Dolomitetako glaziarraren urtzea, larrialdi klimatikoaren beste adierazle bat
Italiar Alpeetan, Punta Rocca tontorrera igotzeko bidean gertatu da elur-jausia. Marmoladako glaziarraren zatia apurtu eta hainbat mendizale harrapatu ditu igandean. Zortzi lagun hil dira gutxienez –hamar eta hamabost artean desagertuta daude–, eta beste bederatzi zauritu. Erreskate taldeak biktima gehiagoren bila dabiltzanean, adituek azaldu dute ziur asko tenperatura altuengatik jausi direla elur, izotz eta harri pusketak.
Azken egunotan, 3.300 metrotik goragoko mendietan ere 10 graduko tenperaturak hartu dira. CNR ikerketa zerbitzuko kide Renato Colucci zientzialariaren hitzetan, ziurrenik muturreko beroagatik izotz kopuru handia urtu eta ur hori pilatuko zen glaziarraren oinean, hura apurtu eta jautsiaraziz. Hain justu, ezbeharrak berotze globalaren gain jarri du berriro arreta. IPCC aditu-taldearen arabera, izotz eta elurraren urtzea da berotze globalak eragindako mehatxu nagusietakoa, zeinak "aztoratuko" dituen ekosistemak, eta hainbat azpiegitura mehatxatu. Adibide gisa, Laponiako sami herriaren bizimoduan eragina du jada fenomenoak, baita Kanada eta Errusiako zonalde batzuetan ere, permafrost geruzaren urtzeagatik.
Marmolada, 25-30 urtean desagertuta
Reinhold Messner-ek, zortzimilako guztiak igo zituen lehenbiziko mendizaleak, ildo beretik jo du. "Izotza geroz eta finagoa da, eta erortzen denean, etxe-orratzen tamainako zatiak jausten dira. Betidanik gertatu dira elur jausiak, baina 1960ko hamarkadan arriskua askoz ere txikiagoa zen. Zoritxarrez, mendiak ere sufritzen du hiri handietako kutsadura".
Marmolada da Dolomitetako glaziarrik handiena. 25-30 urtean desgertu litekeela ohartarazi du CNR erakundeak, baita arinago ere tenperaturek gorantz egiten jarraitzen badute. Alpeetan, Seracco Whymper, Gran Croux eta bereziki Mont Blanc mendiko Planpincieux glaziarren egoeraz ere ohartarazi dute adituek.
Venetoko salbamendu taldeak zabaldutako bideoa:
3LUG #Marmolada Video di @cnsas_official La colata di neve, ghiaccio e roccia ha coinvolto anche il percorso della via normale, mentre vi si trovavano diverse cordate. Sul posto gli elicotteri di Pieve di Cadore, Cortina, Trento, PC Veneto. E' in corso la "bonifica" della zona pic.twitter.com/DkKJwEl6Wa
— SUEM Veneto (@SUEM_Veneto) July 3, 2022
Desagertuak bizirik ateratzeko itxaropen urria
Salbamendu taldeek adierazi dute desagertutako hamar-hamabost mendizaleak bizirik ateratzeko aukerak izugarri urriak direla. Zortzi hildako baieztatu dituzte oraingoz: hiru italiar, txekiar bat eta oraindik identifikatu ez dituzten beste lau. Autoritateek jakinarazi dutenez, mendiaren magaleko aparkalekuetan dauden hamasei autoren jabeak ez dira oraindik agertu.
Naturklima fundazioak kaleratutako Itsasoko eta kostako txostena-k argitara eman ditu klima aldaketa euskal kostaldean izaten ari den ondorioak: Bizkaiko Golkoko uren tenperatuta 0,22 gradu igo da hamarkada bakoitzean, 1981tik 2023ra, munduko uren tenperaturen batez besteko... [+]
Gaztetape (Getaria) eta Muriola (Barrika) hondartzak 2050. urterako desager daitezke Greenpeaceren txostenaren arabera. Itzurun (Zumaia), Karraspio (Mendexa), Isuntza (Lekeitio) eta Azkorri (Getxo) hondartzek hedaduraren erdia gal dezakete.
Azken asteko sapa lehergarri egunetan gure zereginen egitarauak aldatu beharrean aurkitu gara. Freskura erlatibo batek seietan atera gaitu ohetik, gosaldu eta lan gehienak bederatzietarako plegatu ditugu eta hamarretan jalgi gara oinezko ibilaldia egitera. Eta ez ginen bakarrak... [+]
Prekaritate global hirukoitza pairatzen dute Pakistanen, klimak, energia gabeziak eta finantza publiko arazoak elkarrekin eragindakoak, bakoitzak bertze bien kalteak areagotzen dituela. Halere, arazoaz jabetu dira bertako agintariak eta bideratu dituzte aldaketak, nahiz eta... [+]
2003ko udarekin batera, 1970etik beroena izan da aurtengoa. Europar Batasuneko "Copernicus" behategiak larrialdi klimatikoa dela-eta bero boladak "maizago" egongo direla dio, eta aurtengo ekainean bere ondorioak izan ditu: ehunka pertsona hil dira Europan.
Bero boladak ohikoagoak eta luzeagoak dira, azken bi mendeetan 20 zentimetrotan igo da itsas maila eta EAEko bataz besteko tenperatura 0,3 ºC igo da hamarkada bakoitzean.
Lurreko bi heren baino gehiago ura da; ur horretatik %96, ozeanoetako ur gazia. Eguzki izpiak ozeanoetako lehen 200 metroko sakonerara heltzen dira, eta bertan bizi dira munduko arrantza industriak ustiatzen dituen espezie ia guztiak. Aitzitik, zientziak gehiago erreparatu izan... [+]
Ehun konpainia multinazional baino ez daude baliabide naturalen erauzketarekin lotutako gatazka guztien % 20aren atzean, Bartzelonako Unibertsitate Autonomoak egin duen ikerketa baten arabera. Ikerketak agerian utzi du iparralde globaleko herrialdeetako konpainiak baliabideez... [+]
Berria izateari utzi dio: beroketa globalak bi graduak gaindituko ditu, eta gainditze horrek ondorio oso garestiak ditu. Klimaren gaia tabu bilakatzen ari den testuinguru berri honetan, banketxe handiek ez dute horri buruz komunikatzen, baina arazoaz ongi jabetu dira eta... [+]
Klima-aldaketari buruzko BC3 ikerketa-zentroak baieztatu duenez, Europako hiriak atzera geratzen ari dira klima-aldaketari egokitzeko neurrietan. Hain zuzen, nazioarteko beste zentro batzuekin batera egindako ikerketan frogatu dute egokitzapen klimatikoko planen ia % 70k ez... [+]
Apirilaren 28ko gauean Bartzelonako Badal Ramblako terrazak gainezka zeuden; hoztu gabeko garagardoak zerbitzatzen ziren, baina jendeak zoriontsu zirudien. “Munduaren amaierak iritsi behar badu, pozik harrapa gaitzala”, esaten zidan auzokide batek. Hamar ordu baino... [+]
Antonio Turiel fisikari eta CSICeko ikerlariak aspaldiko urteetan ez bezala bete zuen Hernaniko Florida auzoko San Jose Langilearen eliza asteazkenean. Zientoka lagun elkartu ziren Urumeako Mendiak Bizirik taldeak antolatuta Trantsizio energetikoaren mugak izeneko bere hitzaldia... [+]
Klima aldaketaren eraginez, munduko lurralde gero eta gehiago idortzen ari dira, milioika pertsonaren jarduera eta bizimoduak kolokan ezarririk. Fenomeno horren frontean dago India erdialdeko Maharashtra estatua, non klimaren berotzeari eta lehortzeari metatu zaizkien oihan... [+]