EUSKALDUN ZAHARREN PARADISU TXIKIA

  • Euskara osasuntsu dago Azpeitian, baina, hala ere, oraindik jasaten du gaixotasunik. Horiek sendatzeko asmoz bi euskaltegi gogor ari dira lanean herrian. Udal Euskaltegia eta AEKren Mikelats euskaltegia dira. Aurrena 1984an jarri zen abian, eta bigarrena duela lau urte baino zertxobait gehiago. Denbora tarte honetan guztian, euskararen erabilera bultzatzea izan da euren helburua. Dena den, Azpeitia ez da euskara-ezagutzarekin larrien dabilen herrietakoa, gehiengo handia euskaldun zaharra baita.
Inoiz baino beharrezkoagoak dira eskuin muturraren gezurrei
aurre egingo dieten hedabide independenteak
Udal Euskaltegiak badaki finkatu dituen helburuak errealitate bihurtzeko ahalegin berezia egin behar dela, eta emaitzak ez direla egun batetik bestera lortuko. Eta hau badaki jada hamasei urte baitaramatza euskararen normalizazioaren alde lanean. 1984an sortu zen Udalaren ekimenez, helburu bikoitzarekin: erdaldunen euskalduntzea eta euskaldunen alfabetatzea. Garai hartan, zuzendariaz gain, hiru irakasle eta 45 bat ikasle bildu ohi ziren klaseetan. Egun, kopuru hau izugarri hazi da. Iaz adibidez hamaika irakasle eta 270 ikasle inguru aritu ziren lanean. 16 urte hauetan makina bat proiektu eraman ditu aurrera Udal Euskaltegiak. Besteak beste, duela lau urte euskararen kalitatea hobetzeko "Iturri onetik" programa jarri zuen abian.


MIKELATS, AUZO ERDALDUNEN EUSKALTEGIA

Mikelats euskaltegiak lau urte eta erdi daramatza euskara sustatzeko lanetan, eta sortu zenean egoitza Azpeitian zuen arren, egun Zestoa eta Azkoitian ere badu euskaltegi bana. 1996an hiru taldetan bananduriko 20 bat ikaslek jarraitzen zituzten irakasleen argibideak, egun 60 baino gehixeago izanik. Azpeitiko Mikelats euskaltegia, arduradunek "auzo erdaldunen euskaltegia" bezala definitzen dutena, euskalduntzearen alde ari da batez ere lanean, eta gainerako eginbeharrak (alfabetatzea, EGA lortzeko ikastaroak...) Zestoa eta Azkoitiko euskaltegiek betetzen dituzte. AEKren ekimena hala ere ez da klaseak ematera mugatzen. Horren erakusgarri dira urtean zehar antolatzen dituen ekitaldiak: bertso jaialdia, sagardotegia, kontzertuak, Santo Tomasetako txozna...


MERKATAL ETA ENPRESA ARLOKO HUTSUNEAK

Merkatal eta enpresa arloan, hortxe ikusten dituzte hutsune gehien Udal Euskaltegiak eta AEK taldeak. Izan ere, kalean euskarak duen presentzia oso garrantzitsua den arren, hainbat lantegi, denda, jantoki eta bestelakoetan egoera ez da hain ona. Euren errotuluak gazteleraz daude, kaleratzen dituzten txosten eta iragarkietan ere gaztelera da nagusi, eta abar. Egoera honen aurrean, eta aurrerapausoak eman asmoz, euren ahaleginak arlo honetara zuzenduko dituzte euskaltegiek.


AZPEITIA EUSKALDUNA

Azpeitian euskarak bizi duen egoeraren inguruko datuei begirada azkar bat botatzea nahikoa da biztanleria euskaraz bizi dela ohartzeko. Ia herritar guztiak dira euskaldunak eta gehienek euskara erabili ohi dute etxean. Azpeitiaz gain, euskara nagusi da ere Urola bailarako beste zenbait herritan, Azkoitia eta Zestoan kasu.
1996ko datuen arabera, urte honetan 2 urtetik gorako 13.234 pertsona bizi ziren Azpeitian. Horietatik 11.565 euskaldunak ziren, hots, biztanleria osoaren %87a baino zertxobait gehiago. Erdaldunak ordea 616 ziren (%4,7). Urtetik urtera, gainera, bigarren talde honetan gero eta biztanle gutxiago aurkitzen da, eta euskaldunen kopurua bere horretan mantentzen den arren, ia euskaldunena haziz doa.
Datuok azpeitiarren ama-hizkuntza eta etxean erabiltzen duten hizkuntzaren ingurukoekin lotura zuzena dute. Izan ere, ama hizkuntza euskara dute 11.237 herritarrek, eta gaztelera 2.000 baino gutxiagok. Etxean erabiltzen duten hizkuntzari dagokionez kopuruak antzekoak diren arren, bada desberdintasun txiki bat. Ama-hizkuntza bai euskara eta bai gaztelania duten biztanleak 242 dira, eta etxean bi hizkuntzak erabiltzen dituztenak 972, hau da, laukoitza baino gehiago.
Azpeitian euskarak bizi duen egoeraren inguruko datuen antzekoak dira, ehunekoei dagokienez bederen, Urola bailarako beste herri batzuetakoak. Eustatek 1996an eginiko azterketaren arabera, bai Azpeitian eta baita Azkoitia, Beizama, Errezil eta Zestoan ere euskaldunzaharrak ziren nagusi urte hartan. Partzialki eta guztiz erdaldunduen eta erdaldun zaharren kopurua, ordea, nabarmen jaisten da, batez ere Zestoa, Errezil eta Beizaman. Azkoitian adibidez, zortzi biztanleetatik bat da erdaldun zaharra eta Azpeitian hamabostetik bat.
Zestoak dituen 3.114 biztanleetatik ordea, 245 dira erdaldun zaharrak, eta Errezilen bizi diren 611 biztanleetatik 5 bakarrik. Datuak are deigarriagoak dira Beizamari dagokionez. Orotara, 161 pertsona dira herrian eta hiru biztanle izan ezik beste guztiak euskaldun zaharrak dira.


Euskara Elkartea, helburu

Orain arte irakurritakoaren arabera, Azpeitian euskarak duen egoera aski ona dela ikus daitekeen arren, herriko zenbait taldek euskara normalizazioa lortzeko aurrerapauso batzuk ematea beharrezkotzat jo dute. Hau horrela izanik, eta euskara patronatuaren ekimenez, 12 laguneko talde bat hamabostean behin biltzen hasi zen maiatzetik aurrera. Euren helburua elkarlana bultzatzea da, eta urte amaierarako euskara elkarte bat sortu gura dute. 12 lagun horietako bakoitzak herriko talde edo erakunde bat ordezkatzen du. AEK, EHE, ikastetxeak, Udal Euskaltegia, Uztarria kultur koordinakundea eta merkataritza eta enpresa elkarteak dira horietako batzuk.


Azkenak
Ez hil, faborez

HIL FABOREZ FEST
Lekua: Ibaola Harriak, Eskuernaga.
Taldeak: Lukiek, Las Sexpeares, Seggs Tape, GAL, Chuleria Joder!, Aposapo, Bayou la Batre, Borla, Türbot, Malakias MX3

Data: 2025eko ekainaren 14a.

--------------------------------------------------------

[+]


Galdakao-Usansoloko eta Gernika-Lumoko ospitaleetako “prekaritatea” salatu du ESK-k

Sindikatuak adierazi du bi ospitale horietan behin-behinekotasunean daudela langile gehienak, eta ordezkapenak ez direla bermatzen; ondorioz, langileen lan-karga areagotzen dela. Gehitu du larrialdi zerbitzuetan “gainkarga” dagoela.


2025-06-25 | Alex Larragoiti
Solaria, haren engainuak, eta beharrezko laguntzaileak

Desinformazioak eta pentsamendu likidoak den-dena hartzen duten garaiak bizi ditugu; garai aproposak beren benetako izatearen disimuluaren arituentzat. Garai aproposak jendea engainatzeko eta Kodizia Jainkosa gurtzen jarraitzeko; jazartzen gaituen Solariaren garaia omen... [+]


EAEko herritarren %58k mugak gainditzen dituen aire kutsatua arnastu du 2024an

EAEko 1,3 milioi biztanlek Europar Batasunak 2030erako ezarri berri dituen mugak gainditzen dituen aire kutsatua arnastu zuten 2024an, Ekologistak Martxanek eginiko ikerketaren arabera.


2025-06-25 | Hala Bedi
Gasteizko lorezainek grebarako eskubidea aldarrikatu dute hiriko hainbat iturri berdez tindatuz

ESK eta LAB sindikatuek jakinarazi dutenez, lorezainek greba egiteko duten zilegitasuna aldarrikatu nahi izan dute ekintza ikusgarri honen bitartez. PSE eta EAJren gobernu-taldea seinalatu dute erantzule nagusi gisa, "Green Capital markaren atzean hiriaren ikurra zaintzen... [+]


2025-06-25 | Rafael Poch | CTXT
Mendebaldea bere mundu-gerra eskalatzen ari da

Gaza izan zen iragarpena, Ukraina tanteoa, Iran eskalada, baina Errusia eta Txina dira traka eta azken helburua. Europar Batasunak "Israelek bere burua defendatzeko duen eskubidea" baieztatzen jarraitzen du, eta bere lehen potentziaren buruak aitortzen du "Israel lan... [+]


2025-06-25 | Xiberoko Botza
Ikusgarrietako intermitenteek lana mentx düe

Frantziako gobernamentüak ekonomiak egin nahian, leküko kolektibitateer eta eskülder sos pübliko gütigo banatü dü. Horrek ondorioak badütü, ekonomia handiena kültüran egin beita. Intermitenteek nekeziak ezagütze... [+]


Statkraft, Kutxabank eta Azpeitiko Udala

Ia oharkabean pasa da joan zen asteazkenean (2025eko ekainak 18) Gipuzkoako Aldizkari Ofizialean argitaratu zen iragarkia.

Izenburua: Azpeitiko 5. poligonoko 58. lurzatian aldi baterako estazio meteorologiko bat
interes publikokotzat deklaratzeko eskaera (GHI-049/25-J01)
. Hemen... [+]


EAJren hizkuntza eskakizunetarako proposamena “atzerapausoa” dela salatu dute ELAk eta LABek

Euskara eskakizunak zehazteko derrigortasun indizea ezabatzea eta erabakia erakunde bakoitzaren esku uztea proposatu zuen iragan astean EAJk. LABek salatu du derrigortasun indizea kenduz gero, epaileen "borondate euskarafoboak" ezarriko lukeela hizkuntza eskakizunaren... [+]


Arabako Aldundiak indarkeria matxistaren biktimei arreta murriztu diela salatu du ESK-k

Lanpostuak, emakumeak artatzeko egonaldi ertaineko harrera zerbitzua eta aurrekontua murriztu ditu Aldundiak.


Zenbait lagun zauritu dira Hernaniko San Joan gaueko istiluetan, eta gutxienez pertsona bat atxilotu dute

Xabier Lertxundi alkateak adierazi du istiluak leku eta ordu ezberdinetan gertatu direla, eta haien artean ea loturarik dagoen ikertzen ari dira. Udaltzaingoak laguntza eskatu dio Ertzaintzari 03:30 aldera, eta haiek oldartzean hainbat lagun zauritu dituzte. Segurtasun Sailak... [+]


2025-06-24 | Mikel Aramendi
ANALISIA
Chen Yun: txoria eta kaiolaren auziak hortxe jarraitzen du

Ekainaren 13an, ezohiko ekitaldi baten lekuko izan zen Pekineko Herriaren Areto Handia: Txinako Alderdi Komunistaren aginte goren osoak (baimenduta leudekeen absentziak salbu; nola jakin horietakoa ote zen He Weidong jeneralarena? Izan ere, ez zen ageri mahai nagusian,... [+]


Bilboko Bira Kulturak eskaintza gutxituko du laguntza publikoen murrizketagatik

Ez dute itxiko, baina orain arte eskaini duten programazioari ezin izango diote eutsi. "Bira txikiago bat" izango dela zabaldu dute sare sozialetan.


Nola debekatu sare sozialak erabiltzea 16 urtez azpikoei? Australiako Gobernuak badu formula

Legez, 16 urte bete arte ezingo dituzte sare sozialak erabili Australian, urte bukaera honetatik aurrera. Baina nola gauzatzen da hori praktikan? Gobernuaren azterketa batek ondorioztatu du teknikoki bideragarria dela, eta aurrekaria jarri du bide bera hartu nahi duten... [+]


Israeli boikota musika jaialdietan ere

El Salto hedabideak argitaratu zuen Espainiako dozenaka musika jaialdiren Superstruct sustatzailea Israelen aldeko funts batek erosi zuela. Geroztik, musika talde eta bakarlari ugari batu dira KKR-ren aurkako boikot kanpainan, eta Israel Palestinan egiten ari den genozidioaren... [+]


Eguneraketa berriak daude