Lindanoak kutsatzen jarraitzen du: non egin zituzten isurketa ilegalak?
Ekologistak Martxan talde ekologistak Filtrala plataformaren bidez jakin nahi du zein toki zehatzetan egin ziren isurketa horiek. Gai toxikoa duela urteak debekaturik dagoen arren, oraindik Espainiako Estatuko erreka askotan aurki daiteke, baita Euskal Herrian ere.
Lindanoa asko zabaldu zen industriarako eta intsektizidentzako duela hainbat hamarkada, Bizkaian Chemical SA, Nexana SA edo Insecticidas Cóndor-ek produzitu edo erabiltzen zituzten, adibidez. Orain guztiz debekaturik dago, minbizia sortzen duela frogaturik geratu baita. Hala ere Espainiako Estatuko bederatzi konfederazio hidrografikoek emandako datuen arabera, lindanoak sorturiko kutsadura ohikoa da oraindik.
Hego Euskal Herrian, Ebro arroan lindano substantziaren presentzia baimendutakoaren bikoitza da eta Bizkaia eta Gipuzkoako erreketan ere erraz gainditzen du muga hori. Oiola urtegian, Lemoizko Jata mendian, Iguzkitzan eta Zadorran agertu izan dira lindano arrastoak, besteak beste.
Debekuaren aurrean, bere garaian enpresek legez kanpoko isurketak egin zituzten toki ugaritan –kasu askotan, garraiolarien ezezagutza baliatuz–, eta haien kokapen zehatza jakin ezean, ekologistek zaila ikusten dute egoerari buelta ematea. Horregatik, Espainiako Estatuan kanpaina abiatu dute Filtralarekin batera sare sozialetan, informazioa lortu aldera. Plataforma horrek ahalbidetzen du datuak modu anomimo eta seguruan ematea postakutxa birtual baten bidez.
Ekologistak Martxanen ustez herritarren parte-hartzea beharrezkoa da kutsadura arazo larri hori konpontzeko.
Erabilera bakarreko plastikoen ekoizpenari eta erabilerari jarri nahi dizkiete mugak bereziki. Plastikoaren ekoizpena bikoiztu dute mende hasieratik, eta igoera horren arrazoia erabilera bakarreko plastikoak dira nagusiki.
Suhiltzaileek kontrolpean dute Ibarbeibar ibarreko sutea, Eneritz, Muruzabal, Añorbe eta Obanos herrietan egondakoak hain zuzen ere. Nafarroako Gobernuak behin-behineko debekua ezarri dio nekazaritzan sua erabiltzen duen edo sor dezakeen makineriari.
The Lancet aldizkariak argitaratutako ikerketa batek eman du datua eta ohartarazi du plastikoaren ekoizpenak osasunean eragina duela bere ekoizpen prozesu osoan eta gazte zein helduei eragiten diela. Gehitu du 1950tik 200 aldiz biderkatu dela plastikoen ekoizpena.
Donostiako hirigunetik Urumeak banandua, nekazaritza eremu zabala zen Egia: Nabarrizene, Txurkoene, Mikelaene, Polloene... 70 baserri baino gehiago zeudela uste da. Trenbidearen etorrerak beste destino petral bat ekarri zien lur horiei, ordea: zerbitzuetarako eta... [+]
Munduko hainbat txoko zeharkartzen dituzten ibaiek, bizirik dauden heinean, euren begirada propioa dute mundua bera ikusteko. Gizakiaren garapenaren testigu isilak dira: hirigintza, gerra, kutsadura, uholdeak... dituzte ikusmiran, baita euren bazterretan etengabe ernetzen diren... [+]
Ekainak bost ditu gaur; udara atarian gaude eta giroak badaki. 15:00ak dira, sorbeltz saldoa aztoratuta dabil, udara beteko zeruan, kirrinka batean, eltxoak ehizatzen. Azpitik Ibaik erreparatu die sorbeltzei, eta tartean dauden enara azpizuriei; gorde ditu basozain arropak,... [+]
Naturklima fundazioak kaleratutako Itsasoko eta kostako txostena-k argitara eman ditu klima aldaketa euskal kostaldean izaten ari den ondorioak: Bizkaiko Golkoko uren tenperatuta 0,22 gradu igo da hamarkada bakoitzean, 1981tik 2023ra, munduko uren tenperaturen batez besteko... [+]
Bolo-bolo dabiltza gugandik zenbait kilometrotara gertatutako pogromoak, hamarkada luzetan −mendez mende− zilegituriko arrazismoa oinarri dutenak. Palestinan, Torre Pachecon eta Hernanin, arazoa antzekoegia da, intentsitate ezberdinez bada ere. Moroak dira behe-laino... [+]
Udan, Sargazoen itsasoan (Ipar Amerikako ekialdean) eme bakoitzak 2-3 milioi arrautza askatuko ditu. Baten batek bizirauterik badu, bi hilabeteren baitan ekialderantz igerian hasi eta urte erdi izaterako Azore uharteetara helduko da. Bertan elikatu eta haziko da, urtebeterekin,... [+]
Urtero bezala, aurtengoan ere martxan dira Araban, Bizkaian eta Gipuzkoan Udako Azoka Ekologikoak. Euskadiko Nekazaritza eta Elikadura Ekologikoaren Kontseiluak antolatzen ditu azokak, Gipuzkoako Biolurrekin, Bizkaiko Ekolurrekin eta Arabako Bionekazaritza elkarteekin batera... [+]
Gabezia, pobrezia eta erromestasuna orokortu ziren. Euskal Herri atlantikoa harropuzkeriaren ur gaineko bitsetan bizi zen. Itsasoz haraindiko merkataritzak, arrantzak eta estraperloak gure iparralde osoko jendartea aberasten zuten. XVI-XVIII mendeak ziren. Meatzariak,... [+]
Sendabelarra oliotan beratzeaz ariko gara baina ukendurik egin gabe. Bai, arraroa dirudi baina sendabelar freskoak oliotan beratu, iragazi eta erle argizaria ipinita ukendua egiten ikasi duenari olioarekin beste era batera lan egitea badagoela esan nahi nioke. Oleato edo olio... [+]
Antropologo eta ingeniaria den Yayo Herrerok dioen bezala, datu bat da. Horren jatorria ulertzeko erraza den baieztapen xume batean laburbil daiteke: Lurra agortzen ari da.
Gaia konplexua da. Ikuspegi asko daude, interesak gurutzatzen dira, informazioa desinformazioarekin... [+]