Martxoaren 3ko memoriala Gasteizko San Frantzisko elizan jarriko da
Eusko Jaurlaritzak, Aldundiak, Gasteizko Udalak eta Elizbarrutiak akordioa sinatu dute Martxoaren 3ko Biktimen Oroimenezko Zentroa Zaramagako San Frantzisko elizan jartzeko.
Informazio publikoa izan behar zena El Correo ordainpeko hedabidearen bitartez filtratu eta egun bat beranduago, akordioa ofizialki aurkeztu dute erakundeek: Gasteizko Zaramaga auzoan dagoen Asisko San Frantzisko elizak hartuko du Martxoaren 3ko Biktimen Oroimenezko Zentroa, eta gunea kudeatuko duen fundazio bat sortzea sustatuko dute lau erakundeek.
Gasteizko sarraskitik ia 45 urte igaro direnean, asmoen protokolo bat elizan bertan sinatu dute Beatriz Artolazabal Eusko Jaurlaritzako Berdintasuneko sailburuak, Ramiro Gonzalez Arabako ahaldun nagusiak, Gorka Urtaran Gasteizko alkateak eta Juan Carlos Elizalde Gasteizko Elizbarrutiko gotzainak. Erakundeak bat etorri dira gaurkoa "egun historikoa" dela adieraztean.
🎥 Horrela aurkeztu da martxoaren 3ko Biktimen Oroimenezko Zentroa San Frantzisko elizan jartzeko akordioa. 🎥 Así se ha presentado el acuerdo para ubicar el Memorial de Víctimas del 3 de marzo en la iglesia de San Francisco. pic.twitter.com/Rpgrtiz5f8
— Vitoria-Gasteiz! (@vitoriagasteiz) February 18, 2021
Elizaren erabilera lagapena
1976ko Martxoaren 3an, bost langile hil zituen polizia armatuak, elizan bertan eta inguruetan egindako tiroen ondorioz: Jose Castillo Garcia, Bienvenido Pereda Moral, Romualdo Barroso Chaparro, Francisco Aznar Clemente eta Pedro Maria Martinez Ocio. Gainera, ehunka pertsona zauritu ziren.
2014tik ez da elizkizunik egin, eta memoria historikoaren aldeko eragileek urte luzez eskatu dute espazioaren birmoldaketa. Orain, Elizbarrutiak elizaren erabilera lagako dio sortuko den fundazioari, Martxoaren 3ko Biktimen Oroimenezko Zentroaren sorreran aurrera egin dezan.
Oraingoz, ez dago proiektuaren inguruko informazio handirik, eta hurrengo hilabeteetan ezagutzen joango dira xehetasunak: memoriaren aldeko eragileen parte hartzea, memorialaren edukiak eta kudeaketa edo datak, besteak beste.
Oroimena, egia eta aitortza
"Erakundeen lidergotik eta gizarte lankidetzatik abiatzen den proiektu baten aldeko apustua egiten dugu, erakunde memorialisten, biktimen familiartekoen eta Martxoaren 3ko biktimen militantzia zuten langileen sindikatuen parte hartzea duen proiektuaren aldekoa. Norabide horretan ari gara lanean, eta, horretarako, bilerak eta kontaktuak izan ditugu azken hilotan", azaldu du Artolazabalek.
"Gaur lehen harria jarri dugu hemendik aurrera oroimenaren gune eta elkarbizitzarako itsasargi izan dadin", azpimarratu du Artolazabalek; bere ustez, "oroimenerako, egiarako eta aitortzarako eskubidea ez da preskribatzen". Zentzu horretan, Espainiako estatuaren erantzukizunaz ohartarazi du: "Espainiako estatuak, egindako kaltea aitortzeaz gain, bere autokritikan eta aitorpenean irmoa izan behar du: bidegabea izan zen, erabat bidegabea".
Agertoki berria biktimentzat
ALEAk Martxoak 3 Elkarteko kideekin hitz egin zuen asteazkenean, El Correok argitaratutako informazioen inguruko lehen balorazio bat jasotzeko. Lehenik eta behin, Gasteizko sarraskiaren biktimak biltzen dituen elkartearen proiektua Memoria Gara egitasmoa dela berretsi dute. Orain arte erakundeek "baztertu" egin dute proiektu hori, azaldu dutenez: "Dena Martxoaren 3agatik, baina Martxoaren 3ko biktimekin kontatu gabe", deitoratu dute.
Gainera, akordioaren berri prentsa bidez izan dutela baieztatu dute. Hala ere, aurrerapauso bat dela uste dute: "Oso gaizki kudeatu dute, baina oso albiste ona da; lortu dugu eta orain beste bataila bat hasiko da, fase berri bat. Orain gure borroka kudeaketan izango da, edukietan, memoria eragileen parte hartzean...".
Larunbat honetan, otsailaren 20an, Memoria Gara ekimenak prentsaurreko bat eskainiko du Martxoak 3 plazan, 11:00etan, agertoki berria baloratzeko.
Bide parlamentarioa egin beharko du orain. Lege testu honen arabera, 30 urteko epea ezarriko dute sekretuak desklasifikatzeko, eta 45 urtekoa "goi mailako" sekretuendako. Bakoitza hamabost urtez luza daiteke.
Hiru bideo dira (albiste barruan ikusgai). Batak jasotzen du, grebak antolatzea leporatuta, Carabanchelen espetxeratu zituzten Jesús Fernandez Naves, Imanol Olabarria eta Juanjo San Sebastián langileak espetxetik atera ziren unea, 1976ko abuztuan. Beste biak Martxoak... [+]
49 urte eta gero Espainiako Poliziak Gasteizko Maria Sortzez Garbiaren katedralean eraildako bost langileak oroitu dituzte beste behin astelehen arratsaldean. Milaka pertsona batu dira Zaramagatik abiatutako eta katedralean amaitutako manifestazioan. Manifestari guztiek ez dute... [+]
Martxoak 3ko sarraskiaren 49. urteurrena beteko da astelehenean. Grebetan eta asanblada irekietan oinarritutako hilabetetako borroka gero eta eraginkorragoa zenez, odoletan itotzea erabaki zuten garaiko botereek, Trantsizioaren hastapenetan. Martxoak 3 elkartea orduan... [+]
1976ko martxoaren 3an, Gasteizen, Poliziak ehunka tiro egin zituen asanbladan bildutako jendetzaren aurka, zabalduz eta erradikalizatuz zihoan greba mugimendua odoletan ito nahian. Bost langile hil zituzten, baina “egun hartan hildakoak gehiago ez izatea ia miraria... [+]
Martxoaren 3ko Memoriala hornitzeko erabiliko dira bildutako objektuak. Ekimena ahalik eta jende gehienarengana iristeko asmoz, jardunaldiak antolatuko ditu Martxoak 3 elkarteak Gasteizko auzoetan.
ELA, LAB, ESK eta STEILAS sindikatuek eta M3 elkarteak "herrikoia eta sozialki plurala" den memoria eguna "errepresiorik gabe" egitea eskatu dute. Eusko Jaurlaritzari zuzendutako eskaera da, "iaz ez bezala", aurten manifestatzeko eskubidea bermatzeko... [+]
Egun hartan Espainiako Poliziak bost langile hil zituen eta dozenaka zauritu. Orain, identifikatu gabeko beste zazpi zauritu aurkitu dituela iragarri du Martxoak 3 elkarteak. Oraindik, alabaina, ez dute lortu zauritutako beste 20 pertsona identifikatzea.
Segurtasun sailburuak adierazpenak egin ditu astearteko gobernu bilera ostean. Xuhar 16 urteko gaztea bera egin du inauteritan jasotako lesio larrien erantzule, eta Ertzaintzak Martxoak 3ko manifestazioan poliziak infiltratu zituela onartu du, “polizia demokratiko”... [+]
Asteazkenerako agerraldi masiboa deitu dute Gasteizko Martxoak 3 plazan, “errepresiorik gabeko Martxoak 3 herrikoiaren alde”. Aske antolakundeak astelehenean egin du protesta, eta atxilotuei elkartasuna adierazi die. EH Bilduk eta Elkarrekin Podemosek azalpenak... [+]
Ertzaintzak bere agente bat infiltratu zuen Gasteizko Martxoaren 3ko manifestazioetan, Segurtasun Saileko iturri batek eldiario.es hedabideari baieztatu dionez. Lankideek beraiek jipoitu zuten manifestazioan izan ziren karga eta istiluetan.
Milaka herritar batu dira igande eguerdiko manifestazioan. Polizia manifestarien aurka oldartu da Bakea kalean, Corte Inglés parean, eta manifestazioa zatitu du. Bost lagun atxilotu ditu Ertzaintzak eta hainbat zauritu, tartean adineko emakume bat ahoan, foam jaurtigailu... [+]
Igandean egingo da manifestazio nagusia, ESK, LAB, ELA eta Steilas sindikatuek eta Martxoak 3 elkarteak deituta. Palestinari aipamen berezia egin diote lau sindikatuek. Egun berean zein aurrekoetan deialdi eta ekimen gehiago antolatu dituzte hainbat eragilek.
Otsaila hilabete garrantzitsua izan da Gasteizko Martxoak 3aren Memoriaguneari begira. Hiru urteko prozesuaren ondoren, hilaren 14ean sinatu zuen Martxoak 3 elkarteak hitzarmena Gogora institutuarekin. Egun bat beranduago, Martxoak 3 Memoriagunea fundazioaren sorrera argazkia... [+]
Gasteizko Zaramaga auzoko San Frantzisko eliza birmoldatzeko EH Bilduk Espainiako Gobernuarekin hitzartutako diru-partida ez du erabiliko Eusko Jaurlaritzak, ez delako eraikinaren "jabe ezta onuradun ere". Hala, Martxoaren 3ko Memoriaren Gunearen proiektuak aurten ere... [+]