GASOLIOAREN GERRAREN ITZALA MIARRITZEKO GAILURREAN

  • Ezin uka garraiolari, nekazari eta arrantzaleen itzala ere gailurrak ez duela hain erraz ahaztuko. Gasolioa ezinbestekoa dute beren ustiapenekin aurrera jarraitu ahal izateko.
Zure babesik gabe independetzia ezinezkoa zaigu
Euskal Herriko eta Espainiako Estatuko lurraldeetako baserritarrak, arrantzaleak eta garraiolariak borroka bizian aritu dira azken astean Espainiako Gobernuaren kontra, erregaien prezioak jaisteari uko egiten diolako eta hori ezinbesteko baldintza delako beren ustiapenekin, ontziekin eta kamioiekin jarraitu ahal izateko. Inolako zalantzarik gabe, "gasolioaren gerraren" oihartzunak, baldin eta aldizkari hau argitaratu aurretik erabateko konponketaren batera iristen ez badira, hil honetan bertan, 12, 13 eta 14an, Miarritzen egitekoa den Europako Gailurreraino hel daitezke. Horiek guztiak, eta beren sindikatuak, euskal lurretan izango den Europako Gailurrean bil daitezke. Iparraldeko sindikatuak ere bertan izango dira, nahiz eta han, aurreko asteetan izandako mobilizazio handien ondoren, erregaien arazoak bere konponbidea aurkitu duen, hil honetan bertan indarrean jarri den zerga jaitsierari esker. Espainiako Gobernuak ez du horrelako konponbiderik onartu. Langileen aldarrikapenekin batera, aldarrikapen politikoagoak ere beren presentzia izango dute Miarritzen, hala nola sektore abertzaleen eskutik egingo direnak.
Aldizkari honen edizioa itxi aurretik, Espainiako Estatuko nekazaritza, garraio eta arrantza sektoreko hainbat sindikatuk lortua zuten akordio bat Gobernu espainiarrarekin. Baina nekazaritzan estatuko ordezkaritza handiena duen COAG sindikatuak akordio honi uko egin zion eta mobilizazioekin jarraitu zuen. COAG plataformaren barruan dago euskal nekazari eta abeltzainen EHNE sindikatua, eta honek ere mobilizazioekin jarraitu zuen osteguna arte. Orduan, nahiz eta akordio horrekin ados ez egon, lanari ekin zion.
Arrantzaren arloan, euskal arrantzaleek eta Estatuko beste inguru batzuetakoek ez dute sinatu Gobernu espainiarrak sektorearen zati batekin lortutako akordioa, beren interesak baztertzen dituelakoan. Horregatik, joan den astean itsasora atera gabe eta mobilizazioak egiten izan ziren zenbait egun. Ostegunean greba eten eta berriro itsasora atera ziren, Espainiako Estatutako beste zonaldetako arrantzaleekin bilera egin bitartean.
Azkenik, garraioaren sektoreak ere, mobilizatu den azkenak, mobilizazio garrantzitsuak egin zituen, ondorio ekonomiko eta sozial larriak eraginez. Asteazkenean enpresetako garraio patronal nagusiak eta karga enpresak akordio batera iritsi ziren Espainiako Gobernuarekin. Garraiolari autonomoek, ordea, EAEn garraiolarien%85 dira, osteguna arte luzatu zuten greba. Autonomoak Eusko Jaurlaritzarekin gutxieneko zenbait puntu adostu zituzten.
Kontuan izan behar da nekazaritzarako B gasolioa gehiago igo dela gasolinak eta A gasolioa baino. Horrela, 1999ko maiatzetik 2000ko maiatzera bitartean, B gasolioak %50eko igoera izan du, hau da, A gasolioak (%21) eta gasolinek (%26 eta %29) baino askoz ehuneko handiagoa, horrelako aldea izateko inolako justifikazio objektiborik egon gabe.
Erregai honen prezio igoeragatik Espainiako Estatu osoan nekazaritza arloan metatutako galerak, 1999ko martxotik 2000ko abuztura bitartean, 182.622 milioi pezetakoak dira dagoeneko. Urte honetako lehen zortzi hilabeteetan izandako galerak 50.903 milioi pezetakoak izan dira, prezioak %47 gora egin ondoren joan den urtekoarekin alderatuz (48,4 pezetatik 71,3 pezetara batez besteko prezioan). Kopuru handi hauen barruan kokatu behar dira Hego Euskal Herrian izandako galerak. Euskal Herrian nekazaritzan ari den langile kopuruari buruzko datuak ez daude batere argi. Eustat-ek 40.000 ustiapen aipatzen ditu nekazaritzan EAEn eta 70.979 pertsona lanean bertan. Nafarroako zentsu ofizialean 19.600 langile ageri dira sektore honetako langile gisa. Nolanahi ere, EHNEk dionez, EAEn 8.400 langilek kotizatzen dute eta Nafarroan 8.000 langilek. Hala ere, egia da lanean ari diren guztiak ez dutela kotizatzen, eta, beraz, kotizatzen dutenak baino langile gehiago ari dira sektore horretan lanean.
Kopuru hauek azken eztenkada eman diete lehendik ere nahiko ahulak ziren nekazaritzako errentei; izan ere, Espainiako Estatuko batez besteko errentaren %55 dira. Nekazaritzako prezioek beheraka eta beheraka egin dute (-%8 1999an) eta, gainera, produktu askori, PAC-ek (Laborantza Politika Komuna) prezioak aurrez finkaturik dituelako, kostuen preziorik gehitu ezin zaionez, sektorearen egoera guztiz eraman ezinezkoa bihurtzen da.
Arrantzaleek ere galerak pilatzen jarraitzen dute. Eta, akordioa onartu ez zutenek diotenez, Gobernu espainiarrak emandako hobariak "iraingarriak eta iruzur hutsa" dira. Gizarte Segurantzako kuotari dagokion hobaria, 14 langile dituen itsasontzi batean, urtean milioi bat pezeta ingurukoa da, hau da, 16.000 litro erregaik balio duenaren pareko aurrezkia. Eta, horrelako itsasontzi batek urtean 300.000 litro kontsumi ditzake.
Garraiolarientzat, gasolioaren prezioa %40 inguru garestitu da. Batez beste urtean 130.000 km. egiten dituztela kontuan hartuz, urtean 49.400 litro gasolio inguru kontsumitzen dituzte. Hala, urtean zehar behar duten erregaiagatik 1.415.000 pezeta gehiago ordaindu beharko dute, hilean 128.000 pezeta gehiago 1999ko kilometro kopuru berbera egiteko. Eta hori gutxi balitz, aurten, Espainiako Gobernuak beste 15.000 garraio txartel berri eman ditu, lehendik nahiko lehia gogorra zuen sektore honetan.


BENETAKO ONURADUNAK.

Erregaien prezioaren gorakadaren benetako onuradunak petrolio enpresa handiak eta Espainiako Estatua dira, azken honek hidrokarburoen gaineko zerga bereziari esker irabazten dituen milaka milioi pezeta kontuan hartuz. Petrolio enpresek abiadura bizian igo dituzte beren mozkinak urte honen lehen seihilabetekoan, aurreko urteko epe berberarekin alderatuz. Horrela, Repsolek, Muskizeko Petronor enpresa talde horretan dagoelarik, aurtengo lehen seihilabetekoan 190.000 milioi inguruko irabaziak izan zituen, hau da, joan den urteko epe bereko etekinen %278. Nolanahi ere, onartu beharra dago Repsolen irabazien zati nagusia Argentinako YPF petrolio-enpresari erosi ondorengo petrolio gordina ateratzeko negozioaren ondorio dela, eta ez hainbeste haren banaketako negozioarengatik.
Espainiako Estatuak, berriz, Hidrokarburoen gaineko Zerga Bereziari esker (litro bakoitzeko 13,09 pezeta) urtean 48.200 milioi pezeta bilduko ditu, eta horri BEZari dagokion %16 gehitu behar zaio. BEZaren ehuneko hori aurrez aipatutako zerga horren gainean ere ezartzen da, eta horren zenbatekoa, guztira, asko handitu da. Hala, BEZarekin 2000. urtean bildutako diru kopurua, joan den urtekoa baino 10.500 milioi pezeta gehiagokoa izango dela uste da. Beraz, 1999an 25.616 milioi pezeta izan bazen, 2000. urtean 36.194 milioi pezeta izango dira. Bi zergen batuketa egiten baldin badugu, 84.480 milioi pezetatik gorako kopurua ateratzen da.

NEKAZARI, ARRANTZALE ETA GARRAIOLARIEN ESKAKIZUNAK
Nekazariek gasolioaren igoeraren inguruan dituzten eskakizunak honakoak dira:
- Hidrokarburoen zerga berezia ezabatzea (13,09 pta./litroko) nekazari eta abeltzainentzat. Europako Batasuneko beste herrialde batzuetan zerga hau ez da ezartzen, eta Espainiako Estatuan ez dute ordaintzen lehen sektoreko hainbat jarduerak, hala nola arrantza, nabigazioa, elektrizitatea sortzea, trenbideetako trakzioa, eta abarrek.
- Nekazaritzako gasolioaren kontrola, Lehiakortasunaren Epaitegiak berak ere esku hartuz, erregaien enpresa transnazional handiek jarduera espekulatzailerik burutu ez dezaten, lehiakortasun irekia baldintzatzen duten akordio erdi-estalien eta monopolisten bidez.
- Gehienezko prezio soziala nekazaritzarako gasolioarentzat, nekazal arloak, sektore estrategikoa den heinean, behar duen laguntza gisa, errenten beherakada saihesteko eta ustiapenen bideragarritasuna bultzatzeko. Gehienezko prezioak ez luke 40 pezetatik gorakoa izan behar, gutxienez titulu nagusiko profesionalentzat.
- Fiskalitatea murriztea, zehazki, PFEZko moduluak murriztea eragindako laboreetan, titulu nagusiko profesionalak direla egiaztatzen duten nekazarientzat.
Arrantzaleek honako eskakizunak dituzte:
- Konpentsazio formulak, erregaien prezioen igoeretarako, zuzeneko diru laguntzen bidez.
- Prezio egonkorra ezartzea gasolioari, 30-35 pezeta gehienez.
Garraiolariak honako neurriak eskatzen dituzte:
- Berehalakoan murriztea Hidrokarburoen gaineko Zerga Berezia, litroko 40 pezetaraino, eta "gasolio profesionala" jartzea.
- Berehalako kuota ezarpena garraio baimenetan, eta nahitaez bete beharreko tarifak argitaratzea.
- Sektorea arautzeko ikuskaritza ezartzea, eta erakunde profesionalak haren lankide izendatzea.


Azkenak
Hernaniko Txosna Batzordea: “Faxismoari eta arrazakeriari bidea itxiko diegu”

Hernaniko San Joan jaietan magrebtarren kontrako eraso gehiagoren berri eman dute Hernaniko Txosna Batzordeak eta Amher SOS Arrazakeriak. Salatu dute herrian asteak daramatzatela "jarrera, gezur eta ekintza antolatu arrazistak" bizitzen, eta ohartarazi dute: "Hau... [+]


Fermin Leizaolaren mundu interesgarriak

Donostia, 1960. Fermin Leizaola 16 urteko gazteak San Telmo Museoan zegoen Aranzadi Zientzia Elkarteko idazkaritzara jo zuen, bertako Espeleologia Sailean aritzeko prest.  

Ez zen San Telmora egiten zuen lehen bisita izan; 1975eko ekainean Zeruko Argia-rekin... [+]


Lurra eta konpromisoa ardatz, Bizkaiko hamar emakume baserritarren historia kaleratu dute

Maribi Ugarteburuk, EHNE Bizkaiaren enkarguz, herrialdeko hamar emakume baserritarren bizi historiak batu ditu Erein, Borrokatu, Bizi liburuan. Azken mende erdian Hego Euskal Herrian nekazaritzan eta abeltzaintzan izandako gertaerak bizi izan dituzten emakumeak dira protagonista.


2025-06-27 | Hala Bedi
Agurain eta Legasako ArcelorMittal enpresako langileek greba mugagabeari ekingo diote uztailaren lehenetik aurrera

Zuzendaritzak aurkeztutako Enplegu-erregulazioko espedientea (EEE) atzera bota eta "irtenbide bat bilatzeko negoziaketak hasteko helburuz", Agurain eta Legasako ArcelorMittal enpresako langileek greba mugagabeari ekingo diote.


LGTBIQ+ Komunitatearen Nazioarteko Egunaren bezperan, “sexu askapena eta harrotasuna” aldarrikatu ditu EHGAMek

Argitaratutako oharrean, EHGAM Euskal Herriko Sexu Askapen Mugimenduak ohartarazi du "faxismoa eta ideia faxistak" zabaltzen ari direla mundu mailan, eta "erresistitzeko prest" daudela: "Beldurra baino askoz handiagoa da sentitzen dugun amorrua". 


EHUn kitxuaz, komunitate indigenen erresistentzia aldarrikatzeko

María del Cielo Galindo Puyalek EHUn Master Amaierako Lana aurkeztu du ostegunean, ekainaren 26an. Galindok kitxuaz hitz egin du epaimahaiaren aurrean, Boliviako emakume indigena meatzarien parte-hartze politikoaz. Lana kitxuaz eta gaztelaniaz idatzi du, eta bere anaiak... [+]


'Missa Solemnis'
Bihotzetik zeruraino

Beethovenen 'Missa Solemnis'

  • Taldeak: Bilbao Orkestra Sinfonikoa (zuzendaria: Nuno Coelho), Bilbao Koral Elkartea (Enrique Azurza) eta Iruñeko Orfeoia (Igor Ijurra).
  • Bakarlariak: Mira Alkhovik (sopranoa), Nerea Berraondo (mezzoa), Michael Porter (tenorea)... [+]

Baztango Udalak “euskal errepublikaren parte” dela erabaki du

Aurrez, Plentziak, Alkizak eta Gernikak euskal errepublikaren parte izatea erabaki zuten. Baztanekin, dagoeneko Euskal Herriko lau herriek hartu dute erabakia.


'Artxibo biluzia'
Memoria indibiduala, memoria kolektiboa eraikitzeko

Artxibo biluzia
Nor: Intza Alkain eta Javi Barandiaran (Metrokoadroka).
Non: Lemoako Kotxepin aretoan.
Noiz: ekainaren 2an.

-------------------------------------------------------

Lemoan independentzia eguna ospatzen ari dira. Kotxepin kultur etxearen alboan,... [+]


Adin txikikoak dituzten Gasteizko bi familia kale egoeran geratzeko arriskuan daude

Duela urtebetetik duen aldi baterako harrera proiektua eten diote familia bati, eta bestea joan den astean etxegabetu zuten, inolako jakinarazpenik jaso gabe. Auzoan Bizi etxebizitza sareak agerraldia egin du ostegunean Txagoko Komunitate Sarearekin eta Federico Baraibar... [+]


2025-06-27 | Xuban Zubiria
Bretoiera eta Bretainiako kultura sustatzen zuen Breizh kooperatiba itxi dute

Bretainiako adierazpide musikal zein literarioen sustatzaile eta banatzaile nagusia izan da Breizh kooperatiba. Ia zazpi hamarkadetako ibilbidean ehunka egile bretainiarren lanak editatu eta ekoitzi ditu, horietako hainbat bretoieraz.


Frantziako Estatuak EEPn 100.000 euro gehiago inbertituko ditu, baina helburuetatik urrun

Maider Behotegi Euskararen Erakunde Publikoaren (EEP) lehendakariak inbertsio handitze guztiak berri onak direla adierazi zuen iaz. Hala ere, erakunde bakoitzak gutxienez 300.000 euro gehiago ipintzea "beharrezkoa" dela nabarmendu zuen, helburua 2050ean hiztun kopurua... [+]


Ed Rojas
“Trans legea onartu dute, baina zer gertatzen da identitate ez-bitarrekin?”

Tramite burokratikoetan murgilduta dago Ed Rojas. Kolonbian jaio eta bizi, 2022an Ikasketa Feministak eta Generokoak Masterra egin zuen EHUn. Baina titulua amaitu eta hiru urtera, ez du lortu bere izenean jasotzea. Arrazoia? 2022an ez-bitar markagailua jarri zuen bere... [+]


Azken hamar urteetan %21 jaitsi dira iktus kasuak Nafarroan

2009tik 2023ra izandako iktus intzidentziak jaso ditu Nafarroako Osasun Publikoko eta Lan Osasuneko Institutuak. Iktusa izan duten nafarren %84k arrisku faktoreren bat zuen.


Espainiako Kongresuak gobernuari eskatu dio 78ko sanferminetako gertakariak “argitzeko” eta biktimei “aitortza” egiteko

1978ko sanferminetan gertatutako Poliziaren kargak argitzea, horiei buruzko dokumentuak desklasifikatzea eta gertakarietan hildako German Rodriguez biktima gisa aitortzea eskatzen diote Espainiako Gobernuari Kongresuak onarturiko dokumentuaren bidez.


Eguneraketa berriak daude