AUTORIK GABEKO EGUN SOLTEAK

  • Kotxeak hirian duen boterea gelditu nahian dabiltza agintariak batetik, eta gizartea bestetik. Agintariek hartutako neurriek dute pisu gehien. Europako erakundeek bultzatuta antolatu da irailerako "Hiria nire kotxerik gabe" ekimena. Horrelako ekimenak ordea, urtean zehar egun bakanetan burutzen dira.

2000ko ekainaren 18an
Kazetaritza independenteak herritarren babesa du arnas
Igande bat kotxerik gabe" ekimena 1974. urtetik egiten da. Alfonso Sanzek dioenez, energi krisiari aurre egiteko sortu ziren horrelako ekimenak Europan. Baina desagertu egin ziren oraingo berpizkundera arte. Orain martxan jartzeko arrazoia ordea, ezberdina da: "autoa hiria suntzitzen ari dela", alegia. Europan hainbat lekutan egin izan dira horrelako ekimenak azken bizpahiru urtetan. Italian adibidez, "Kotxerik gabeko igandeak" egiten dituzte hiri garrantzitsuenetan. Esaterako, apirilaren 9an egin zen ekitaldian 174 hirik hartu zuten parte. Ingalaterran, autoz lanera joaten diren langileen kopurua dela eta, zenbait lantokietako zuzendari eta jabeek erraztasunak ematen dizkiete langileei txirrindua eta garraio publikoa erabiltzeko; are gehiago, Nottinghamen zenbaitek dirua ere jartzen du oinezko eta txirrindularientzako bideak sortzeko.
Frantzian, kutsadura maila handia denean, hura saihesteko, beste neurri batzuren artean, matrikula bikoitiak edo bakoitiak dituzten autoak ibiltzea debekatzen dute agintariek.
Espainian ere egin izan dira ekimenak. Valladoliden esaterako, zenbait igandetan trafikoa galerazten da hirigunean. Donostian, maiatzaren 28an lehenengo aldiz Kontxako Pasealekuko bi karril itxi ziren, bertatik oinezkoak eta txirrinduak ibil zitezen. Beste bietatik taxiak eta garraio publikoak igaro ziren, baina auto partikularrik ez. Ekaina guztian zehar igandero burutuko da ekimen bera. Udaletxetik diotenez kotxeek betetzen duten lekua murriztea da helburua. Azpihelburua aldiz, hiriaren erdigunetik igaro gabe, gidariek beste errepideak erabil ditzatela. Bilbon azken ekimena ekainaren 10ean burutu zen. "Bilbon bizi" lemapean 500 bat txirrinduzalek hiriaren erdialdetik egin zuten ibilaldia, kotxe gutxiko hiriaren alde apustu eginez.


EUROPAKO EKINTZA BATERATUA.

Aurten lehen aldiz egingo da Europa osoan ekintza bateratua. Irailaren 22an "Hiria nere kotxerik gabe" eguna burutuko da Europako erakunde eta estatu ezberdinek adostuta. Espainian Energia Aurrezteko eta Dibertsifikatzeko Institutuak -IDAEk- antolatu du. Oraingoz hogeita bi hirik burutuko dute ekimena, gehienak probintzien hiriburuak. Hego Euskal Herrian, Donostiak eta Iruñeak onartu dute jada ekimena. Gasteiz eta Bilbo egon dira antolakuntza bileretan, eta oraindik erantzunik eman ez duten arren, seguru aski baiezkoa izango da.
Konpromisoa hartu ondoren, hiri bakoitzak erabakiko du zer egin egun horretan. Baina jarraipen batzordeak sortu dira hiri bakoitzean egingo dena begiztatzeko, iaz Katalunian eta Madrilen antolatu zen "Autorik gabeko eguna"n gertatutakoa ez errepikatzeko. Madrilen zirkulazioa %3 besterik ez zen gutxitu, Bartzelonan aldiz, ohiko erabiltzaileetatik %23k etxean utzi zuen autoa. Ondorioz, bi hirien arteko polemika sortu zen. Antolakuntza falta saihestu nahi da aurtengo "Hiria nere kotxerik gabe" egunean. IDAEk garraiatzeko modu tradizionalak mugatu eta modu berriak sustatu nahi ditu. Eguzkiko Garikoitz Plazaolak dionez ordea, "Zerbaiti egun bat eskaintzea, larritasun egoeraren seinale da", eta ez du ezertarako balioko egun horretaz aparte esfortzu berezirik ez bada egiten


Azkenak
Makro-onurak, mikro-ondoezak

Hemengo politikariek haien diskurtsotan immigranteen etorreraren alde edo kontra egiten dute. Immigrante ez-zurien etorreraren alde edo kontra, noski. Beste mugimenduak ez dut uste gehiegi inporta zaizkienik, edozein alderditakoak izanik ere. Tronu altu-altu batetik begiratzen... [+]


AEBetako Defentsako inteligentzia zerbitzuko burua kaleratu dute, Iranen aurkako erasoetan Trumpi aurre egin ostean

Jeffrey Kruse buru zen Defentsa Departamentuko inteligentzia zerbitzuek eginiko txosten baten arabera, AEBek Irango gune nuklearrei eginiko erasoek ez zuten Teheranen gaitasun nuklearra "guztiz suntsitu", bizpahiru hilabetez atzeratu baizik. Trumpek, ordea, adierazi zuen... [+]


Irakasle plazen %17 hutsik geratu dira Nafarroako Bigarren Hezkuntzan eta Lanbide Heziketan

473 plaza eskaini dituzte eta 84 ez dira bete. Lehen Hezkuntzan, aldiz, ia lanpostu guztiak bete dira.


Inoiz izan ez zen osasun ituna: aukera galdua Osakidetzarentzat

Duela gutxi Eusko Jaurlaritzak bultzatutako "Euskadiko Osasun Ituna" izenekoaren porrota ez da anekdota politiko soil bat, ezta osasun-kudeaketan unean-uneko estropezu bat ere. EAEko osasunaren ikuspegi kolektibo, inklusibo eta benetan publiko bat galtzea politika... [+]


2025-08-26 | Josu Iraeta
Euskara, oldartu zaitez

Euskarak urte luzeetan ezaguturiko zapalkuntzaren ondorio larriak, frankismoaren errepresio itogarriak, baita gure hizkuntzarekiko erakutsi zuen jarrera erasokorrak ere, piztu zituzten herri honen euskaldungoaren kontzientzia eta oldarra. Eguneroko esperientziaren egoera larriak... [+]


Meatzaldea eta Ezkerraldea ez dira zuen zabortegiak

A zer zortea gurea! Inork nahi ez duen edozein industria-proiekturentzako puntu bero gogokoena gara gu! Ezkerraldea eta Meatzaldea, beti prest beste leku batzuetan gogaitzen duen guztia beso zabalik hartzeko. Petronor? Ederto. Lindane-hobi bat? Aurrera. Dorre elektrikoak gure... [+]


Gazara abiatuko da Global Sumud Flotilla, Euskal Herriko ordezkaritzarekin

Ontzidia abuztuaren 31n irtengo da Bartzelonatik. Euskal Herriko lau kide joango dira bertan, munduko beste 40 herrialdeetako solidarioekin batera. 


Dopina

Sentitzen dut, baina kosta egiten zait sinestea. Yeray Alvarez Athleticeko jokalariak analisi batean positibo eman izanak berriro azaleratu du kirolean existitzen den dopinaren inguruko eztabaida. Eliteko kirolean, hobeto esanda; eta horra hor auziaren gakoa. Kirolari... [+]


Gorpu bat aurkitu dute Nagoreko urtegian, Nafarroan

Herritar talde batek bainua hartzen zegoela gorpua aurkitu eta Polizia deitu zuen. Iruñera eraman dute gorpua autopsia egiteko, eta heriotzaren zergatia argitzeko. Gizonak 51 urte zituen.


Ukrainako Independentzia Egunean, Kievek eta Moskuk 146na preso trukatu dituzte

Arabiar Emirerri Batuen bitartekaritzarekin lortu dute preso trukea gauzatzea. Zelenskik adierazi du Ukrainak "askatasunaren alde" borrokatzen jarraituko duela, herrialdeak independentzia aldarrikatu zuenetik 34 urte bete direnean: "Bakea behar dugu, eta gure... [+]


Israelek Gazako Nasser ospitaleari eraso egin dio, eta gutxienez hemeretzi pertsona hil ditu, tartean lau kazetari

Gazako osasun zentro nagusia bonbardatu du Israelek. Hildakoen artean lau kazetari daude, Reuters, AP, Al Jazeera eta NBCkoak. 


Imanol (edo futbola gizartearen isla, beste behin)

Futbola herriaren opioa zela zioten batzuk; garrantzitsuak ez diren gauzetan garrantzitsuena dela pentsatzen dute hainbatek; kapitalismo basatienarekin lotzen duenik ere bada… Nire iritziz, gizartearen isla soila da; herritarron gabezia eta arazo askoren isla.

Ez zait... [+]


2025-08-25 | Thomas Barlow
Hizkuntzaren ertzetik erdialdera

Hizkuntzalari ospetsu José Ignacio Hualdek hiru joera nagusi bereizi ditu euskaldun berrien artean, batuarekiko harremanari dagokionez: euskalki biziko herrietan, gazteek etxean euskalkia darabilte eta eskolan batua; gaztelaniaz hitz egiten den hiriguneetan, gehienek batua... [+]


2025-08-25 | Haritz Arabaolaza
Irakasleon figura

Azkenaldian buruari bueltak ematen ari natzaio, hezkuntza publikoaren egoerari. Aurtengo ikasturteko greba garaiak pasa dira eta lan hitzarmen berria sinatu zela denboratxo bat igaro da. Irakasleoi, onerako eta txarrerako, garai hartako odol beroa hoztu zaigula esango nuke. Ez... [+]


2025-08-25 | ARGIA
Euskaltzale independentistak Behorlegiko kanpaldian bildu dira, Nafarroa Behereko EHEk gonbidatuta

Ez diote ezeri muzin egin nahi opor giroan: natura, aisialdia eta gogoeta izango dira ardatz Euskaltzale Independentisten Akanpadan, abuztuaren 25etik 31ra.


Eguneraketa berriak daude