Argindarra itzuli da Euskal Herriko lekurik gehienetara, baina normaltasunera itzultzeko “orduak edo egunak” beharko dira

  • Gaueko 21:00etarako, Araba, Bizkaia eta Gipuzkoako %85era itzuli da hornidura energetikoa, eta Nafarroan, berriz, %50era. Egoera okerragoa bizi dute Espainian eta Portugalen: hurrenez hurren, argindarra lurraldearen %25era eta %10era iritsi da.

    Sare elektrikoa erabat erori da Iberiar Penintsula osoan. Kalteak eragin ditu leku guztietan, hala nola osasun etxeetan, garraio-zerbitzuan, lantegietan, ikastetxeetan...

Udaltzaingoak bideratu du trafikoa Donostia erdigunean, semaforoak itzali baitira. Dani Blanco / ARGIA CC-BY-SA

2025eko apirilaren 28an - 13:01
Azken eguneraketa: 2025-04-29 17:33
Kazetaritza independenteak herritarren babesa du arnas

Aurrekaririk gabekoa izan da. Argindarraren sare guztia erori da Iberiar Penintsulan. Itzalaldia 12:30ean izan da, kolpetik, eta hornidura 13:15ean hasi da berreskuratzen zenbait lekutan. Lehenengotariko lekuak Gipuzkoa ekialdeko biziguneak izan dira, eta apurka-apurka joan da zabaltzen, iparretik eta ekialdetik, hegorantz eta mendebalderantz. Espainiak Frantziari eta Marokori erosi dio energia, eta horregatik hornitu da argindarra penintsularen ipar-ekialdetik eta hegoaldetik. Ipar Euskal Herrian minutu gutxi batzuetan soilik erori da sarea, Biarnoraino, sare energetikoak lotuta daudelako.

13:30 aldera hornitu da Donostia, eta herrika eta auzoka, gero eta barnerago edo mendebalderago, orduan eta berantago heldu da argindarra. Baina arratsaldeak aurrera egin ahala joan da oro har normaltasuna berreskuratzen. Esaterako, Gasteizko Alde Zaharrera 15:15ean heldu da argindarra, eta Iruñera 15:30ean. Hainbat lekutan, ordea, luzatzen ari da itzulera; mantso doa Bizkaian. 18:00etan argindarrik gabe segitzen dute Eibarren, Lekeition, Ondarroan, Amorebietan eta Basaurin, besteak beste; herrigune osoan ez bada ere, hainbat auzotan. Gauza bera Deban eta Leitzan. Hernanin eta Astigarragan, esaterako, 21:00 aldera berreskuratu da.

Espainiako Estatuan egoera are kaskarragoa bizi dute: gaueko 21:00etarako, lurraldearen %25era inguru iritsi da atzera ere argindarra. Bereziki okerren penintsularen erdialdean eta Madril hiriburuan daude; Bartzelonan, esaterako, 17:00ak aldera hasi dira jasotzen, eta pilatu diren auto-ilarak ez dira nolanahikoak izan: hogeina kilometrokoak Madrilen zein Bartzelonan. Portugalen ere arazoak dituzte: 21:00etan, lurraldearen %10era heldu da energia.

Zerbitzuak, berrartzen

Horniduraren arabera ari da normaltasun itxura itzultzen, bai behintzat zerbitzu nagusiei erreparatuta. Esaterako, 16:00etan berrekin dio Euskotrenek Deba eta Hendaia arteko tren zerbitzuari, baina ez Eibarreraino, eta Bizkaian soilik Amorebieta eta Bermeo artean. 

Bilbon, metroa geldirik izan da 20:00ak arte, eta ordu horretan berrartu dute linea bat. Tranbia, berriz, geldirik. Gasteizkoa 18:30ean hasi da funtzionatzen. Espainiako Gobernuak kudeatzen dituen Renfe tren guztiak, esaterako, geldirik egongo dira bihar arte.

Kalteak egunerokoan

Kolpetik jausi da hornidura energetikoa, eta egunerokotasuna aztoratu du erabat.

Osakidetzan ordenagailuak itzalarazi dizkiete langileei, energia sorgailuak oinarrizko zerbitzuetarako baliatzeko; osasun etxeetako urgentziazko hainbat prozedura ez dira egin. Garraioan ere arazoak eragin ditu, tartean semaforoek ez baitzuten funtzionatzen, ezta tuneletako argiek ere, eta tren eta tranbia zerbitzua bezalaxe, metroa ere gelditu egin da Bilbon. Horietan harrapatuta geratu dira bidaiariak, baina larrialdietako energia sorgailuek lagunduta heldu dira hurrengo geltokira. Aireportuak ere gelditu egin dira. Ikastetxe ugari ere itxi dituzte, tartean EHU eta Deustuko Unibertsitatea.

Igogailuak ere energiarik gabe geratu direnez, suhiltzaileek interbentzio ugari egin behar izan dituzte, are gehiago hornidura iristea kostatu den lekuetan. Gutxienez 230 esku hartze izan dira Hego Euskal Herrian. Tartean, 11 pertsonak hiru ordu eman dituzte Eibarko igogailu publiko batean.

Merkataritza dendak itxi egin dituzte zenbait lekutan, ezin baitzen ordainketarik egin, ez behintzat sareari loturiko jarduerak. Kanpoaldera atera dira langileak, ondoko Donostiako argazkietan ikusten den moduan.

 Dani Blanco / ARGIA CC-BY-SA
 Dani Blanco / ARGIA CC-BY-SA
 Dani Blanco / ARGIA CC-BY-SA

Itzalaldiaren bitartean mugikorren datu ibiltariek funtzionatu dute soilik, baina hori ere mantso joan da, eta konpainia batzuk ere erori dira.

Arrazoiak, argitzeko

Gobernuek krisi mahaiak deitu dituzte arratsalderako, eta prentsaurrean agertzen lehena Espainiako Gobernuko presidente Pedro Sánchez izan da, iragarritako ordua baino ordu erdi berantago. Ordurako zazpi ordu igarota zeuden itzalalditik.

Aurreko orduetan sare eta komunikabideetatik egin bezala, "lasaitasuna" eskatu du gobernuak, larrialdi zerbitzuen erabilera egokia eskatu du, eta bereziki azpimarra egin desinformazioan. Izan ere, goizean zehar zibereraso eta sabotaje bat gertatu izanaren hotsak hedatu dira hainbat hedabideetan, nahiz eta Europako Batasuneko Zibersegurtasun Agentziak gezurtatu egin duen halakorik. Sánchez presidentearen esanetan, Espainiako Gobernuak ez du hipotesirik baztertzen, ez baitu ondorio batera iristeko moduko informaziorik, eta espekulaziorik ez egiteko eskatu du.

Espainiako Red Eléctricak, bere aldetik, arratsaldearen lehen orduan esan du "ezohiko akatsa" sortu dela instalazioetan, inolako xehetasun gehiagorik eman gabe. Portugalgo energia hornitzaile enpresak, berriz, Espainiakoari egotzi dio errua, eta detaile gehiago eman: tenperaturen muturreko aldaketak eraginda, "bibrazio atmosferiko bat" gertatu da eta akats hori konpontzeko Espainiako zerbitzuen sinkronizazioek "huts" egin dute.

Eusko Jaurlaritzako lehendakari Imanol Pradales 19:30ean agertu da prentsaren aurrean, hura ere agindu baino ordu erdi berantago. Sánchezen ildo beretik, "lasaitasuna eta patxada" eskatu ditu Pradalesek, eta aurreikusi "orduak edo egunak" beharko direla normaltasunera itzultzeko; alegia, balitekeela joan-etorrian ibiltzea datozen orduetan.

Erorikoa 12:30ean

Ondoko irudian ikusten den moduan, Espainiako sare elektrikoaren eskaria erori egin da, azkar, minutu gutxiren buruan. Euskal Herrian kolpea 12:45 aldera jaso da. Gero, enpresa hornitzaileak esan duenez, 13:00etan aktibatu du "birjartze plana", alegia, den-dena erorita egotetik apurka martxan jartzekoa, baina batik bat igoera 13:30ean izan da.

Kolpetik jaitsi da, eta berreskuratzea apala ari da izaten, iragarri bezala. Irudian ikusten den lerro horia Espainiako Estatuko energiaren uneko kontsumoa da, berdea aurreikusitakoa, eta gorria programatutakoa. Ikusten den moduan, arratseko 18:00etan, kontsumoa aurreikusitakoaren erdia da.


Kanal honetatik interesatuko zaizu: Energia krisia
Analisia
Zarataren erdian... noranzkoak

Euria ari du. Ekaitza. Egun beroegi baten ondorengo bustialdia. Eta tenperatura jaitsiera bedeinkatua. Ez dakit Galizia aldean euririk egin duen azken aldian, ez dakit suteak itzalita diren jada, eta etxetik irten behar izan zutenak itzuli ahal izan diren.

Komunikabideetan... [+]


Araba eta Nafarroa zeharkatzen zuten Forestaliaren bi autopista elektriko bertan behera geratu dira

Araba eta Nafarroa zeharkatu behar zituzten goi-tentsioko bi linea elektrikoren proiektuak ez dira gauzatuko. Espainiako Trantsizio Ekologikorako Ministerioak Aragoiko Tueste herrian Forestaliak egin behar zituen lau poligono eolikoen proiektuak artxibatu ditu.


Honezkero, hemen dago beherakada

Antropologo eta ingeniaria den Yayo Herrerok dioen bezala, datu bat da. Horren jatorria ulertzeko erraza den baieztapen xume batean laburbil daiteke: Lurra agortzen ari da.

Gaia konplexua da. Ikuspegi asko daude, interesak gurutzatzen dira, informazioa desinformazioarekin... [+]


Trantsizio energetikoa deseraikitzen

Manuel Casal Lodeiro (Barakaldo, 1970) informatikaria eta gai energetiko eta ekosozialen inguruko aktibista eta dibulgatzailea da. Besteak beste, 15/15/15 aldizkari eleanitza eta Galiziako Instituto Resiliencia koordinatzen ditu, eta Véspera de Nada por unha Galiza sen... [+]


Espainiako Gobernuak ondorioztatu du itzalaldiaren errua Red Eléctrica de Españak eta argindar konpainiek dutela

Itzalaldiaren ondoren sortutako komiteak eginiko txostena aurkeztu du astearte gauean Sara Aagesen Trantsizio Ekologikorako ministroak. Horren arabera, "hainbat faktoreren batasunaren" ondorioz sisteman gehiegizko tentsioa izan zen, kate erreakzio gisa. Txostenak... [+]


2025-06-15 | Basilika
Kairos #03: Egia gudu zelai, Galder Gonzalezekin
MULTIMEDIA - Basilika

Egia gudu zelai, Galder Gonzalezekin. Krisi ekosoziala ez dugu egia letra larriz zein den sozializatuz soilik ebatziko. Baina egiak axola du; iturriek garrantzia dute, ikerketak beharrezkoak dira, denak ez du berdin. Auziaz aritzeko, egiaren osteak kakaztutako zelaian barneratu... [+]


Energia eta telekomunikazio sistema "erresilientea" sortzeko, lankidetza abiatu dute Goienerrek eta Izarkomek

Bi kooperatibek euren arteko elkarlanean "urrats sendoagoak" emango dituztela iragarri dute, energia eta telekomunikazio sistema "erresiliente" bat sortzeko. Deia egin diete herritarrei Itzali sistema, piztu alternatibak manifestuarekin bat egin dezaten.


2025-05-21 | Iñaki Murua
Aldia itzalaz erditu zenekoa

Ustekabean edo... urte hasiera honetan bi mila milioitik gorako irabaziak izan omen ditu Iberdrolak, baina ez omen dago txapliguak, altxafuegoak, etxaferuak... edo dena delakoak zeruetara botatzeko egoeran, izan ere, iaz aldi berean baino %27 gutxiago irabazi omen du. Atalen... [+]


Itzalaldiak argitu digu bidea: sare elektrikoaren deszentralizazioa

Iberiar penintsulan apirilaren 28an gertatutako itzalaldiak, egungo energia sistemak dituen arrakala guztiak utzi zituen bistan. Enpresa elektriko handien diru gosea, berriztagarrien ezarpen masiboak dakartzan ajeak, eta herritarrok bizimodu hiper-elektrifikatuarekiko dugun... [+]


Iluntasuna argitu beharraz

Zurea ez da ekologia, zurea ideologia da!”. Espainiako oposizio buruaren hitzak dituzue, oraingoan itzalaldia aitzakia hartuta. Zer den ideologia hitza desitxuratzea; trantsizio energetikoa edota energia politika, hitzak dioen moduan, politika hutsa delako. Kapitalismoaren... [+]


2025-05-14 | Iñaki Barcena
Klima energetikoaren beroketa

Energia politikek haserreak eta desadostasun sakonak sortu dituzte ekologisten artean. Ez da gauza berririk. Hemen eta atzerrian. Hemen eta orain, nabarmen. Duela bi urte, 2023ko udaberrian, gure ikerketa taldeak (ekopol.eus) hiru mahai-inguru antolatu zituen Donostian,... [+]


2025-05-14 | Jesús Rodríguez
Kolapsoaren entsegu bat

Apirilaren 28ko gauean Bartzelonako Badal Ramblako terrazak gainezka zeuden; hoztu gabeko garagardoak zerbitzatzen ziren, baina jendeak zoriontsu zirudien. “Munduaren amaierak iritsi behar badu, pozik harrapa gaitzala”, esaten zidan auzokide batek. Hamar ordu baino... [+]


Turiel: “Bilatu daitezke arrazoi teknikoak, baina itzalaldia prezioen sistema perbertsoak eragin zuen”

Antonio Turiel fisikari eta CSICeko ikerlariak aspaldiko urteetan ez bezala bete zuen Hernaniko Florida auzoko San Jose Langilearen eliza asteazkenean. Zientoka lagun elkartu ziren Urumeako Mendiak Bizirik taldeak antolatuta Trantsizio energetikoaren mugak izeneko bere hitzaldia... [+]


Plangintza demokratikorik gabe itzalaldien menpe jarraituko dugu

Gero eta nabarmenagoa da Espainiako Estatuak ez duela planifikazio demokratikorik energiaren arloan. Duela gutxi jasan dugun itzalaldia adibide garbia da, baina ez da bakarra. Energia berriztagarrien kontrolik gabeko eta lurralde askotan gehiegizko hedapena da beste adibide... [+]


Eguneraketa berriak daude