UME ALGARA, ERREGAI BAKARRA

  • dena. Ume nahiz gurasoei zuzendua, umorea, magia eta «Gurasodromo»a biltzen ditu. Aurkezle lanetan Ixiar Oreja, pailazoez lagunduta, eta kameren atzean, Kike Amonarriz zuzendari.

2000ko urtarrilaren 23an
Zure babesik gabe independetzia ezinezkoa zaigu
Telebistarik ez balego, askoz dibortzio gehiago egongo liratekeela diote. Ez behintzat, «Barrebusa» bezalako saio gehiago izango balira, familia osoak ikus eta eztabaida dezan pentsatua baitago. Gisa honetan, telebistari leporatu ohi zaion inkomuni- kazio efektua lausotua geratzen da, bikoteen arteko iritzi trukaketari ere bide emanez. Ikuskizun hutsetik baino haratago joan nahi du beraz «Barrebusa»k, nahiz eta pailazokeriak, esketx eta abestiak oinarri izango diren. Gonbidatu nagusia familia ezagun bateko haurra izaten da, zeinak bere senideak aurkezten dituen.

«Neurri batean gurasoek ere parte hartze zuzena izan dezatela nahi dugu. Ordutegi berezi samar hori ere horregatik da. Normalean, gurasoak seme-alabei aginduak ematen ibiltzen dira, etxeko lanak egiteko, zintzo portatzeko, ez haserretzeko... Guk ordea, helduek guraso txartela merezi ote duten jakin nahi dugu»
diosku Kike Amonarriz zuzendariak. Horretarako sortu dute «Gurasodromoa» izeneko atala, non aita eta ama supergurasoak diren eta hipergurasoen txartela eskuratu behar duten, haurren munduarekin zerikusia duten galderak ongi erantzunez. Halaber, haurrek magia eta amarru miresgarriez gozatzeko parada dute Txan magoaren eskutik. Horrez gain, musikariak eta bestelako gonbidatuak ere ageri dira. Saioak ordea, ez du plato barruko emankizun baten itxura hartzen, zuzenean balitz bezala mozketarik gabe egiten baita. Zailtasun teknikoak gainditu eta astero Euskal Herriko antzoki ezberdin batean aritzen dira.

«Ikuskizun ibiltaria da, alde batetik, lotura sinbolikoa dauka herriz herri ibiltzeak. Eta bestetik, telebistari ondo datorkion sistema da, Miramongo platoak erabat hartuta daudelako»
azaltzen digu Xabier Otaegi «Txirri»k.


ENTSEGUEN BEHARRA.

Seriotasunez lan egiteko ospea du Ikuskin ekoiztetxeak. Oraingo honetan ere entsegatzen harrapatu ditugula esan behar. Telebistan, antzerkian eta musikan bezalaxe, gauzak ez baitira kasualitatez ondo ateratzen.

«Hemen ere gidoi bati jarraituz makina bat entsegu egiten dugu; hor dago koska dena ondo atera dadin. Bat-batekotasuna, egotekotan, entseguetan lantzen da. Gero, antzokian gaudela, gidoiari lotzen gatzaizkio»
mintzo zaigu Ixiar Oreja. Aurretik, «Euskaraokea»n aritutakoa, musika munduan bide berria jorratzeko erabakia hartu duela, gogo biziz heldu dio lan honi.

«Guztiz ezberdina izaten ari da «Euskara- okea»n umeak helduagoak izaten zirelako; «Barrebusa» aldiz, bost urte inguruko umeentzat dago zuzendua. Taldekideak oso ohituta daude umeekin tratatzen. Niretzat zailena beraz, txoko bat egin ahal izatea da, ez baitakit haiek hain erraz ohituko diren lankide berri bat izatera. Baina tira, gustura nago»
. Umeen prestutasunak harritu du gehien.

«Asko gustatzen zait umeen jarrera, edozertan oso erraz inplikatzen direlako, eszenatokira bakarrik igotzea gehiago kostatzen zaien arren. Bitxia da nola zahartzen garen neurrian, konplexuak sortzen zaizkigun, edo elkarri sortzen dizkiogun, umetan geneukan naturalitate hori alferrrik galduz».
Kike bat dator horrekin,

«haurrak oso gardenak dira, ez dute disimulatzen. Zerbait ez bazaie gustatzen berehala hasten dira aho zabalka edo ondokoari zirika. Beraz, berehala ikus daiteke asmatu dugun ala ez»
.


ORAINGO GURASOAK.

Hasiera hasieratik, Txirri, Mirri eta Txiribiton pailazoak, umeen alaigarri izateaz gain, artista hezitzaileak izateagatik ere nabarmendu dira; Xabier Otaegiren esanetan

«beti saiatu izan gara umeei gauzak etxeko ipuinen haritik kontatzen, hau da ona eta zintzoa eta birtute eta akatsen artean bereizten ikas dezaten. Kanten arloa ere bereziki zaintzen dugu, bai letra bai musika, doinuak ez daitezela pop hutsean geratu»
25 urtetik gorako eskarmentua edukita, garai bateko eta oraingo umeen artean alderik somatu ote duen galdetuta, Xabier ezezkoan dago,

«guk beti diogu umeak ez direla aldatzen. Baina egia da lehen baino informazio gehiago dutela erabilgarri. Egin kontu ikus-entzunezkoen aroan gaudela, telebistan kate mordoa, ordenadoreak eta bideo jokuak eskura dituzte, nonahi eta noiznahi. Informazio gehiago erabili ahal izateak ematen die noski, aukera gehiago. Aldaketak aldaketa, ez dira lehen baino zozo edo maltzurragoak. Kaleko lagunarteko giro hori akaso galdu egin dute, beste tankera bateko pikardia baten mesedetan»
.
Alabaina, denbora honetan, Xabierren ustetan bada zerbait aldatu egin dena: gurasoak.

«Hori da argi eta garbi nabaritu duguna. Azken biran, somatu dugu gurasoak gero eta gehiago datozela emanaldiak ikustera; bikoiztu edo hirukoiztu egin da kopurua. Baina, salbuespenak salbuespen, lehen baino askoz ere handizaleagoak dira, gizartearen lehiakortasunak eraginda-edo, denek nahi dute beren seme-alabak onenak, bizkorrenak, trebeenak eta super jakitunak izatea; solfeoa, ingelesa... Hiru hilabete baizik ez dituztela haurrak pailazoak ikustera daramatzate, eta urte t' erdi dituztenetik helduentzako kontzertuetara. Kontxo! adin bakoitzari dagokiona, haurrek jarrai dezatela haur izaten, kalean jolasten...»

Azkenak
2025-07-18 | Mara Altuna Díaz
Noelia Sánchez Jenkins, gales irakaslea Patagonian
“Galesak bizirik dirau Patagonian”

Zerk lotzen ditu Galesko muino berdeak eta Patagoniako basamortu hotzak? Bada, hil nahi ez duen hizkuntza batek. Noelia Sánchez Jenkinsen arbasoak 1865ean lehorreratu ziren Patagonian (Argentina). Galesetik iritsi ziren, britainiarrek inposatutako zapalkuntzatik ihesean... [+]


2025-07-18 | Gedar
SAPAri 2,3 milioi emango dizkio Espainiako Industria Ministerioak

Gipuzkoako enpresak hainbat kontratu sinatu ditu Israelgo industria militarrarekin, eta diru publikoa jasotzen du ibilgailu elektriko bat garatzeko, Espainiako Gobernuak finantzatutako proiektu baten bidez.


Massive Attack musika taldeak Gazaren aldeko musikarien aliantza sortu du

Ingalaterrako Massive Attack taldeak artisten arteko aliantza sustatu du, hasi berri diren artistei edo Israelen aldeko erakundeen zentsura pairatzen dutenei babesa emateko.


Euskara, katalana eta galiziera Europar Batasuneko hizkuntza ofizial gisa aitortzea babestu dute hainbat unibertsitatek

Espainiako Gobernuak Europako Batzordeari egindako eskaerari Euskal Herriko, Kataluniako eta Galiziako 28 unibertsitatek babesa eman diote. Salvador Illa Kataluniako Generalitateko presidenteak eta Imanol Pradales lehendakariak eskutitz bat sinatu dute eskaerari babesa... [+]


Aurreakordioa erdietsita, Eskirozko BSH enpresa abenduan itxiko dute

Bilera akigarria izan zuten asteazkenean Eskirozko BSHko lan batzordeko kideek eta multinazional alemaniarraren zuzendaritzako kideek: aurreakordioa lortu zuten UGT, CCOO, ATTIS eta Solidarik (17 ordezkaritik gehiengoa dute 12 kiderekin) eta ez dute mahai gainean jarritakoa... [+]


Bizkaia eta Gipuzkoako hainbat hondartza desagertzeko arriskuan daude

Gaztetape (Getaria) eta Muriola (Barrika) hondartzak 2050. urterako desager daitezke Greenpeaceren txostenaren arabera. Itzurun (Zumaia), Karraspio (Mendexa), Isuntza (Lekeitio) eta Azkorri (Getxo) hondartzek hedaduraren erdia gal dezakete.


Iruñeko espetxeko osasun arreta “urria” dela salatu du Salhaketa Nafarroak

Nafarroako Gobernuak espetxeetako osasun zerbitzuaren eskumena eskuratu zuenetik, baliabideak “indartu” dituzten arren, presoek nabarmendu dute ez diela sobera eragin egunerokoan.


‘Eskumenlagoa’

Hezkuntza Sailak 2025-2026 ikasturtearen antolaketa bigarren hezkuntzako ikastetxe publikoetan ebazpena argitaratu du. Urteroko agiria da, uztail hasierakoa; ikasturte-hasierako ebazpena esaten diogu.

Aurtengoan, hauxe jasotzen du euskarazko bertsioak:... [+]


2025-07-18 | Aiaraldea
Gorrotozko delitu salaketa jarri dute Artziniegan eta Udalak “irain arrazistak” gaitzetsi ditu

Artziniegako Udalak mezua zabaldu du gertatutakoa gaitzesteko eta elkartasuna adierazteko irainak jaso dituzten herritarrei.


2025-07-18 | Elhuyar
Neandertalak San Adriango koban maiz ibili zirela berretsi dute, Aizkorrin

Duela bi urte Aranzadi Zientzia Elkarteak neandertalek egindako harrizko tresna batzuk eta haiek jandako animalien hezurrak aurkitu zituzten San Adriango koban. Horrela jakin zuten neandertalek duela 40.000 urte koba hori erabili zutela. Aurten egin duten indusketa-kanpainan... [+]


2025-07-18 | Sustatu
Fitxategi handien transferentziarako alternatibak (WeTransferrekoa ikusita)

WeTransferren baldintza berri gaiztoen aurrean, alternatibarik? Bai, pare bat, edo bien arteko konbinazioa. Enkriptazioa edo/eta Tori.eus zerbitzu euskalduna erabiltzea.


2025-07-17 | ARGIA
Europan espetxean denbora gehien daraman preso politikoa
40 urteren ostean Georges Abdallah askatuko dute uztailaren 25ean

Georges Ibrahim Abdallah, Frantzian 40 urteko espetxealdia igaro ondoren kaleratuko dute. Palestinaren askatasunaren aldeko militantea, Libanoko Frakzio Armatu Iraultzailearen sortzailea izan zen, eta diplomazialari israeldar eta amerikar bana hiltzeaz akusatu zuten. Inoiz... [+]


2025-07-17 | Piztu Donostia
Ez dakigu ahoa ixten

Azken sei urteotan Piztu Donostia eragile sozialaren talde motorra osatu dugunoi txanda pasatzeko unea iritsi zaigu, mila gai eta beste mila fronte zabalik geratzen diren arren.

Duela sei urte Eneko Goiak, PSOEren laguntzarekin, osaturiko Donostiako Udalak bideratzen zuen... [+]


2025-07-17 | Joan Mari Beloki
Ekialde Hurbila sutan

Ekainaren 13an hasi eta 24an amaitu zena “12 Egunetako Gerra” bezala ezagutuko da aurrerantzean. Gauza harrigarri batzuk gertatu ziren bertan, pentsaezinak ordura arte. Nahiz eta lerro hauek idaztean egun gutxi igaro diren bukatu zenetik, ondorio batzuk atera... [+]


Epai euskarafoboen gainetik, euskaraz jarraituko dutela jakinarazi eta protestara deitu du UEMAk

​UEMAren zuzendaritza batzordeko kideek hedabideen aurrean agerraldia egin dute ostegun eguerdian Zarautzen, Espainiako Auzitegi Gorenaren azken epai euskarafoboa salatzeko. Epaia "larria" dela adierazi dute, eta batez ere udalerri euskaldunei eta euskaraz aritzen... [+]


Eguneraketa berriak daude