1999AK KULTURAN EMANDAKOA BILDU DU ARGIAK URTEKARIAN

  • kulturan jazotako gertakari garrantzitsuenak hamazazpi atal nagusitan bildu ditu. Gertaerekin batera sortutako iritzi esanguratsuenak eta elkarrizketa deigarrienak ere bertan daude.

2000ko otsailaren 13an
Labetik atera berria da «Euskal Kulturaren Urtekaria 2000». ARGIAko erredakzioak urtero taxutzen duen liburuak hamaseigarren edizioa du aurtengoa, eta ohi legez, aurreko urtean euskal kulturan gertatutakoa biltzen du. Hamazazpi atal nagusitan sailkatua, bakoitzari dagozkion kronologia, iritziak, elkarrizketak eta arloa ezagutzen duen kolaboratzailearen sarrera orokorra aurkituko ditu irakurleak. Baina hau 300 orrialde inguruko liburuaren lehen zatia baino ez da. Honekin batera, Euskal Kulturaren eta Hizkuntza Gutxiagotuen Aurkibide eguneratu eta eraberrituak kontsultagai daude.
1984an sortu zenetik, informazio tresna erabilgarria izatea du helburu «Euskal Kulturaren Urtekaria»k, bai sailez saileko edukiekin, bai Euskal Kulturaren eta Hizkuntza Gutxiagotuen Aurkibidearekin. Azken honetan hogeitik gora herrialdeetako erreferentziak bildu dira. Euskal Kulturaren Aurkibidean kultur eremu guztietako pertsona eta elkarteren helbide, telefono eta azken boladan izugarri hazten ari diren helbide elektronikoak ere bildu dira. Aurkibide honek lantokitan ez ezik etxeetan ere duen erabilpenaz oharturik, ahalegin berezia egin da azken hauek, helbide elektronikoak, eskuratzeko eta, noski, zaharkituak geratu diren telefono eta helbideak eguneratzeko. Guztira 7.300 erreferentzia baino gehiago bildu dira. Aipagarria da, halaber, bi aurkibideok Interneten ere kontsultagarri daudela. Sareko ARGIAn (www.argia.eus) sartzea besterik ez da.


SAILEZ SAIL.

Administrazioa (Malores Etxeberria), Antzerkia (Iñaki Larrañaga), Artea (Ismael Manterola), Bertsolaritza (Iñaki Murua), Dantza (Oier Araolaza), Euskalduntze-alfabetatzea (Gotzon Hermosilla), Hizkuntzalaritza (Imanol Esnaola), Irakaskuntza (Joxe Mari Auzmendi), Irratia (Xabier Lasa), Kulturgintza (Elixabete Garmendia), Literatura (Aitor Zuberogoitia), Musika (Andoni Tolosa), Normalizazioa (Iñaki Arruti), Prentsa (Pello Zubiria), Telebista (Edorta Arana), Unibertsitatea (Baleren Bakaikoa) eta Zinema (Xabier Portugal). Horra «Euskal Kulturaren Urtekari»ko hamazazpi sailak eta bakoitzaren urteko laburpen-sarrera egiteaz arduratu direnak.
Gasteizko Legebiltzarrak Euskara Biziberritzeko Plan Nagusia onetsi izana edota Arabako Foru Aldundiak Euskara Zerbitzua desagertarazteko hartutako erabakia dira, besteak beste, lehen atalean nabarmentzen diren albisteak. Antzerkian ez da aparteko obrarik taularatu, eta euskarazko produkzioa urri joan da. Artean, Kursaala eta Euskaldunaren inaugurazioak nabarmendu dira, Txillidaren atzerabegirakoa ere egin dute Guggenheim-en, eta Zarauzko seme kuttun izendatu Oteiza. Bertsolaritzari dagokionez, txapelketa berezia, herriartekoa, antolatu zuten Gipuzkoako bertsozaleek, «Basarri» zendu zen, Lopategi omendu zuten Durangon eta Antonio Zabala «honoris causa» doktore izendatu Deustuko Unibertsitatean.
Zortzi milioi pezeta inguruko (320.000 libera) aurrekontu lotsagarria bideratu zuen Eusko Jaurlaritzak dantza sorkuntzara 1999an, Jon Maiak beste bi aurresku txapelketa bereganatu zituen, baita «Upeletan erronka» ikuskizun berritzailea oholtzaratu ere. Euskalduntze-alfabetatzean, Korrika 11ren ospakizuna eta HABEk Oinarrizko Kurrikulua aurkeztu izana aipa genitzake. Hizkuntzalaritzak hiztegigintza izan du albiste pasa den urtean: UZEI, Elhuyar eta Bostak Baten sinonimoen hiztegiak, Gizarte-Laneko Hiztegia... Irakaskuntzan, Seaskaren 30. urteurrena, lehendakari berri (Itxaro Borda) eta guzti, Ermitagañako 17 haurren gurasoen aldarrikapena edota PPk Gasteizen ezarri nahi duen eredu elebidun bakarra dira aipagarri.
Irratian, beste urtebetez, Iruñeko Euskalerria Irratiak jarraitzen du albiste izaten. FMko lizentzien banaketa ikertu zuen batzordeak besterik bazioen ere, ez da lehiaketa berriro errepikatuko. Kulturgintzaren eremu zabalean Zarautzen topatutako IX. mendeko hilerria museo bilakatuko dela aipa genezake. Literaturan, Atxaga (aurki Jose Irazu), Lertxundi eta Izagirreren sariekin batera, euskarazko argitalpenek gora egin zutela jakin genuen. Besteak beste, Lin Ton Taun, Su Ta Gar, Skalariak, Etsaiak, Kashbad eta Fermin Muguruzaren lan berriak ezagutu genituen musikan. Normalizazioak Kontseiluaren Plan Estrategikoa finantzatzeko kanpaina edota Chirac-ek Hizkuntza Gutxituen Eurokarta sinatzeari emandako ezetza ekarri zituen.
«Gara» egunkaria, «Zabalik» astekaria, «Putz» eta «Bazka» aldizkariak jaio ziren eta «Aizu» hilabetekaria berriturik azaldu zitzaigun. Telebistan, EITBko zuzendari nagusia izendatu zuten: Andoni Ortuzar, ez iskanbila gutxi eta gero. Unibertsitateari dagokionez, UEUk, AEK-k eta Ikastolen Elkarteak «Ikasgu Nagusia» unibertsitate-ikastetxea sortzeko asmoa azaldu zuten. Zineman, azkenik, film laburren urtea izan da, zinean euskara sustatzeko Tinkoren ekimena ahaztu gabe. Ez dira, noski, hauek gertakari garrantzitsu guztiak baina erreferentzia moduan balio dezakete.
Gertakari hauen azalpen kronologikoari iritziak eta elkarrizketa esanguratsuak gehitu zaizkio, guztira 160 orrialde osatuz. Aurki liburudendetan izango da, 2.100 pezetatan, eta ARGIAko harpidedunek etxean jasoko dute


Azkenak
2024-03-31 | Julen Azpitarte
Zinearen historiako film-kontzerturik “onena”

Oscar sari andana jaso zuen The Silence of the Lambs (1991) thriller-a zuzendu zuen Jonathan Demme (1944-2017) zinegile estatubatuarrak estreinatu zuen zineak inoiz eman duen kontzerturik onena: 1970eko hamarkadaren erdialdean New Yorken eratutako Talking Heads taldearen Stop... [+]


"Enpresa pribatuen esku utzi da segurtasun publikoaren norabidea"

Ertzaintzaren azken hamarkadako bilakaera teknologikoa aztertu du bere liburu berrian Ahoztar Zelaieta ikerketa kazetari, kriminologo eta ARGIAko kolaboratzaileak. Segurtasunaren industria ikertu eta Ertzaintzarekin duen lotura plazaratu du, La Ertzaintza que viene... [+]


Campi Bisenzioko GKN fabrikan batu dituzte langile borroka eta ekologismoa

2021eko uztailaren 9an jaso zuten kanporatze abisua Campi Bisenzioko GKN lantegiko 422 langileek. Biharamunean berean abiatu zuten fabrikaren okupazioa eta orduz geroztik bertatik dabiltza borrokan, deslokalizazioaren aurkako borroka zena bestelako industria eredu baten aldeko... [+]


Judith Bilelo Biachó
"Erakundeek ez digute lagunduko, guk geure hizkuntzan hitz egitea lortzen ez badugu"

Judith Bilelo Biachó gure artean izan zen iragan udazkenean, Garabideren Aditu programaren karietara. Ekuatore Ginean jaioa (Malabo, Bioko, 1975), bubi etniako kide da, bubiera hiztun eta hizkuntzaren aldeko militantea. Iraganaz bezainbat mintzo da orainaz, geroari... [+]


Eguneraketa berriak daude