Memoria Historiko eta Demokratikoaren Legea onartu dute Eusko Legebiltzarrean
Eusko Legebiltzarrak gehiengo oso handiarekin onartu zuen asteazken honetan memoriaren esparruan aurrerakada esanguratsuak dakarren legea. EAJ, EH Bildu, PSE eta Elkarrekin Podemos-IUren aldeko botoekin, eta PP, Ciudadanos eta Voxekoaren kontrakoekin.
aurre egingo dieten hedabide independenteak
EAJk eta PSEk oinarrizko proposamena eginda, duela bi urtetik aritu dira lanean legearen bueltan, eta EH Bildu eta Elkarrekin Podemosen ekarpenak onartuta, azkenean aurrera egin du frankismoaren garaiko errepresaliatu guztiak aintzat hartzea egia, memoria, aitortza, justizia eta ez errepikapenaren printzipioen arabera. Hona hemen legeak biltzen dituen hainbat esparru, Eusko Jaurlaritzako Irekia.eus agerkariak zabaldutako informaziotik jasota.
Biktimak: errolda, kalte ordainak eta eguna
Biktimak banaka eta modu pertsonalizatuan kontuan hartuko ditu legeak, printzipio eta askatasun demokratikoen alde borrokatu ziren erakunde politiko eta sindikalak, dokumentu ofizial baten bidez. Biktimen oroimenez urtean egun bat egingo da. Legeak aurreikusten du, halaber, konponketa-neurri guztiek biktimei eskaintzen dieten estaldura-maila aztertzea eta ikusitako defizitak eta horiek zuzentzeko aukerak adieraztea.
Gogora
DNA bankua sortuko da Gerra Zibileko desagertuak identifikatzeko. Baita Memoria Historikoaren Dokumentazio Zentroa ere. Gogoragunearen etorkizuneko erakusketa-gunea ere aurreikusten du Legeak (gaur egun, obren lizitazioa ebazteko fasean dago), baita EAEko erakusketa-guneen sarea ere, memoria historiko eta demokratikoaren pedagogiara eta sozializaziora bideratutako bi ekimen.
Lantalde zientifikoa
1936tik eta 1978ra Araban, Bizkaian eta Gipuzkoan izandako giza eskubideen urraketak ikertuko ditu taldeak, eta Giza Eskubideen Urraketen Oinarrizko Txostena egingo du.
Isunak
Legeak memoria historikoaren eta biktimen duintasunaren kontrakotzat jotzen du 1936ko estatu-kolpea eta frankismoa, eta isunez zigortuko du haren agintariak edo diktaduraren oinarri izan ziren erakundeak gorestea, bakarka nahiz taldean. Arauak 150.000 euro arteko zehapenak ezartzen ditu arau-hauste larrienetarako, hala nola, hilobiak edo ikerketa agiriak suntsitzea.
Aholku Batzordea
Erakunde memorialisten kontsulta- eta partaidetza-organo gisa, elkarte-erakundeen direktorio bat abiaraziko da, eta Euskadiko Memoria Historikoaren Leku, Ibilbide eta Espazioen Katalogoa egingo da.
Lurraldeko erresidentzietan eta eguneko zentroetan 5.000 langile daude, eta horietako %40k borondatezkoak ez diren kontratu partzialak dituzte. Aldundiari dagokion ardura hartzeko eskatu dio ELA sindikatuak.
Kasuan "inpunitatea gailendu ez dadin" egingo du lan, "Poliziaren berezko izaera salatzearekin batera". Hiru aldarri zehatz egin ditu: foam balak eta jaurtigaiak debekatzea, polizien identifikagarritasuna bermatzea, eta brigada mugikorraren desegitea.
Garraioaren sektorea da gaur egun Euskal Herrian berotegi efektuko isurketen erantzule nagusia (%35), energia gehien kontsumitzen duena (%47) eta petrolio kopuru handiena erretzen duena (%74). Gainera beste sektore batzuetan isuriak apurka-apurka murrizten diren bitartean,... [+]
Ikerketaren arabera, gutxienez 75.200 lagun hil zituen Tsahal armada sionistak 2023ko urriaren 7az geroztik eta 2025eko urtarrilaren 5a bitartean: tokiko agintariek epe berean zenbatutako 46.000 hildakoak baino %40 gehiago. Horrez gain, une berean, 8.540 lirateke gosez, hotzez... [+]
2025ean 40 urte beteko dira Mikel Zabalza hil zutenetik, eta 47 urte Germán Rodríguez eta Joseba Barandiaran hil zituztenetik. Horiek guztiak Estatuko Segurtasun Indarren biktimak dira, eta Sanfermines78 Gogoan elkarteak Espainiako Gobernuari eskatu dio "Estatuaren... [+]
2011n PSNren zerrendetan agertu aurretik, ustelkeria kasu batengatik auzipetutako Koldo García barakaldarrak eduki zuen ibilbidea argitara atera du Directa hedabideak: besteak beste, zabortegi bateko segurtasun zaindaria zela pertsona bati emandako jipoia edota... [+]
Azken 24 orduetan Trumpekin bigarren aldiz bildu da Netanyahu, eta Etxe Zuriko maizterraren bulegoan ordubete inguruko solasaldia izan dute. Ondoren kazetariei eginiko adierazpenetan, Israelgo lehen ministroak adierazi du Gazan duten "kanpaina militarra" ez dela... [+]
541. urtean izurriak Bizantziar Inperioa astindu zuen. Historian erregistratutako lehen pandemiatzat jotzen da, eta luzaroan historialariek uste izan dute Afrikako ipar-mendebaldean izan zuela jatorria.
Baina berriki The Journal of Interdisciplinary History aldizkarian... [+]
Anstey (Ingalaterra), 1779. Leicesterren kanpoaldeko herriko ehungintza fabrika batean, ugazabak Ned Ludd izeneko aprendizari errieta eta jipoia eman zizkion, ehungailua gaizki erabiltzen ari omen zelako. Haserre, Luddek mailu bat hartu eta bi makina hondatu... [+]
18 eta 39 urte arteko herritarrei lehen etxebizitza erosten laguntzeko Eusko Jaurlaritzak berak finantzaturiko abala iragarri berri duen honetan, soluzioa ez dela hori kritikatu dute bai LABek, bai EH Bilduk. Dagoeneko dauden eraikinak aprobetxatu eta prezioak jaitsi ordez,... [+]
Irrintzi bat entzun da, mendi tontorrean… Eta balizko tontorra Gorbeiako gurutzea bada, baliteke –bazitekeen, garaian– irrintzilaria Rakel Etxebarria izatea. Irrintzia han eta hemen, “zantzoa” da Arratian, hala Orozkon nola Zeanurin. Gurasoei... [+]
Espainiako presidente Pedro Sánchezek Madrilgo kongresuan aurkeztu du ustelkeriaren kontra bere plana, Santos Cerdán auziaren ondorioz oposizioak estu hartu ondoren. Bost atal nagusitan banatu du eta ELGA erakundeak gainbegiratuko luke kanpotik, betetzen ote den... [+]