AUTORIK GABEKO EGUN SOLTEAK

  • Kotxeak hirian duen boterea gelditu nahian dabiltza agintariak batetik, eta gizartea bestetik. Agintariek hartutako neurriek dute pisu gehien. Europako erakundeek bultzatuta antolatu da irailerako "Hiria nire kotxerik gabe" ekimena. Horrelako ekimenak ordea, urtean zehar egun bakanetan burutzen dira.

2000ko ekainaren 18an
Zure babesik gabe independetzia ezinezkoa zaigu
Igande bat kotxerik gabe" ekimena 1974. urtetik egiten da. Alfonso Sanzek dioenez, energi krisiari aurre egiteko sortu ziren horrelako ekimenak Europan. Baina desagertu egin ziren oraingo berpizkundera arte. Orain martxan jartzeko arrazoia ordea, ezberdina da: "autoa hiria suntzitzen ari dela", alegia. Europan hainbat lekutan egin izan dira horrelako ekimenak azken bizpahiru urtetan. Italian adibidez, "Kotxerik gabeko igandeak" egiten dituzte hiri garrantzitsuenetan. Esaterako, apirilaren 9an egin zen ekitaldian 174 hirik hartu zuten parte. Ingalaterran, autoz lanera joaten diren langileen kopurua dela eta, zenbait lantokietako zuzendari eta jabeek erraztasunak ematen dizkiete langileei txirrindua eta garraio publikoa erabiltzeko; are gehiago, Nottinghamen zenbaitek dirua ere jartzen du oinezko eta txirrindularientzako bideak sortzeko.
Frantzian, kutsadura maila handia denean, hura saihesteko, beste neurri batzuren artean, matrikula bikoitiak edo bakoitiak dituzten autoak ibiltzea debekatzen dute agintariek.
Espainian ere egin izan dira ekimenak. Valladoliden esaterako, zenbait igandetan trafikoa galerazten da hirigunean. Donostian, maiatzaren 28an lehenengo aldiz Kontxako Pasealekuko bi karril itxi ziren, bertatik oinezkoak eta txirrinduak ibil zitezen. Beste bietatik taxiak eta garraio publikoak igaro ziren, baina auto partikularrik ez. Ekaina guztian zehar igandero burutuko da ekimen bera. Udaletxetik diotenez kotxeek betetzen duten lekua murriztea da helburua. Azpihelburua aldiz, hiriaren erdigunetik igaro gabe, gidariek beste errepideak erabil ditzatela. Bilbon azken ekimena ekainaren 10ean burutu zen. "Bilbon bizi" lemapean 500 bat txirrinduzalek hiriaren erdialdetik egin zuten ibilaldia, kotxe gutxiko hiriaren alde apustu eginez.


EUROPAKO EKINTZA BATERATUA.

Aurten lehen aldiz egingo da Europa osoan ekintza bateratua. Irailaren 22an "Hiria nere kotxerik gabe" eguna burutuko da Europako erakunde eta estatu ezberdinek adostuta. Espainian Energia Aurrezteko eta Dibertsifikatzeko Institutuak -IDAEk- antolatu du. Oraingoz hogeita bi hirik burutuko dute ekimena, gehienak probintzien hiriburuak. Hego Euskal Herrian, Donostiak eta Iruñeak onartu dute jada ekimena. Gasteiz eta Bilbo egon dira antolakuntza bileretan, eta oraindik erantzunik eman ez duten arren, seguru aski baiezkoa izango da.
Konpromisoa hartu ondoren, hiri bakoitzak erabakiko du zer egin egun horretan. Baina jarraipen batzordeak sortu dira hiri bakoitzean egingo dena begiztatzeko, iaz Katalunian eta Madrilen antolatu zen "Autorik gabeko eguna"n gertatutakoa ez errepikatzeko. Madrilen zirkulazioa %3 besterik ez zen gutxitu, Bartzelonan aldiz, ohiko erabiltzaileetatik %23k etxean utzi zuen autoa. Ondorioz, bi hirien arteko polemika sortu zen. Antolakuntza falta saihestu nahi da aurtengo "Hiria nere kotxerik gabe" egunean. IDAEk garraiatzeko modu tradizionalak mugatu eta modu berriak sustatu nahi ditu. Eguzkiko Garikoitz Plazaolak dionez ordea, "Zerbaiti egun bat eskaintzea, larritasun egoeraren seinale da", eta ez du ezertarako balioko egun horretaz aparte esfortzu berezirik ez bada egiten


Azkenak
Hernaniko Txosna Batzordea: “Faxismoari eta arrazakeriari bidea itxiko diegu”

Hernaniko San Joan jaietan magrebtarren kontrako eraso gehiagoren berri eman dute Hernaniko Txosna Batzordeak eta Amher SOS Arrazakeriak. Salatu dute herrian asteak daramatzatela "jarrera, gezur eta ekintza antolatu arrazistak" bizitzen, eta ohartarazi dute: "Hau... [+]


Fermin Leizaolaren mundu interesgarriak

Donostia, 1960. Fermin Leizaola 16 urteko gazteak San Telmo Museoan zegoen Aranzadi Zientzia Elkarteko idazkaritzara jo zuen, bertako Espeleologia Sailean aritzeko prest.  

Ez zen San Telmora egiten zuen lehen bisita izan; 1975eko ekainean Zeruko Argia-rekin... [+]


Lurra eta konpromisoa ardatz, Bizkaiko hamar emakume baserritarren historia kaleratu dute

Maribi Ugarteburuk, EHNE Bizkaiaren enkarguz, herrialdeko hamar emakume baserritarren bizi historiak batu ditu Erein, Borrokatu, Bizi liburuan. Azken mende erdian Hego Euskal Herrian nekazaritzan eta abeltzaintzan izandako gertaerak bizi izan dituzten emakumeak dira protagonista.


2025-06-27 | Hala Bedi
Agurain eta Legasako ArcelorMittal enpresako langileek greba mugagabeari ekingo diote uztailaren lehenetik aurrera

Zuzendaritzak aurkeztutako Enplegu-erregulazioko espedientea (EEE) atzera bota eta "irtenbide bat bilatzeko negoziaketak hasteko helburuz", Agurain eta Legasako ArcelorMittal enpresako langileek greba mugagabeari ekingo diote.


LGTBIQ+ Komunitatearen Nazioarteko Egunaren bezperan, “sexu askapena eta harrotasuna” aldarrikatu ditu EHGAMek

Argitaratutako oharrean, EHGAM Euskal Herriko Sexu Askapen Mugimenduak ohartarazi du "faxismoa eta ideia faxistak" zabaltzen ari direla mundu mailan, eta "erresistitzeko prest" daudela: "Beldurra baino askoz handiagoa da sentitzen dugun amorrua". 


EHUn kitxuaz, komunitate indigenen erresistentzia aldarrikatzeko

María del Cielo Galindo Puyalek EHUn Master Amaierako Lana aurkeztu du ostegunean, ekainaren 26an. Galindok kitxuaz hitz egin du epaimahaiaren aurrean, Boliviako emakume indigena meatzarien parte-hartze politikoaz. Lana kitxuaz eta gaztelaniaz idatzi du, eta bere anaiak... [+]


'Missa Solemnis'
Bihotzetik zeruraino

Beethovenen 'Missa Solemnis'

  • Taldeak: Bilbao Orkestra Sinfonikoa (zuzendaria: Nuno Coelho), Bilbao Koral Elkartea (Enrique Azurza) eta Iruñeko Orfeoia (Igor Ijurra).
  • Bakarlariak: Mira Alkhovik (sopranoa), Nerea Berraondo (mezzoa), Michael Porter (tenorea)... [+]

Baztango Udalak “euskal errepublikaren parte” dela erabaki du

Aurrez, Plentziak, Alkizak eta Gernikak euskal errepublikaren parte izatea erabaki zuten. Baztanekin, dagoeneko Euskal Herriko lau herriek hartu dute erabakia.


'Artxibo biluzia'
Memoria indibiduala, memoria kolektiboa eraikitzeko

Artxibo biluzia
Nor: Intza Alkain eta Javi Barandiaran (Metrokoadroka).
Non: Lemoako Kotxepin aretoan.
Noiz: ekainaren 2an.

-------------------------------------------------------

Lemoan independentzia eguna ospatzen ari dira. Kotxepin kultur etxearen alboan,... [+]


Adin txikikoak dituzten Gasteizko bi familia kale egoeran geratzeko arriskuan daude

Duela urtebetetik duen aldi baterako harrera proiektua eten diote familia bati, eta bestea joan den astean etxegabetu zuten, inolako jakinarazpenik jaso gabe. Auzoan Bizi etxebizitza sareak agerraldia egin du ostegunean Txagoko Komunitate Sarearekin eta Federico Baraibar... [+]


2025-06-27 | Xuban Zubiria
Bretoiera eta Bretainiako kultura sustatzen zuen Breizh kooperatiba itxi dute

Bretainiako adierazpide musikal zein literarioen sustatzaile eta banatzaile nagusia izan da Breizh kooperatiba. Ia zazpi hamarkadetako ibilbidean ehunka egile bretainiarren lanak editatu eta ekoitzi ditu, horietako hainbat bretoieraz.


Frantziako Estatuak EEPn 100.000 euro gehiago inbertituko ditu, baina helburuetatik urrun

Maider Behotegi Euskararen Erakunde Publikoaren (EEP) lehendakariak inbertsio handitze guztiak berri onak direla adierazi zuen iaz. Hala ere, erakunde bakoitzak gutxienez 300.000 euro gehiago ipintzea "beharrezkoa" dela nabarmendu zuen, helburua 2050ean hiztun kopurua... [+]


Ed Rojas
“Trans legea onartu dute, baina zer gertatzen da identitate ez-bitarrekin?”

Tramite burokratikoetan murgilduta dago Ed Rojas. Kolonbian jaio eta bizi, 2022an Ikasketa Feministak eta Generokoak Masterra egin zuen EHUn. Baina titulua amaitu eta hiru urtera, ez du lortu bere izenean jasotzea. Arrazoia? 2022an ez-bitar markagailua jarri zuen bere... [+]


Azken hamar urteetan %21 jaitsi dira iktus kasuak Nafarroan

2009tik 2023ra izandako iktus intzidentziak jaso ditu Nafarroako Osasun Publikoko eta Lan Osasuneko Institutuak. Iktusa izan duten nafarren %84k arrisku faktoreren bat zuen.


Espainiako Kongresuak gobernuari eskatu dio 78ko sanferminetako gertakariak “argitzeko” eta biktimei “aitortza” egiteko

1978ko sanferminetan gertatutako Poliziaren kargak argitzea, horiei buruzko dokumentuak desklasifikatzea eta gertakarietan hildako German Rodriguez biktima gisa aitortzea eskatzen diote Espainiako Gobernuari Kongresuak onarturiko dokumentuaren bidez.


Eguneraketa berriak daude