok zioenez, non esandakoa zen zehazten ez zuen arren: "Nere borroka -alegia Bernardette Devlinena- Irlanda bat eta Irlanda sozialista egitea da. Nik ez dut borroka katolikoen alde egiten, katolikoak direnez zapalduak daudelako baizik. Ni Gobernuaren aurka altxatzen banaiz, ez da protestante delako, Kapitalista eta Reakzionario delako baizik. Irlanda batu bat egin behar dugu. Katoliko ala protestante izan berdin da. Denok elkartu behar dugu. Irlanda batua - Irlanda sozialista".

ARTIKULURIK ONENA
Taldeko Marisabelek, 1971-II-21
Z. Argia, 414 garren zenbakia. Goitik behera guzia irakurri ondoren, gure gogoko dan edo guk nahi genukean bezelako idaz-lanik ez dugu aurkitu. Honek ez du esan nahi Z. Argia gogoko ez dugunik. Hori ez. Gero eta gehiago konturatzen gera erdal egunkarietatik gureetara zer alde dagoen. Horregatik, "asteroko egoki bat osatu behar dugu" dio zuzendaritzak, ta hori da gure nahia ere. Eta gure aukera egiterakoan, oso kontuan hartu dugu "talde zeatz bati lotua ez dagoela eta egoterik ez duela nahi" aitortzen duanean. Beraz, ZERUKO ARGIA AZTERKETAN aukeratzen da (...).

"ELSA SCHEELEN"
Amatiño, 1971-II-21
Urtarrileko "Triunfo" erdal aldizkariaren azken aleak, Txillardegiren "Elsa Scheelen" nobelaren kritika bat dakar, B. de Arrizabalaga izendatua. Nobela nahiz hizkuntzaren aldetik, kritika zehatza, zuzena, zurikeriarik gabe, hala ere onuragarria, baikorra, goragarria, batez ere erdal aldizkari batetik datorkigularik. Inoren kritikak, erdal kritikak ba dute berezko indarren bat, balioren bat, are gehiago gure alde mintzatzen direnean.

LANGILLERIA BURRUKA BIDEAN
Mikel Ugalde, 1971-II-21
Behin eta berriro, han eta hemen sortu zaigu, halabeharrez, kezka, tentsio, burruka, huelga... Egunerokoak, esku artean dabilzkigun egunkariek, eman digute zenbait gertaeraren berri, xehetasun handirik gabe... Zoritxarrez, ez degu behar bezin informazio jatorrik, gauzak ez ditugu erdizka baino jakiten sarritan. (...) Denok elkarturik, bat eginik zerbait egin genezake, baina bestela... alferrik eta eroarena egiten gabiltza. Gaur bertan, egunerokoa irakurtzerakoan, Oasa-Savoisiennen gertatutakoa jakin dut. Hirureun langille zituen lantegi honetatik gehienak lantegitik jaurtiak izan dira jornalak igo erazteko huelgari ekiteagatik. Oso informazio eskasa eta arinki emana, egungo egoera sor erazi duten alderdien eta goraberen berri eman gabe... Bitartean, eta egunkari honetan bertan, anuntzio hau irakurri dugu: "Oasa Savoisienne Española SA necesita: Caldereros - Soldadores -Bobinadores - Montadores - Carpinteros - Torneros - Ajustadores en todas sus categorías de oficiales, especialistas y peones. Igualmente precisa de: Taquimecanógrafas - Mecanógrafas - Auxiliares administrativos". Batzuk kanpoan dauden bitartean, horiek horrela ikusita, lan billa bertara joko duenik izango ote? (...).


Azkenak
Gizon heterosexualak eta literatura feminista: hausnarketa bat

Hasieratik argi utzi nahiko nuke ez naizela inolaz ere feminismoan, sexu- eta genero-teorietan ezta LGTBIQ+ komunitatearekin lotutako gaietan aditua. Gizon txuri heterosexual bat naiz, ezkertiarra esan dezagun, bere burua feministatzat hartzen duena (edo feministen aliatua,... [+]


Auzolanean ikastola eraiki!

Goizaldeko lehenengo eguzki-izpiekin batera zabaldu ditu ateak Kirikiño Ikastolak. Zapatua da, auzolan eguna. Parte-hartze batzordeko arduradunak irrintzia egin eta lanera bideratu ditu bertaratu diren ehundik gora partaide: “Hemen erronkak denonak dira! Aurrera,... [+]


Amasa-Villabonako EH Bilduri erantzuna

Amasa-Villabonako EH Bilduk argitaratutako idatziaren harira, hainbat adierazpen egin nahiko genituzke. Lehenik eta behin, argi utzi nahi dugu larrialdi klimatikoari aurre egitearen urgentzia ukaezina dela, eta horregatik, krisi honekiko dugun kezkagatik beragatik jartzen dugula... [+]


Irunen eskuin muturreko “auzo patruilak” sortu dituztela salatu dute

Hainbat talde "neonazik" azkenaldian Irunen zabaltzen ari dituzten mezuak salatu dituzte asteazkenean Harrera Sareak eta hainbat kolektibok herrian. Eskuin muturreko "auzo patruilak" antolatzen ari direla salatu dute, eta hauek jendearen jatorriaren arabera... [+]


Udal legearen kontrako epai euskarafoboa
Euskararen aurkako erasoa salatu dute 200 alkate eta udal ordezkarik, eta hizkuntza bultzatzeko konpromisoa berretsi

Euskalgintzaren Kontseiluak deituta, Espainiako Auzitegi Gorenak joan den astean ebatzitako sententzia salatzeko prentsaurreko bateratua egin dute Bilbon. Sententzia "euskal gizartearen eta euskal erakundeen borondate demokratikoaren aurkako eraso zuzena" dela... [+]


Alonsotegiko Udalari dirua itzultzeko eskatu dio Bizkaiko Aldundiak, iruzurra egin zenetik hamairu urtera

Egun EH Bilduren esku dagoen udalak ia milioi bat euro itzuli beharko lioke foru erakundeari, duela hamairu urte, EAJ agintean zenean, diru-laguntza bat ez zelako behar bezala erabili, baizik eta iruzurra egiteko, EAEko Justizia Auzitegi Nagusiak berretsi duenez. Eskaerak erabat... [+]


Ertzaintzaren 300 BMW ibilgailuen erosketan irregulartasun posibleak salatu zituen barne txosten batek

Eusko Jaurlaritzako Ogasuneko Kontrol Ekonomikoko Bulegoak barne txosten bat egin zuen Ertzaintzak jaso dituen 300 BMWen esleipen kontratuaren hainbat baldintza kritikatzeko. Ezarritako baldintzak zehatzegiak eta murriztaileegiak zirela salatu du ogasunak, eta horrek enpresa... [+]


Txosnetako “beto politikoaren” aurkako GKSren kanpaldiaren kontra oldartu eta lau pertsona atxilotu ditu Poliziak Gasteizen

Bi aste barru hasiko diren hiriko jaietan txosna jartzen utzi ez dietela salatzeko kanpaldia egin nahi zuten Gasteizko GKSk eta Etxebizitza Sindikatu Sozialistak, Andre Maria Zuriaren plazan. 20:30ak aldera, ertzainak oldartu egin dira kanpaldian zeudenen aurka, eta bi... [+]


Lotsa sentitzen dut giza generoko kide izateagatik

Milaka pertsonak modu aktiboan parte hartu dute, eta hala jarraitzen dute, XXI. mendeko holokausto telebisatu handienaren aurka protestatzeko, eta pertsona horiei errespetu eta miresmen handiena zor diet. Baina, gizateriaren zoritxarrerako, askoz gehiago dira, egoerarekin... [+]


2025-07-24 | Nicolas Goñi
Europan, oraingo sinplifikazioaren izenean, biharko bizitzak kaltetuko dira

Jarduera ekonomikoak sinplifikatzeko eta lehiakortasuna indartzeko aitzakiarekin, Europa mailan baita Europar Batasuneko hainbat estatutan ere, klima, ingurunea eta giza osasuna kaltetuko dituzten legeak biderkatzen ari dira 2024tik, askotan interes pribatuen lobbyen eraginpean... [+]


Sektore publikoan gurasotasun baimena luzatu eta seme-alaba bakoitzeko diru laguntza handituko duela iragarri du Jaurlaritzak

Eusko Jaurlaritzaren Familia, Haur eta Nerabeen V. plana aurkeztu du Nerea Melgosa sailburuak asteazkenean. Hamazazpi "trakzio-neurri berritzaile" jaso ditu planak, baina ez dute zehaztu noiz jarriko diren indarrean.


CAFek giza eskubideak errespetatzen dituela “baieztatu” beharko du, Belgikako kontratu milioiduna eskuratzeko

Beasaingo enpresak 1.695 milioi euroko kontratua lortu du Belgikako SNCB-NMBS tren konpainia publikoarentzat 54.000 plaza dituzten bagoiak egiteko. Baina aurretik, belgikar konpainiak eskatu dio bere jarduerek nazioarteko zuzenbidea eta giza eskubideak errespetatzen dituztela... [+]


2025-07-24 | Gedar
Aurka kolektiboa
“Auzi politikoa da: zertarako egiten dugu musika?”

Musika-eszena antikomertzialean alea jartzeko asmoz sortu dute Aurka kolektiboa. Martin eta Katalin kideekin hitz egin dugu arlo horretako kolektiboen loraldiaz, musika politizatuaz eta musikaren potentzialitateez, industria musikalaz, makrojaialdiez eta beste.


Euskarafobia ari du beste behin Lizarrako Udalean

Lizarrako Udalak udarako antolatu dituen bost musika ikuskizunetan eta beste horrenbeste film emanaldietan bat bera ere ez da euskaraz izanen; datorren astean hasiko diren festen egitarauan haurrentzako ekitaldi bat dago euskaraz programatua, justu, erraldoi eta buruhandien... [+]


2025-07-24 | El Salto
Israelek Marwan Al-Hams doktorea bahitu du, Gazako kanpaina-ospitaleetako arduraduna

Abu Youssef Al-Najjar Ospitaleko zuzendari Marwan Al-Hams kanpainako ospitaleen arduraduna da eta Gazako Osasun Ministerioko bozeramailea. Uztailaren 21eko arratsaldean atxilotu dute Israelgo Indar Armatuek.


Eguneraketa berriak daude