Pako Aristi:"Irene Nobelan Hamarretik Zortzi Gauza Errealak Dira"


1987ko ekainaren 14an
Zure babesik gabe independetzia ezinezkoa zaigu
Pako Aristiren "Irene" nobela
"Kcappo"k Hasitako Trilogiak Bigarren Liburua Dauka Honez Kalean: "Irene. Tempo Di Adaggio"
Pako Aristi:"Irene Nobelan Hamarretik Zortzi Gauza Errealak Dira"
Hogeitahiru urteko urrestildar idazle honek bigarren nobela kaleratua digu berriki. Lehenengatik 6.000 ale saldu omen ziren, eta zifra horrek suposatu zuen arrakastak eman zigun bigarrenaz mintzatzeko parada.
ARGIA. "Irene. Tempo di adaggio" trilogia baten bigarren liburua diagu. Nola ikusten duk trilogia hori bigarren liburukia amaitu ondoren?
PAKO ARISTI.–Lehenengo badakik "Kcappo" izan zela, eta hura azkar idatzitako nobela izan huen, erreflexio literario handirik gabekoa. Ordurarte nituen gusto eta irakurketetan oinarritutakoa. Istorio bat aurkitu nian liluratu ninduena, eta piska bat presaka bezala egin nian. Nolabait neure burua konfirmatzeko bezala egin nian, inseguritatea kentzeko. Bigarren honetan, lehenengoarekin konparatuz, askoz lan handiagoa egon duk, dokumentazio aldetik edo idazterakoan, bi bertsio desberdin egon dituk, eta erdian dena aldatu nian. Gero, honetan erreflexio literario gehiago dago, eta azken bi urte hauetan irakurri ditudan liburuak propio irakurri dizkiat nozio literario batzu hartzeko, teknika aldetik egon diren intentoak eta horrela. Hobea edo txarragoa jendeak esango dik, baina niretzat landuagoa behintzat izan duk bigarren hau.
A.–Trilogiaren ideiak zutik segitzen dik, beraz.
P.A.–Bai, trilogiaren hirugarren nobela iadanik bueltaka zebilkiat, folio batzu idatziak dizkiat. Mendea hiru zatitan banatu diat, eta hiru epoka desberdinetako bakoitzean nobela bana kokatu diat. Orduan, hirugarren nobela gaur egunean kokatua izango duk, gaur eguago krimen batzu klabe moduan jarriak, etabar. Niretzat oso inportantea izan duk bigarren hau ere nolabait konfirmatzeko modua izan duk, ea kapaz nintzen hirugarren nobela bat idazteko. Koldo Izagirrek esaten dik nobela zailena bigarrena izaten dela, eta kantari askok ere esaten ditek zailena bigarren diskoa izaten dela. Areago, lehenengo nobelaren arrakastarekin listoia bazegoen, eta nire desafioa zen listoi hori gainetik pasatzea, azpitik pasaz gero tongoa izango litzateke eta.
A.–Trilogia horren barruan lehenengoa idatzi huenetik azkena idatzi arte dezente denbora pasako duk, eta gainerako hire idazle formazioa aski urte inportanteak. Horrek ez al dik arriskurik trilogiaren osotasuna galtzeko?
P.A.–Dudarik ez. Nobela batetatik bestera aldaketa eta salto asko ikusiko dituk. Badik arrisku hori, baina ebitatzeko ezinezkoa duk. Egongo den saltoa mejoratzeko izango dela espero diat. Pertsonak aldatzen joaten gaituk bizitzan zehar eta liburutan ere hori nabaritzen dut erabat.
A.-"Irene" idazteko orduan inbestigazioa aipatu duk. Izan ere, gertaera erreal batzutan oinarritutakoa duk nobela hau, ezta?
P.A.–Bi gertaera zeudek. Krimen bat, Beizamakoa, eta gero Ama Birjinaren agerpena, Ezkion izan zena. Urtetan nahiko hurbil izan hituen, 1926an eta 1931n, eta batu egin dizkiat biak. Alde horretatik, inbestigazio lana handia izan duk, funtsezkoa ikusten bait nuen historiari oinarri erreal bat emateko. Mila detaile zaindu behar nizkian, eta horiek zehazten pasa diat denbora asko eta asko. Hemerotekan ibili izan nauk asko, eta Ezkioko Ama Birjinari buruz ingelesetik itzuli behar izan diat liburu bat. Informazio guzti hori nobelan sartzen joan nauk dosi txikietan. Esan dezagun nobelan hamarretik zortzi errealak dira.
A.–Erreflexio literarioa aipatu duk gorago. Nola isladatzen duk hori nobela honetan?
P.A.–Batez ere egituraren aldetik. Lehenengo nobelari buruz jendeak esaten zidan gauzak gehiegi kontatzen nituela, irakurleari gauzak bandejan ematen nizkiola. Garbi ikusi nian literaturan gehiago sujeritu egin behar zela, plano diferentetan sujeritu, irakurlea motibatzeko eta. Hori izan duk lortu nahi izan dudana.
JOSU LANDA

Jenero beltzaren bertsio ruralean murgildu zaigu Pako Aristi "Irene"rekin.
49

GaiezKulturaArgitalgintArgitalpenaLiburuakLiteratur l
GaiezKulturaLiteraturaArgitalpenaNarratiba
PertsonaiazARISTI1
EgileezLANDA2Kultura

Azkenak
2025-07-24 | Gedar
Aurka kolektiboa
“Auzi politikoa da: zertarako egiten dugu musika?”

Musika-eszena antikomertzialean alea jartzeko asmoz sortu dute Aurka kolektiboa. Martin eta Katalin kideekin hitz egin dugu arlo horretako kolektiboen loraldiaz, musika politizatuaz eta musikaren potentzialitateez, industria musikalaz, makrojaialdiez eta beste.


Euskarafobia ari du beste behin Lizarrako Udalean

Lizarrako Udalak udarako antolatu dituen bost musika ikuskizunetan eta beste horrenbeste film emanaldietan bat bera ere ez da euskaraz izanen; datorren astean hasiko diren festen egitarauan haurrentzako ekitaldi bat dago euskaraz programatua, justu, erraldoi eta buruhandien... [+]


2025-07-24 | El Salto
Israelek Marwan Al-Hams doktorea bahitu du, Gazako kanpaina-ospitaleetako arduraduna

Abu Youssef Al-Najjar Ospitaleko zuzendari Marwan Al-Hams kanpainako ospitaleen arduraduna da eta Gazako Osasun Ministerioko bozeramailea. Uztailaren 21eko arratsaldean atxilotu dute Israelgo Indar Armatuek.


Guggenheim Urdaibai egitearen kontrako iritziak gailendu dira entzuketa prozesuan

Eusko Jaurlaritzak eta Bizkaiko Foru Aldundiak bultzatuta eta Agirre Lehendakaria Center erakundearen eta New Yorkeko Columbiako Unibertsitatearen gidaritzapean egindako entzuketa prozesuaren emaitzak aurkeztu dituzte uztailaren 23 honetan. Museoa eraikitzearekin sustatuko... [+]


Prep botika farmazietan eskuragarri jartzeko asmoa iragarri du Espainiako Osasun Ministerioak

GIBarekiko esposizio aurreko profilaxia da Prep botika. Alfonso Setiey Anitzak elkarteko lehendakariaren arabera, farmazietan eskuratzeak itxaron-zerrendak gutxitu ditzake. Alabaina, arriskuez ere ohartarazi du.


2025-07-23 | Onintza Enbeita
Aloña Erauskin. Biziraulea
“Sortzetiko gaixotasunak ditugunok ez daukagu erabakitzeko aukerarik gauza askotan”

Bihotzak eztanda egin arte biziko da Aloña Erauskin (Berrobi, 1999), beste guztiok bezala. Besteon aldean, ordea, presente dauka aukera hori.


2025-07-23 | Iñaki Lasa Nuin
Gizakia kosmosa da

Gizakia kosmosa da. Kosmosa, mundua ez da gizakiarena, askotan hala dela ematen badu ere.

Udako solstizioan, egunez eguzkiak itsutu egiten gaitu duen argiaren indarrarekin, baina gauak ederrak dira, zeruan izar dirdiratsuak kabitu ezinka ikusten ditugunean. San Juan suaren... [+]


Desobedientzia praktikatzen

Hankak lurrean dituzte gure solaskideek. Euskalgintzaren eta herri mugimenduen joko-zelaian dabiltza etengabe eta eskarmentu horretatik hitz egiten dute euskarari eusteaz, hizkuntza zapalkuntza ez normalizatzeaz eta erdaldunengandik espero beharko genukeenaz. Gorka Torrek ez du... [+]


2025-07-23 | Josu Jimenez Maia
Marokoren estrategia zahar-berritua

"Saharar erradikalizatuek Estatu Islamikoaren burutza hartu dute Sahel-en". Izenburu asaldagarria, berriki argitaratua, baina hasierako asalduratik harago, testuaren irakurketa eta analisi sakonago bat eginda, honako ondorio hauek atera daitezke.

Kezka, ezinegona eta... [+]


Txorimaloei mokoka

Aurrean duzunak min ematen badizu, ez begiratu aurrera. Muturren aurrean duguna saihesteko logikoa dirudi, ezta? Zer ikusiko ote du gutako bakoitzak albo aldera so egiten duenean? Beharbada, miope batek betaurreko bila ikusten duen antzeko zerbait.

Miope bezain itsu,... [+]


2025-07-23 | Patxi Saez Beloki
Euskara gara

Gu gara euskara. Euskara gure baitan bizi da. Guk biziarazten dugu. Euskara bizi dugu eta euskarak bizi gaitu. Guk elikatzen dugu eta gu elikatzen gaitu. Euskara gara. Euskara egiten dugunean euskarak egiten gaitu. Guk dugu, euskarak gaitu.

Euskararik gabe ez gara, eta hori... [+]


Jaurlaritzako Osasun Sailak lantaldea berregituratu du, “arreta modernizatzeko eta kalitatezko zerbitzu publikoa ziurtatzeko”

Kargua hartu eta urtebetera, Alberto Martínez Eusko Jaurlaritzako Osasun sailburuak lantaldean aldaketa batzuk egin dituela iragarri du, "etorkizuneko osasun sistema publikoaren eraldaketari" ekiteko: besteak beste, Gontzal Tamayo Medel sailburuorde berria... [+]


Euskal gastronomia tradizionalaren Ja(ki)tea sariak banatu dituzte, “balioez beteta” eta erakundeak interpelatuta

Zazpigarren urtez, Adunako (Gipuzkoa) Zabala sagardotegian egin dute Ja(ki)tea sarien banaketa, euskal gastronomia tradizionala oinarri duten jatetxeen artekoa. Besteren artean, Getariako Kosta Aroak irabazi du bertako ekoizle onenaren saria, Tafallako Tubalek plater... [+]


Europako Batasuneko herrialde gehienek bat egiten dute migratzaileak deportatzeko neurriak gogortzearekin

Migratzaileak deportatzeko neurriez mintzatzeko, EB Europako Batasuna osatzen duten 27 estatuetako Barne eta Migrazio ministroak bildu dira asteartean, Kopenhagen. Ondorioztatu dute EBko herrialde gehienek babesten dutela etorkinak deportatzeko neurriak gogortzea... [+]


Iruñeko polizia-etxean hil zen Ndiayeren omenezko plaka kendu dutela salatu dute

“Badirudi memoria kolektibotik ezabatu nahi dutela hiriak bizi izan duen polizia-indarkeria arrazistaren ekintzarik latzena”, salatu dute. Bestalde, azken boladako diskurtso eta eraso arrazisten gorakadaren aurrean, elkarretaratzea deitu dute Irun eta Donostiako... [+]


Eguneraketa berriak daude