BATZUK BETIKO MARTXAN, BESTEAK ILARGIAN

  • Ilargian ezezik munduan ere bazen albisterik 1971n. Ipar Irlandako egoera larriak eta Bernardette Devlin liderraren ideiek izan zuten lekurik otsaileko alean.

2001eko martxoaren 04an
Inoiz baino beharrezkoagoak dira eskuin muturraren gezurrei
aurre egingo dieten hedabide independenteak
Z. ARGIAren 416. zenbakia kaleratu zenerako, iparramerikarrak Ilargira iritsiak ziren. Telebistaz ere ikusi ahal zen une gogoangarri hura, eta ez Estatu Batuetan bakarrik. Oso urrutiko lurraldeetara jo gabe, Espainiako Estatuan ere ikusi zuen, zuzen-zuzenean gainera, telebista eskura eduki eta hura ikusteko gogoa zuen guztiak. Eta Vaticanon beste hainbeste gertatuko zelakoan nago, Aita Saindu berbera enteratu zen berriaz-eta.


ESTATU BATUAK BAKEA SUSPERTZEN... ILARGIAN

Garai hartako komunikabideek diotenez, Eliza Katolikoaren buru zen Paulo VI.ak zorionak bidali zizkion Estatu Batuetako presidenteari, bere astronautek estropezo handirik gabe Ilargiari egina zioten hirugarren bisitaldi harengatik. Hunkituta zegoen balentria harekin nonbait Kristoren ordeko lurrean zena, honela mintzatu baitzitzaion Nixon estatubatuarren buruari zorion emate haren arrazoiak adierazterakoan: "Gure miresmen osoarekin, bakearen kausa noblea indarberritzen duen egundoko ekintza horrengatik".
Poz ederra hartuko zuen Aita Sainduaren sineskortasun seinale horrekin, Ilargian bake bila eta lurrean triskantza ugari eginez zebilen Nixonek! Haatik, seguraski besterik da gaiari buruz pentsatuko zutena napal eta abarrez haren armadak sarraskitzen zituenak...


IPAR IRLANDA SUTAN

Eta Ipar Irlandako biztanleek, zer iritzi ote zioten? Auskalo... Nork daki Aita Sainduarenaz enteratu egin ziren ere! Garai hartan, nahikoa zuten beren larruan jasaten ari zirenarekin. Britainia Handiko gobernuak Eire zaharreko bazter hori okupatzera bere armada bidali zuenez geroztik, istilu larriak bizitzen ari zen Ipar Irlanda. Eta arazoa areagoturik zen egun haietan prezeski. Hasteko, soldadu britainiarren jeep batek bost urteko neskato bat harrapatu, eta hilda gertatu zen, eta hori gutxi balitz, aipatu armada britainiarrak IRAko hiru partaide hil zituen. Berehalakoa izan zen nazionalista irlandarren erantzuna, bistan da, eta besteak beste, haren ondorioz armada britainiarrak bere soldaduetako bat galdu zuen borrokan. Lehen aldia zen! Britainiarrak sutan jarri ziren, jakina, eta noren aurka ekin zutela uste duzue? Protestante talde estremistek ere berean zirauten. Ian Pasley jaunak iragarria zuen, katoliko irlandarrei desafioka, Londonderryn zehar egingo zuen desfilea. Eta bitarte horretan, egoeraren laztasuna areagotzeko edo, zenbaitzuk (orduko egunkariak ez zuten datua zehazten, beraz pentsatzekoa da protestanteak izango zirela) jarritako kotxe bonba baten eztandak bost hiritar eraman zituen aurretik...


ERLIJIO ALA HERRI BORROKA?

Horixe zen Juan Elustondok galdetzen zuena Z. ARGIAren lehen orrialdetik. Eta Irlandako historiaren malkarretan barna inor abiarazi aurretik, honela ohartarazten zion irakurleari: "Borroka. Odola. Heriotza. Bi urte hontan egun gorririk ikusi du Ipar-irlandak. Giro gogor hau ez da ordea gaurkoa. Aspalditik datorrena da. Historiari begiratu behar zaio gaur zer gertatzen dan aztertzeko".
Elustondoren argudioen abiapuntua hauxe zen, halare, erlijikoak Irlandako historian garrantzi handia izan bazuen ere, egiaz, egoeraren muina ezkutatu besterik ez zuela egiten, alegia haren guztiaren benetako muina "sozial eta ekonomiko egituretan" zegoela.
"Luze zabalean, Iparraldeak 13.564 kilometro du. Bizi lagunak 1.459.000, horietatik 900.000 protestante eta gaiñontzekoak katoliko. Ikusten dan bezala katolikoak minoria bat dira. Talde bezala katolikoak zapalduta agertzen dira. Zapalduta alderdi askotatik gaiñera".
Eta katolikoek hauteskundeetan parte hartu ahal izateko zeuzkaten zailtasunak -"etxearen jabe denak, eta bere andreak bakarrik eman dezakete botoa. Etxapean bizi badira, semeak ere ezin dezakete botorik eman"-, etxe bat eskuratzeko eragozpenak -"Dungannen, 7.000 bizilaguneko hirian, azken hogei urte hauetan, Udaletxeak 207 etxe jaso ditu protestanteentzat eta 45 besterik ez katolikoentzat"-, langabezia arazoak eta abar aipatzen zituen.
Horren guztiaren ondorioz, Eskubide Zibilen Elkarteko liderra zen Bernardette Devlin-ek Ingalaterrako parlamentuaren aurrean esandakoarekin bat egiten zuen Elustondok: "Irlanda, lege zahar batzuen bitartez terrateniente batzuen menpean dagoen gizarte bat da" bota zuen hark, antza denez, Parlamentu ingelesaren aurrean. Eta baita honako hau ere, Elustondok zioenez, non esandakoa zen zehazten ez zuen arren: "Nere borroka -alegia Bernardette Devlinena- Irlanda bat eta Irlanda sozialista egitea da. Nik ez dut borroka katolikoen alde egiten, katolikoak direnez zapalduak daudelako baizik. Ni Gobernuaren aurka altxatzen banaiz, ez da protestante delako, Kapitalista eta Reakzionario delako baizik. Irlanda batu bat egin behar dugu. Katoliko ala protestante izan berdin da. Denok elkartu behar dugu. Irlanda batua - Irlanda sozialista".

ARTIKULURIK ONENA
Taldeko Marisabelek, 1971-II-21
Z. Argia, 414 garren zenbakia. Goitik behera guzia irakurri ondoren, gure gogoko dan edo guk nahi genukean bezelako idaz-lanik ez dugu aurkitu. Honek ez du esan nahi Z. Argia gogoko ez dugunik. Hori ez. Gero eta gehiago konturatzen gera erdal egunkarietatik gureetara zer alde dagoen. Horregatik, "asteroko egoki bat osatu behar dugu" dio zuzendaritzak, ta hori da gure nahia ere. Eta gure aukera egiterakoan, oso kontuan hartu dugu "talde zeatz bati lotua ez dagoela eta egoterik ez duela nahi" aitortzen duanean. Beraz, ZERUKO ARGIA AZTERKETAN aukeratzen da (...).

"ELSA SCHEELEN"
Amatiño, 1971-II-21
Urtarrileko "Triunfo" erdal aldizkariaren azken aleak, Txillardegiren "Elsa Scheelen" nobelaren kritika bat dakar, B. de Arrizabalaga izendatua. Nobela nahiz hizkuntzaren aldetik, kritika zehatza, zuzena, zurikeriarik gabe, hala ere onuragarria, baikorra, goragarria, batez ere erdal aldizkari batetik datorkigularik. Inoren kritikak, erdal kritikak ba dute berezko indarren bat, balioren bat, are gehiago gure alde mintzatzen direnean.

LANGILLERIA BURRUKA BIDEAN
Mikel Ugalde, 1971-II-21
Behin eta berriro, han eta hemen sortu zaigu, halabeharrez, kezka, tentsio, burruka, huelga... Egunerokoak, esku artean dabilzkigun egunkariek, eman digute zenbait gertaeraren berri, xehetasun handirik gabe... Zoritxarrez, ez degu behar bezin informazio jatorrik, gauzak ez ditugu erdizka baino jakiten sarritan. (...) Denok elkarturik, bat eginik zerbait egin genezake, baina bestela... alferrik eta eroarena egiten gabiltza. Gaur bertan, egunerokoa irakurtzerakoan, Oasa-Savoisiennen gertatutakoa jakin dut. Hirureun langille zituen lantegi honetatik gehienak lantegitik jaurtiak izan dira jornalak igo erazteko huelgari ekiteagatik. Oso informazio eskasa eta arinki emana, egungo egoera sor erazi duten alderdien eta goraberen berri eman gabe... Bitartean, eta egunkari honetan bertan, anuntzio hau irakurri dugu: "Oasa Savoisienne Española SA necesita: Caldereros - Soldadores -Bobinadores - Montadores - Carpinteros - Torneros - Ajustadores en todas sus categorías de oficiales, especialistas y peones. Igualmente precisa de: Taquimecanógrafas - Mecanógrafas - Auxiliares administrativos". Batzuk kanpoan dauden bitartean, horiek horrela ikusita, lan billa bertara joko duenik izango ote? (...).


Azkenak
2025-07-24 | Gedar
Aurka kolektiboa
“Auzi politikoa da: zertarako egiten dugu musika?”

Musika-eszena antikomertzialean alea jartzeko asmoz sortu dute Aurka kolektiboa. Martin eta Katalin kideekin hitz egin dugu arlo horretako kolektiboen loraldiaz, musika politizatuaz eta musikaren potentzialitateez, industria musikalaz, makrojaialdiez eta beste.


Euskarafobia ari du beste behin Lizarrako Udalean

Lizarrako Udalak udarako antolatu dituen bost musika ikuskizunetan eta beste horrenbeste film emanaldietan bat bera ere ez da euskaraz izanen; datorren astean hasiko diren festen egitarauan haurrentzako ekitaldi bat dago euskaraz programatua, justu, erraldoi eta buruhandien... [+]


2025-07-24 | El Salto
Israelek Marwan Al-Hams doktorea bahitu du, Gazako kanpaina-ospitaleetako arduraduna

Abu Youssef Al-Najjar Ospitaleko zuzendari Marwan Al-Hams kanpainako ospitaleen arduraduna da eta Gazako Osasun Ministerioko bozeramailea. Uztailaren 21eko arratsaldean atxilotu dute Israelgo Indar Armatuek.


Guggenheim Urdaibai egitearen kontrako iritziak gailendu dira entzuketa prozesuan

Eusko Jaurlaritzak eta Bizkaiko Foru Aldundiak bultzatuta eta Agirre Lehendakaria Center erakundearen eta New Yorkeko Columbiako Unibertsitatearen gidaritzapean egindako entzuketa prozesuaren emaitzak aurkeztu dituzte uztailaren 23 honetan. Museoa eraikitzearekin sustatuko... [+]


Prep botika farmazietan eskuragarri jartzeko asmoa iragarri du Espainiako Osasun Ministerioak

GIBarekiko esposizio aurreko profilaxia da Prep botika. Alfonso Setiey Anitzak elkarteko lehendakariaren arabera, farmazietan eskuratzeak itxaron-zerrendak gutxitu ditzake. Alabaina, arriskuez ere ohartarazi du.


2025-07-23 | Onintza Enbeita
Aloña Erauskin. Biziraulea
“Sortzetiko gaixotasunak ditugunok ez daukagu erabakitzeko aukerarik gauza askotan”

Bihotzak eztanda egin arte biziko da Aloña Erauskin (Berrobi, 1999), beste guztiok bezala. Besteon aldean, ordea, presente dauka aukera hori.


2025-07-23 | Iñaki Lasa Nuin
Gizakia kosmosa da

Gizakia kosmosa da. Kosmosa, mundua ez da gizakiarena, askotan hala dela ematen badu ere.

Udako solstizioan, egunez eguzkiak itsutu egiten gaitu duen argiaren indarrarekin, baina gauak ederrak dira, zeruan izar dirdiratsuak kabitu ezinka ikusten ditugunean. San Juan suaren... [+]


Desobedientzia praktikatzen

Hankak lurrean dituzte gure solaskideek. Euskalgintzaren eta herri mugimenduen joko-zelaian dabiltza etengabe eta eskarmentu horretatik hitz egiten dute euskarari eusteaz, hizkuntza zapalkuntza ez normalizatzeaz eta erdaldunengandik espero beharko genukeenaz. Gorka Torrek ez du... [+]


2025-07-23 | Josu Jimenez Maia
Marokoren estrategia zahar-berritua

"Saharar erradikalizatuek Estatu Islamikoaren burutza hartu dute Sahel-en". Izenburu asaldagarria, berriki argitaratua, baina hasierako asalduratik harago, testuaren irakurketa eta analisi sakonago bat eginda, honako ondorio hauek atera daitezke.

Kezka, ezinegona eta... [+]


Txorimaloei mokoka

Aurrean duzunak min ematen badizu, ez begiratu aurrera. Muturren aurrean duguna saihesteko logikoa dirudi, ezta? Zer ikusiko ote du gutako bakoitzak albo aldera so egiten duenean? Beharbada, miope batek betaurreko bila ikusten duen antzeko zerbait.

Miope bezain itsu,... [+]


2025-07-23 | Patxi Saez Beloki
Euskara gara

Gu gara euskara. Euskara gure baitan bizi da. Guk biziarazten dugu. Euskara bizi dugu eta euskarak bizi gaitu. Guk elikatzen dugu eta gu elikatzen gaitu. Euskara gara. Euskara egiten dugunean euskarak egiten gaitu. Guk dugu, euskarak gaitu.

Euskararik gabe ez gara, eta hori... [+]


Jaurlaritzako Osasun Sailak lantaldea berregituratu du, “arreta modernizatzeko eta kalitatezko zerbitzu publikoa ziurtatzeko”

Kargua hartu eta urtebetera, Alberto Martínez Eusko Jaurlaritzako Osasun sailburuak lantaldean aldaketa batzuk egin dituela iragarri du, "etorkizuneko osasun sistema publikoaren eraldaketari" ekiteko: besteak beste, Gontzal Tamayo Medel sailburuorde berria... [+]


Euskal gastronomia tradizionalaren Ja(ki)tea sariak banatu dituzte, “balioez beteta” eta erakundeak interpelatuta

Zazpigarren urtez, Adunako (Gipuzkoa) Zabala sagardotegian egin dute Ja(ki)tea sarien banaketa, euskal gastronomia tradizionala oinarri duten jatetxeen artekoa. Besteren artean, Getariako Kosta Aroak irabazi du bertako ekoizle onenaren saria, Tafallako Tubalek plater... [+]


Europako Batasuneko herrialde gehienek bat egiten dute migratzaileak deportatzeko neurriak gogortzearekin

Migratzaileak deportatzeko neurriez mintzatzeko, EB Europako Batasuna osatzen duten 27 estatuetako Barne eta Migrazio ministroak bildu dira asteartean, Kopenhagen. Ondorioztatu dute EBko herrialde gehienek babesten dutela etorkinak deportatzeko neurriak gogortzea... [+]


Iruñeko polizia-etxean hil zen Ndiayeren omenezko plaka kendu dutela salatu dute

“Badirudi memoria kolektibotik ezabatu nahi dutela hiriak bizi izan duen polizia-indarkeria arrazistaren ekintzarik latzena”, salatu dute. Bestalde, azken boladako diskurtso eta eraso arrazisten gorakadaren aurrean, elkarretaratzea deitu dute Irun eta Donostiako... [+]


Eguneraketa berriak daude