"Botere zibila da GAL geldierazi dezakeen bakarra"

1985eko irailaren 29an

Christiane Fandorekin elkarrizketan.
Christiane Fando, euskal errefuxiatuen abokatua
"Botere zibila da GAL geldierazi dezakeen bakarra"
ARGIA.– Lasa eta Zabalaren desagerpen eta hilketarekin GAL lehenengo aldiz ezagutarazi zen. Ordutik hona gertatua ikusiz, zein da zure eritzia?
CHRISTIANNE FANDO.–Argi ikusten dut GAL Barallón Vasco-Españolen herederoak direla, BVE aurreko hari zorigaitzezko bi ezaugarri berri gaineratu dizkiolarik: alde batetatik, askoz hilketa ugariagoak egin ditu GALek, bi urte eta pikotan hamarka pertsona hil dituztelarik; eta bestaldetik, oso luze doala, asko ari dela aguantatzen. Bestalde, politikoki argi ikusten dut ere GAL espainiar Gobernuaren instrumentua dela. Madrilgo Gobernuak Euskadiko prolema politikoa ertepresioz konpontzeko asmoa hartu zuen eta hori egiteko ez daude 36 bide, bi baizik: of'entsiba diplomatikoa eta GAL martxan jarri.
A.– Espainiar Gobernua aipatu duzu. Gobernu frantsesari behaturik, zein izan da honen jarrera?
CH.F.– Gobernu frantsesak onartu egin du jokua. Oraindik ere, GALi buruzko kondenaren zain gaude, Gobernu frantsesak ez bait ditu inoiz GALen atentatuak kondenatu ere egin. Hortik hasi beharra dago. Bestetik, nik esango nuke nahiz izanez gero frantses Gobernuak GAL geldieraz zezakeela. Kontutan hartu behar da Frantzian sozialistak boterera iritsi zenean BVE desagertu egin zela, eta hemengo politiko sozialista batzuk esan ziguten haiek izan zirela hori hala izan zedin baldintzak jarri zituztenak. Beraz, frantses Gobernuak orduan (espainolarekin negoziatuz eta) BVE isileraztea erdietsi bazuen, eta oraingoan ez badu gauza bera GALekin egiten, nahi ez duelako da, borondute politikoa falta zaiolako... azken finean, Gobernu espainolarekin ados dagoelako ematen dio bere konplizitatea.
A.–Hiritar frantsesak hiltzea ere ez al zaie axola?
CH.F.–Asko hiltzen ez diren bitartean ez. Garai batetan frantses hatzu hil ziren GALen atentatuetan. zirkulu abertzaletatik guztiz aparte zeudenak gainera, eta horrek pixka bat urduri ipini zituen sozialista frantsesak. Joxe ministroak Madrilera egindako bidaia arazo hori konpontzearren izan zela suposatzen dut, eta egia da geroztik hil dituzten guztiak errefuxiatuak izan direla Beraz, frantsesak lasai daude.
A.– GAL desagertzeko bidean ipintzearren, zein paper bete dezakete epaiek eta justiziaren ekinak?
CH.F.– Orain arte ezin izan da Auzitegiáren bidez ezer egin. Guztiak libre edo kasik libre irten dira.
Datorren udaberrian judizio alde horretatik interesgarri batzu izango ditugu, hilketetan parte hartzea aitortu duten GALkideak ditugulako, eta ikusiko dugu zer gertatzen den. Halere, hortik ezin da ezer espero. Kontutan hartu behar bait da GALekoak mertzenarioak direla. hiltzen duten errefuxiatu bakoitzagatik hainbeste kobratzen dute eta kitto. Alde horretatik. Gobernu espaiñolak dirua duen bitartean GALek betiko iraun dezake. Neuk GAL isil dadin ikusten dudan bide bakarra botere zibilaren indarra da. Pixka bat berriki "Greenpeace"ren barkuarekin gertatu dena, eskandalo publikoa eraginez gero botere zibilak erreakzionatu behar izatea da GALen arazoari ikusten diodan irtenbide bakarra. Ez bada negoziaketa politiko nagusiago baten bidez Hego Euskadin bakea lorten delako, noski. Azken aukera hau kenduta, botere zibila da GAL geldierazi dezakeen bakarra. botere politiko zibila da GALen atzean daudenen izen-abizenak eman ditzakeen bakarra, baina horretarako presioneak jaso beharko ditu. berez ez ditu emango.
13,14

GaiezPolitikaEuskal HerrPresoakErbesteaErrefuxiatu
GaiezPolitikaEuskal HerrTaldeakParapolizialakGAL
PertsonaiazFANDO1

Irakurrienak

Matomo erabiliz

Negu gorri, hondamendia iragarri

Gorka Peñagarikano Goikoetxea

Umeak, poliziak, mikrobihotzekoak

Zigor Olabarria Oleaga

Efemeridea: Egun beltza Euskal Herrian, Amnistiaren Aldeko Astean

ARGIA

Genozidioa gelditzeko eskatu du Gasteizko hezkuntza komunitateak Palestinaren aldeko ekimen jendetsuan

Zigor Olabarria Oleaga

"Zenbat dugun kontatzeko!" Euskal Herriko mapa sortu dute

Euskal Irratiak

Ukelele baten atzean Hawaii aurkitu nuen

Cira Crespo

Azkenak

2024-05-13 | Uxue Apaolaza Larrea

Materialismo histerikoa

Isilean

2024-05-13 | Gorka Bereziartua Mitxelena

Nazio ala imitazio

2024-05-13 | Gorka Peñagarikano Goikoetxea

Analisia

Negu gorri, hondamendia iragarri

Apirilaren 30ean, Espainiako patronala den CEOEk argazki horixe zintzilikatu zuen sareetan: ezkerrean dago Antonio Garamendi, CEOEko presidente den Getxoko semea; eta eskuinean Alfonso Santiago bilbotarra, musika festibalen munduan dabilen Last Tour promotorako burua, Eusko... [+]

2024-05-13 | Cira Crespo

Ukelele baten atzean Hawaii aurkitu nuen

2024-05-13 | Zigor Olabarria Oleaga

ANALISIA

Umeak, poliziak, mikrobihotzekoak

Lehenbiziko mikrobihotzekoa: euskarazko udal jarduera bat, bizpahiru urteko dozena bat haur jolasean parkean, gurasoak inguruan, haurretako bat hurbildu zait ondora, zast!, arnasa moztu dit eskutxoan daraman eskumuturrekoak: Ertzaintza. Blue Lives Matter (“Polizien... [+]

Eguneraketa berriak daude