GAIA
Bake garaia dea? Gauzak onduak direnean korapiloak arin aska daitezke, baldin protagonistek borondate eta argitasun politikoak badituzte. Ikusiak ikusi, egoera nahikoa garatua zenez galdetu behar genuke. Abertzaleen aldetik, baietz ematen zuen. Bazirudien ezker abertzaleak barnatu zuela borroka armatua ez zela bide egokiena; nahikoa argia ikusi da EAJ eta EA prest zirela ETAri bidea errazteko, armak duintasunaz utz zitzan. Denek onartu zuten eraikuntza nazionalari lehentasuna ematea, politika amankomun berriaren bidez. Eta giroa aldatu zen. Abertzaleen arteko liskarren bukatzeak eragin baikorra izan zuen jendearengan, elkar-laneko iniziatibak ageri dira, eta giro aldatze hori oso fruitu gozoa izan da gehienentzat.
BERRIZ
Baina, bakerako bideaz analisia egokia zuen ETAk? Armen trukez amnistia lortzea itsusia zitzaion, «edukirik gabeko bakea» omen delako. Postura askoz zabalagoa hartu zuen, Lizarratik abian status politiko berria lortzeko. Herriarengan utzi zuen ETAk marko berria lortzeko protagonismoa, eta nola hitz horiek (herriaren eskuetan utzi...) formula lanbrotsuak diren, EAJ eta EArekin elkar-lanari eman zion Espainia eta Frantziarekin hausteko ardura, instituzio nazional berriak sortzeko manua eta, garaipenez garaipen, autodeterminazioa eta presoen askatasuna lortzea. Tamalez, irrealismo hutsa zen eta hasieratik sartu zen ETA politika-fikzioaren bidetik. Euskal Herrian, «herria» ez da hain heldu, trinko eta abertzalea bere oldarraz sistema osoa hankaz gora jartzeko.
Eta nondik asmatu zuen ETAk jeltzaleek jarraituko ziotela? Interes sobera dute instituzioetan, eta gobernatzeko lankide anitz sozialisten eta popularren artean. Kontserbadoreak dira, hausturen eta erradikalismoen etsaiak; tradizioaz, ongi apailatu dira autonomismoarekin. Anitz arriskatu dute, baina beren koordenada propioen arabera. Lizarrako garaian adorea izan zuten ETAren aldakuntza errazteko, antzinako lagunengandik nahikoa irain entzun dute, eta ez diote gero etekin elektoralik atera. Hasieratik bake prozesurako intentzio propioen jabeak ziren, eta ez ziren heldu ETAk eman zien leku soila onartzeko. Udalen Biltzarrera bakoitzak eraman ditu bere intentzioak eta, dokumentuetan idatzi edo ez, egoera erreala ez da ETAk idatzi gidoia.
HOTS
Horregatik, ETAk nahikoa kapitala bildu badu ere epe laburrean irauteko, epe luzerako pentsaketak egin beharko ditu. Espero dezagun atentatu indiskriminatuen zuloan ez gaituela amilduko, eta borroka armatuan sartu diren gazteen kemena ez duela lardaskatuko. Eskakizunak konflikto armatuaren bukaeran eta amnistiaren inguruan zentratuko balitu, laguntzak berreskuratzen ahalko lituzke, eta gobernuari arrazoinezko irtenbide baten beharra ikusaraziko lioke, agian luza gabe.
Helburu lorgarri horiekin lotzen ahal dira lurraldetasunaren eta autodeterminazioaren aldeko kondizio berriak, baina alor independenteak direla onartu beharko du ETAk. Tematzen bada gidoia osoa idazten eta beste aktoreen errola goitik behera asmatzen, su-etena baino lehenagoko bakardadeari kondenatua dago. Garai gogor berriak laburrak badira hobe, eta ea negoziaketaren posibilitateak era errealistan aurkezteko baliatzen dituzten protagonista guztiek
Egiptoko Gobernuak Israelen presioei men egin eta ehunka pertsona atxilotu ditu, Gazara egitekoa den martxa gelditu nahian. Hala ere, milaka lagun martxari hasiera emateko prest jarraitzen dute, Israelen blokeoa apurtu eta genozidioa gelditzeko presioa egin asmoz. Melisa... [+]
Dagoeneko 30 hiri inguru batu dira politika migratorioen eta militarizazioaren aurkako protestetara eta larunbaterako 1.800 hiritan dituzte protestak deituta. Los Angelesen egin bezala, hiri horiek ere militarizatzeko xedea aipatu du Trumpek. Guardia Nazionala hedatu dute... [+]
Kairoko hotel batetik hitz egin du ARGIArekin ostegun goizean Pili Revilla gasteiztarrak. “Edozein momentutan atxilotu gaitzakete”, adierazi du. Solasaldiaren unean Euskal Herritik joandako bost herritar daude atxilotuta, eta nazioarteko dozenaka. Arreta Palestinako... [+]
Ekainaren 13an hasi behar duen Gazarako Martxako partaideak atxilotzen ari da Egiptoko Polizia, tartean hainbat euskaldun. Israel Gazan egiten ari den sarraskia salatu eta korridore humanitario bat ireki dadila eskatzeko abiatu dute ekimena mundu osoko 3.000 herritarrek.
Ekainaren 12an munduko bazter guztietatik –Euskal Herritik ere– heldutako ehunka pertsona batuko dira Egiptoko El Arish hirian, hortik Rafah-raino abiatzeko, Gazaren aldeko martxa globalean. Israel palestinar herriaren aurka egiten ari den genozidioa salatuko dute,... [+]
Oraindik joan den astea asimilatzen nabil. Boterean daudenen eta botere ereduetan eragin nahi dutenen aldarriak ozen entzun ditugu nonahi. Sareetan zein kalean.
Izan diren manifestazio ezberdinetan, herrietako giza eskubideen garapen maila agerian geratu da. Amerikako Estatu... [+]
Maiatzaren 27an Frantziako Estatuko Legebiltzarrak onartu zuen heriotzarako laguntza baimentzen duen legea. Askok aurrerapen humanistatzat jo arren, lege berri honek kezkak piztu ditu pertsona ezinduen eskubideen aldeko mugimenduetan. Gaur egungo gizarteak ez badizkie pertsona... [+]
Erdaraz hitz egiten duzu, Francok nahi zuen bezala’ kamiseta dut gogoan egunotan, OlaXonMario Galiziako sortzaile digital kuir eta independentistaren diseinua.
Gogora ekarri dut, lehenengo, Isabel Díaz Ayusok alde egin duenean Imanol Pradales lehendakariak... [+]
Segovia (Espainia), duela 43.000 urte inguru. Neandertal batek hatza pigmentu gorritan busti eta puntu bat margotu zuen 25 cm inguruko harri baten erdian. Harria 2022an aurkitu zuten arkeologoek San Lazaro leizean, eta, analisi multiespektral xehea egin ondoren, puntu gorri... [+]
Graz hiriko eskola batean gertatu da tiroketa, Austria hegoaldean. Hiriko alkate Elke Kahrren arabera, hildako gehienak ikasleak dira. Gutxienez 30 lagun eraman dituzte ospitalera, eta horietatik lau egoera larrian daude.
Igandean Guardia Nazionaleko 2.000 soldadu mobilizatu ondoren, AEBetako armadak jakinarazi du beste 2.000 soldadu eta 700 marine bidaliko dituela Los Angelesera, etorkinen aurkako sarekaden harira piztutako protestak oztopatzera. Bitartean, Etxe Zuriaren eta Kaliforniako... [+]
Joan zen asteartean, ekainak 3, utzi (behar izan) zuen kargua Luvsannamsrain Oyun-Erdene Mongoliako lehen ministroak, Parlamentuan konfiantza-bozketa galdu ondoren. Garaipen argi eta garbia izan zen, ezbairik gabekoa, Ulan Bator hiriburuko Sükhbaatar plazan hiru aste... [+]
Atxilotutako hamabi ekintzaileetako batzuk beren herrialdeetara bidaltzen hasi dira, baina zortzik uko egin diote deportazio dokumentuak sinatzeari. Astelehen goizaldean bahitu zuen Israelek Madleen itsasontzia nazioarteko uretan, Gazako kostaldetik 150 kilometro ingurura,... [+]
Zazpi auzotarako eta Jabaliako errefuxiatu-kanpalekurako aginduak eman ditu estatu sionistak, eta ohartarazi dute "babesleku" izendatutako eremuak erasotzeko "patroi" bat jarraitzen duela.